Sanal bebekler bir donemin unutulmaz tutkularındandı. Bebek olarak beslemeye başladığımız hayvanlarımızı, beslemek, sağlıklarıyla ilgilenmek, altlarını temizlemek gibi işlerle uğraşarak buyutmeye calışırdık. Will Wright, işi oldukca ileriye goturdu ve birkac yıl once Maxis�in yeni projesi olarak Spore�u duyurdu. Oyun icerisinde sahip olma imkanına erişebileceğimiz bir dunya, beraber yaşayabileceğimiz bir aile, olmazsa olmaz duşmanlarımız ve tamamen kendi kontrolumuzde olabilecek yaşam alanları� Ustelik kendi karakterimizi ve araclarımızı kendimiz hazırlayabildiğimiz gibi, kendi dunyamızı da şekillendirebilecektik. Bir nevi ilk cağlardan gunumuze kadar sure gelen �Gelişme� kuralını işleyecek oyunda, hem ilkel cağlarda yaşamayı deneyecek hem de teknolojik olanaklar elde ettiğimizde, bir zamanlar hayali bile kurulamayan farklı gezegenleri ziyaret edebilecektik. Maxis ismini artık bilmeyen yoktur. Spore, bize yenilikci ve gelişime ac dunyaların kapılarını acıyor. Oyunda 9 farklı gezegen, her gezegenin altında da 5 farklı evre bulunuyor. Birini tamamladığınız taktirde doğal olarak bir sonraki evre aktif oluyor. İsterseniz aktif olan bir sonraki evreyi, farklı bir gezegende acarak oyuna devam edebiliyorsunuz. Yapımcılar aynı gezegene bağlılık zorunluluğu getirmemiş. Oyundaki evrelerden bahsedersek; Cell Stage � Hucre evresi Gezegene duşen bir goktaşının parcalanmasıyla hayata ilk adımı atıyoruz. Henuz kucuk bir hucreyiz. Surekli Pac-Man tarzı yiyerek olabildiğince hızlı buyumeye gayret gostermeliyiz. Etcil veya otcul turlerini secebiliyoruz. Belirli bir seviyeye kadar yukseldiğimiz taktirde kendi turunuze uygun bir yaratık bularak ciftleşme aşamasını başlatabiliyoruz. Bu aşama, karakterinizin gorunumsel olarak geliştirilmesi demek. Karşımıza cıkan tasarım ekranında bize verilen imkanlar dahilinde, dilediğimize gore bir karakter hazırlayıp tekrar oyuna geri donuyoruz. Biraz gelişim gosterdikten sonra kendiniz de zayıf rakipleri yiyebiliyor, başka bir yaratık tarafından yenilen bir canlıdan geriye kalan fosilleri yiyerek de yeni geliştirmeler kazanabiliyoruz. Bunlar; pence, boynuz gibi geliştirmeler olabiliyor. Ayrıca �Buyuk balık, kucuk balığı yutar� kavramı herkes icin gecerli. Ustelik sadece bu evrede değil, tum evrelerde gecerli. Ekranın alt kısmında yer alan 5 aşamalı seviye geliştirme barını doldurduğunuz taktirde artık karada yaşamaya uygun bir yaratığınız var demektir. Creature Stage � Yaratık evresi Artık yalnız değiliz, bir ailemiz ve ona ait kucuk bir toprak parcamız var. Ufak ufak avlanmaya başlamalı ve av bitiminde elde edilen yiyeceği daha da buyumek icin kullanmalıyız. Fosilleri de yiyerek daha once olduğu gibi yeni geliştirmeler elde edebiliyoruz. Tam bir ornekleme olmayacaktır, ama bir Knight Online benzeri tarzda ilerleyişe ve oynanışa sahip bu evre. Etrafta diğer yaratıklara ait kucuk grupları gormek mumkun. Bunlar bizim yemeğimiz de olabilir, dostumuzda. Yanlarına gidip onlarla konuşabiliyor, dost olabiliyoruz. Tabi ki bu konuşma turu bildiğimiz dilde değil, kendi geliştirdikleri ilkel dilde (Cağlar atladıkca gelişiyor). Diğer secenekte ise saldırmak gerekiyor. Bu evrede ilk etapta yaratıklar birbirlerine bağlı değiller diyebiliriz. Bir tanesine saldırdığınız taktirde diğerleri gucsuz ise, korkuyorlar ve kacmaya başlıyorlar. Bu da işimizi kolaylaştırıyor. Daha hızlı