Ayak bileğinin etrafından sayısız bağ gecer. Bileği zorlayacak bazı pozisyonlar bu bağların zarar gormesine neden olabilir. Burkulma bağların gerilmesi, kısmi yırtılması veya kopmasıyla ilişkili sağlık sorunlarından.
Burkulmaların coğu ayak dışa donuk veya tersken uzerine ağırlık verilmesiyle oluşur. Hani yururken dengeniz bozulur ve ayağınıza ağırlık verirsiniz ya. İşte o zamanlar.
Bilek burkulmalarında ilk mudahale cok onemli.Burkulmalar şiddetlerine gore farklı sınıflara ayrılır. Sayalım:
Birinci seviye: Bir veya daha fazla bağın ve cevre dokunun gerilmesi sonucu oluşur. Hafif bir ağrı ve hassasiyet vardır. Şişme cok az veya hic olmaz.
İkinci seviye: Bir veya daha fazla bağın bir bolumu zedelenmişse bu seviyeye girer. Ağrı, hassasiyet ve şişme olur. Bununla birlikte birkac dakika veya daha fazla suren, eklemde fonksiyon kaybı gorulur. Eklemde hafif bir hareket anormalliği de gorulebilir.
Ucuncu seviye: Bir veya daha fazla bağın tumuyle zedelenmesi sonucu oluşur. Aşırı derecede ağrı, hassasiyet, fonksiyon kaybı ve hızla gelişen şişme gorulur.
Nasıl tedavi edilir?
Her ne kadar doktor olmayan icin zor olsa da burkulmanın hangi sınıfa girdiğini burkulmadan hemen sonra tespit etmek gerekir. Cunku iyileşme sureleri burkulmanın tipine gore değişir. 1. seviye burkulmada kişi ilk hafta icerisinde, 2. derecede 2-3 hafta icerisinde, 3. derecede ise 4 – 6 hafta arasında tamamen normal hayatına donebilir. Tedaviyi 4 aşamalı duşunmek gerekli. Bunlar:
Koruma: Etkilenen bolgenin saptanması (hareketsiz hale getirilmesi) iyileşmeyi hızlandırır. Ayrıca oluşabilecek yaralanmaları da onler. Hava yastıkcıklı ayak bileği atelleri, elastik bandajlar kullanılabilir.
Dinlenme: Tedavinin en onemli bolumu. Ağrı, rahatsızlık ve şişme yaratabilecek her turlu aktiviteden kacınılmalı. Bu donemde koltuk değneği kullanılabilir.
Buz tedavisi: Ağrıyı, adale spazmını, şişmeyi ve dokudaki hasarı azaltmak icin kullanılır. Boylece iyileşme cok daha hızlı gercekleşir. İlk 24 – 72 saat icinde gunde 5 – 6 kere 15 – 20 dakika boyunca uygulanır. Ayak bileği icin buz tedavisi tekniklerine ornekler: Buz paketi, buz masajı, buz banyosu, ticari buz ve kompres makineleri.
Kompresyon: Şişmeyi azaltmak ve onlemek icin gerekli. Uzun sureli şişlikler fibroz doku ve yara oluşumuyla eklemde hareket kısıtlılığına yol acar. Şişlik sona erene kadar sargılar, buz bandajları ve kompres bandajları kullanılmalı.
Yukseltme: Etkilenen bolgenin yukseltilmesi şişme miktarını azaltır. Gun icinde, gece yatarken şişen uzvun kalp seviyesi uzerine yukseltilmesi gerekir.