Dil ısırma, dudakları kilitleme, gozlerin arkaya doğru kayması. Butun bunlar sara nobeti geciren birinin yaşadıkları. Sara nobeti geciren birini gormek ozellikle alışık değilseniz cok korkutucu olabilir. Ancak nobetlerin coğu bir acil durum alarmı değil. Kendiliğinden gecebilir ve kalıcı hicbir etki bırakmaz.


Yine de sara nobeti başlar başlamaz durdurmanın yolları var. Bunun icin birkac ipucu oğrenmeniz bir kişinin sara nobeti sırasında kendine zarar vermesini engellemenizi sağlayabilir. Yani sara nobeti icin birkac ilkyardım bilgisi oğrenmenize değer.


Nobetlerin turleri ve tehlike dereceleri
Butun nobetler aynı değildir. Bazı nobetler cok daha tehlikeli olabilir. Nobetleri genel olarak iki sınıfa ayırabiliriz: parcalı nobetler ve genel nobetler.
Parcalı nobetler beyinin tek bir parcasında başlar. Basit bir parcalı nobet sırasında sara hastası olan kişi ne olduğunun bilincindedir. Bir kişinin kolu oynamaya başlar ya da yuzunde bir hareketlilik gozlenir. Kişi uyanıktır ve olan bitenin farkındadır. Tabii farkındalığı kontrol etmesine yeterli gelmez. Ayrıca bu nobeti bilinc kaybı izleyebilir. Boylece nobet daha kompleks bir hal alabilir. Nobet gectikten sonra kişide hicbir iz bırakmaz.
Genel nobetler tek bir seferde beynin iki tarafını birden etkiler. Bu tur nobetler sırasında kişi nadiren neler olduğunun farkında olabilir.
Cırpınma nobetleri de genel nobetler icinde. Dışardan bakılınca en korkunc gorunen nobet bu turden bir nobet ve acil bir durum olarak sayılabilir.
• Sara nobeti geciren biri genellikle tepki veremez. Onlara yaptığınız cağrılar genellikle cevapsız kalır. Ellerinizi gozlerinin onunde sallamanız ya da onları sarsmanız hicbir fark yaratmayacaktır.
• Nobetler kişinin kaslarının cok fazla kasılmasına neden olabilir. Sara nobeti geciren biri bir tahta kadar kaskatı olabilir. Bu durum birkac saniye surer.
• Butun bunları cırpınma hareketleri izler. Cırpınma birkac saniye ya da dakika surebilir.
• Sonunda hareketler son bulur ve kişinin bilinci yerine gelir. Genellikle kısa bir sure icin genel nobetlerden sonra kişinin aklı biraz karışıktır.
Genel nobetlerin herhangi biri cok tehlikeli olabilir. Tehlikenin nedeni kişinin bilincinin yerinde olmamasından kaynaklanıyor. Kişi etrafındaki tehlikelerden habersizdir ve kendini koruyabilecek durumda değildir. Kontrol edilemeyen cırpınma nobeti yaralanma riskini arttıran bir durum. Acil servise gitmeyi gerektiren coğu nobet bu turdendir.
Sara nobeti geciren birini gorurseniz, durumun gorunduğu kadar tehlikeli olmadığını hatırlayın. İşte uygulamanız gereken birkac acil yardım ipucu:
• Diğer kişileri uzaklaştırın.
• Kişinin etrafındaki sivri ve keskin aletleri uzaklaştırın.
• Kişinin hareketlerini durdurmaya calışmayın.
• Kişiyi yan dondurmeye calışın. Bu şekilde nefes almasına yardım etmiş olursunuz.
• Nobet başladığında saatinize bakın ve nobetin suresini olcun.
• Kişinin ağzına herhangi bir şey sokmayın. Genel inanışın aksine sara nobeti sırasında bir kişinin kendi dilini yutması mumkun. Ancak nobet geciren birinin ağzına bir şey koymanız kişinin kendine zarar vermesine neden olabilir. Hastada yaralanma olabileceği gibi sizin de elinizi ısırabilir.
Daha hafif atlatılan nobetler de acil durum alarmı olarak sayılamaz. Nobet geciren birini etraftaki tehlikelerden uzaklaştırmalı ve ona goz kulak olmalısınız. Uyurgezer benzeri bir durumda olabilirler ve etrafta tehlike oluşturabilecek trafik, merdiven gibi durumlardan korunmaları gerekebilir.
Nobetler ve acil servis
Bazı sara hastalarının tek hastalığı maalesef sara olmuyor. Sara nobetlerinin acil servis ziyaretini gerektireceği bazı durumlar şunlar:
• Diyabet
• Beyin enfeksiyonları
• Hipotermi
• Hamilelik
• Zehirlenme
• Duşuk kan şekeri
• Yuksek ateş
• Kafa yaralanmaları
Ayrıca;
• 5 dakikadan uzun suren nobetlerde
• Kısa sure icinde cok sayıda nobet gorulmesinde
• Kişi nefes almayı bırakırsa
• Nobet suyun icinde başlarsa
• Nobet sırasında kişi kafasını carparsa, uyanması uzun surerse, kusma ve bulanık gorme şikayeti olursa, acil servise gitmek şart.