seviye geliştirebiliyoruz. Fakat ilerleyen zamanlarda bu kavram değişiyor. Bir yaratığa saldırdığınızda kendi turunden başka bir yaratık daha varsa onu korumak icin size saldırıyor. Zor durumda kaldığınız icin buyuk ihtimalle av olmanız olası. Bu sırada yem olmamak icin bağırarak karışınızdakileri korkutup kacırabiliyorsunuz (Ekranın alt tarafında yer alan barın ortasındaki simge). Aynı şekilde kendi yaratık topluluğunuz da size yardımcı olabiliyor. Art arda saldırma, sersemletme gibi ozel saldırılar sayesinde daha fazla hasar verebiliyorsunuz (Belirli sureler icinde). Yeterince avlandığınız taktirde yaratığınızda sadece fiziksel olarak değil, beyinsel olarak ta gelişmeler meydana geliyor ve bu durum ilerisi icin onemli. Tribal Stage � Kabile evresi Bu seviyede oyun, strateji halini alıyor. Ateşin bulunmasıyla birlikte yeni bir donem başlıyor. Artık ufak bir topluluk yerine kabile halini alan yaratıklar, hem daha organize hem de daha guclu oluyorlar. İlk etapta kabilemize ait bir evimiz, kamp ateşimiz ve kabilemizi oluşturan uyelerimiz var. Tabi ki bir de kabilenin şefi. Kabileler haricinde etrafta tek veya suru halinde gezen vahşi hayvanlar bulunuyor. Kabilemizin ilk başlıca gorevi, bu tip yaratıkları avlayarak yiyecek stoku sağlamak ve hem acıktıklarında yiyecek yemeklerinin olması hem de kabileyi geliştirecek her turlu ihtiyacın karşılanabilmesi; savaş ve sağlık barakaları oluşturmak, yeni yaratıklar uretmek, mevcut karakterleri daha da geliştirmek gibi. Bu işlemleri ana binaya tıklayarak yapabiliyoruz. Sonraki aşamada da kendi yaşam alanımızı diğer yaratıklara karşı korumak zorundayız, ozellikle ana binayı. Son aşamada ise, elde ettiğimiz mevcut guc sayesinde diğer yaratıklara ait kamplara saldırmalı ve her birini yok etmeliyiz. Tabi bu sırada kendi evimizi de korumasız halde bırakmak, vahşi hayvanların yiyeceklerimize saldırmasına, en kotusu diğer kabilelerin bizim savunmasız bıraktığımız evimize saldırmasına yol acabiliyor. Saldırı sonucu bir binamız hasar aldı ve yanmaya başladı diyelim. Oncelikle yaratıklar, yangını sondurmek icin ateşe su dokuyorlar. Yangın sondukten sonra ise, tamirata başlıyorlar. Oyun, bir nevi dunyanın ve canlıların tarihsel gelişiminden kesitler sunuyor ve bunu da esprituel bir şekilde aktarıyor. Kabile evresi, belki de oyunun en komik ve inanılmaz evresi. Hicbir şey yapmasanız dahi yaratıkların kendi aralarındaki sohbetlerini (Konuşurken bir şey anlamıyorsunuz, ama kafalarının ustlerinde beliren baloncuklardaki şekiller, sizi fikir sahibi yapabiliyor) ve hareketlerini izlemeniz bile sizi guldurmeye yetecektir. Birkac ornek vermem gerekirse, ava gittiniz ve başarılı oldunuz. Yaratıklarınız avın etini, bir garson edasında tepsiye koyuyor ve tek elinde taşıyarak servis yaparmışcasına getiriyor. Diğer bir ornek olarak yaratıklarınızı secin ve ateşe tıklayın. Guzel bir muzik eşliğinde dans etmeye başlıyorlar. Ateşte sopayla yemek pişirmek icin kendini yanlışlıkla yakanlar olduğu gibi, şaka olsun diye başkasına tekme atanlar bile var. Gercekten gorulmeye değer. Bu bolume son not olarak kabile şefinin elindeki asa sayesinde ateş topları atabiliyorsunuz. Civilization Stage - Uygar toplum evresi Artık kabileler değil, gelişmiş şehirlerin bulunduğu bir dunyaya adım atıyoruz. Şehri oluşturabilecek her turlu binayı, karakterlerinizde olduğu gibi yine siz tasarlıyor ve renklendirebiliyorsunuz. Bu şehirlerin sakinleri tabi ki yaratıklar. Fare ile zoom yaptığınızda oradan oraya koşturduklarını goreceksiniz. Her şehrin moral seviyesi bulunuyor. Sizin şehrinize yaptığınız her turlu geliştirmeye karşı bu seviye duşuyor veya yukselebiliyor. Gelişen teknoloji sonrası artık savaş araclarıyla hareket ediyoruz. Haritada yer alan tum şehirleri ele gecirmeli ve ortak bir yonetim sağlamalıyız. Bu sayede bize karşı gelebilecek tehlikeleri de onleyebileceğiz. Kara uzerinde gidebildiğimiz şehirlere saldırmak oldukca kolay. Etrafta petrol kuyusunu andıran madenleri ele gecirerek ekonomik olarak gelir elde edebiliyoruz. Deniz otesi şehirlere saldırmak icin ise, ucak veya gemi guclerini kullanmak gerekiyor. Onceki evrelerde olduğu gibi bu evrede de, belirli sure dilimleri icerisinde yuksek tahribat gucu sağlayan saldırılar gercekleştirebiliyorsunuz. Ayrıca kısıtlı bir sure diliminde size karşı gelebilecek her turlu saldırıya karşı kalkan oluşturabiliyorsunuz. Saldırdığınızda yenilmek uzere olan şehir, teslim oluyor ve yonetiminiz altına girdiğini kabul ediyor. Bu evrede oyunu dunya uzerinde oynuyoruz diyebilirim. Mouse ile ne kadar uzaklaşma yaparsanız tum dunyayı gorebiliyor, etrafında gezinebiliyor ve istediğiniz yere tıklayarak seyahat edebiliyorsunuz. Civilization Stage gorsel olarak da oyunun en kaliteli seviyesini oluşturuyor. Space Stage � Uzay evresi Uzay gemisinin icadıyla başlayan bu seviyenin en buyuk farkı, surekli havada yer alıyor ve yeri geldiğinde gezegenler arasında bile seyahat edebiliyor olmamız. İlk etapta eğitim, ardından araştırma gorevleri ile başlıyoruz. Yıllardır bilinen ışınlanma, lazer silahları gibi kavramları kullanabiliyoruz. İsterseniz buna cisimleri ve canlıları tarayarak (Scan) kısa surede bilgi elde etmeyi de ekleyebilirsiniz. Teknolojik imkanlar olarak en gelişmiş duzeyde olduğumuz seviyedeyiz diyebiliriz. Benim guzel dunyam Yapımın oynanış olarak oldukca kolay bir yonetim sistemi var. Sadece fare ile tum oyunu idare edebiliyorsunuz. Belirttiğim gibi her evrede oyun, TPS, RTS gibi turlere burunuyor. Bu nedenle her evre başlangıcında kontroller hakkında bilgilendiriliyorsunuz. Spore, renk paleti oldukca geniş bir oyun. Maxis, hem cevre hem de yaratıklar icin sıra dışı cizimler hazırlamış, ek olarak kendi yaratıklarımızı ve yapılarımızı tasarlamak icin bize imkan sunmuş. Tum bu unsurları canlı renklerle kaplamış ve ortaya gece-gunduz donumunun de yer aldığı guzel grafiklere sahip bir dunya cıkmış. Aynı başarı, ses ve muziklerde de sağlanmış. Yeni bir bebek doğumu, yemek vakti, savaş zamanı gibi anlara ozel cok guzel muzikler de bulunuyor. Yaratıkların kendi aralarındaki mizahi konuşmaları, yaratık turlerine ozel cıkardıkları farklı sesler, oyunun işitsel yonden de guclu olduğunu gosteriyor. Son olarak ana menude yer alan �Create� başlığında da karakter, arac ve yapılarınız uzerine değiştirme ve geliştirmeler yapabiliyorsunuz. Will Wright ve ekibi, yine oldukca farklı ve yenilikci bir işe imza attılar. Spore, farklı cağlar sunmasının yanında, her cağa ozel olarak değişen oynanış tarzlarıyla da dikkat cekiyor. Olaylara esprituel olarak yaklaşılması, ozellikle yaratıkların cok eğlenceli olmaları, sıra dışı cizimleri, bu oyunu oynamanız icin yeter de artar bile diyorum. Mutlaka oynanması gereken bir yapım olmuş. __________________