Şok, travma, sıcak carpması, kan kaybı, alerjik reaksiyon, şiddetli enfeksiyon, zehirlenme ve ciddi yanıklar gibi ani olarak ortaya cıkan hastalık ve yaralanmalar sonucu gelişir. Asıl nedeni kalp, beyin, ciğerler, bobrekler ve dalak gibi hayati organların yeterince kan ya da oksijen alamamasıdır. Şok tedavi edilmezse kalıcı organ hasarına hatta olume bile neden olabilir.
Şok tanısı koymak uzman olmayan kişiler icin zor olabilir. Bu da ilk mudahalenin gecikmesine neden olur. Bunun icin şok geciren birinin gosterdiği belirtileri bilmek kimi zaman hayat kurtarır. Şimdi şok belirtilerine bakalım:
• Vucut ısısında duşuş
• Soğuk ter
• Susuzluk
• Baş donmesi
• Sık ya da yavaş soluk alma
• Halsizlik
• Huzursuzluk
• Nabızda aşırı yavaşlama ya hızlanma
• Bulantı
• Kusma
• Boş bakışlar
• Goruşte bozulma
• Bilinc kaybı


[h=2]Şoktaki bir insana nasıl mudahale etmeli?[/h]Şok hayati tehlike dahi barındıran ciddi bir sağlık sorunu. Bu nedenle ilk mudahale oldukca onemli. Yanlış bir uygulamaysa ciddi sonuclar doğurabilir. İşte bu yuzden şoktaki bir hastaya nasıl yaklaşılmalı bilmek zorundayız. Bakalım şoktaki bir hastaya doğru ilkyardımı nasıl yaparmışız.
Doğru pozisyona sokun. Cevrenizde şok gecirdiğini duşunduğunuz biri varsa hastayı oncelikle doğru pozisyona sokun. İlk olarak hastayı sırt ustu yatırın. Başını yana cevirin. Bu şekilde kusma durumunda boğulma riskini duşurursunuz. Ardından ayaklarının altına cevrenizde bulduğunuz bir şeyleri (orn. sandalye, katlanmış bir ortu, canta, yastık vs.) koyun. Bu şekilde ayaklarını yerden 25 – 30 cm kaldırın. Bu şekilde kanın daha once de saydığımız hayati organlara gitmesini sağlarsınız. Bu pozisyona şok pozisyonu denir. Ayrıca bu sırada hasta eğer uşuyorsa uzeri ortulur.
Solunum yolunun acık olmasına dikkat edin. Şok sırasında coğu zaman bilinc kapanır, kimi zamansa dil geriye kacarak soluk borusunun kapanmasına neden olur. Bu da solunum yetmezliğine hatta olume neden olabilir. Bu nedenle solunum yolunun acık olduğuna emin olmak şart. Bunun icin hastayı doğru pozisyona getirdikten sonra bir kaşık, kalem ya da elinizle (en son secenekte tercih edilmeli. Cunku bazı hastalarda cene kilitlenmesi olabilir. Bu durumda siz de zarar gorebilirsiniz) solunum yolunun tıkanmadığını bakın.
Kanama varsa durdurun. Kanamalar şokun en yaygın nedeni. Buyuk miktarda kan kaybeden hasta hayati organlara yeterince kan taşıyamaz. Bu nedenle kanama varsa acilen durdurulması cok onemli. Kanamayı durdurmak icinse oncelikle kanamanın olduğu bolge kol, bacak gibi yerlerdeyse yaralanmanın bir ust ekleminden kemer, temiz bir ortu ya da kravat gibi bir şeylerle bağlayın. Bu şekilde kan akışını yavaşlatırsınız. Ardından temiz bir bez ya da steril gazlı bezle yaraya tatlı sert baskı uygulayın.
Kırıl varsa mudahale edin. Kemik kırılmaları da şok nedenleri arasında. Bu nedenle şok anında kemik kırılması varsa mudahale etmek gerekebilir. Oncelikle kırılan kemik kıyafet icinde kalan bir kemikse (orneğin bacak, kol, ayak vs.) ilk mudahale icin kıyafetlerden kurtulmak şart. Bunun icin kıyafetleri dikiş yerlerinden sokulmeli ya da kesilmeli. Asla normal bicimde cıkartmaya calışmayın. Ardından uzun bir tahta ya da kalın bir kartonla (acil bir durum olduğu icin cevrenizde uygun olan diğer şeyler de olabilir) kırık olan bolge sabitlenmeli. Orneğin bacak kırılmalarında elinizdeki malzemelerden uzun olanı bacağın dışına, kısa olanı ise bacağın ic kısmına koyun. İp yardımıyla bağlayın. Cevrenizde uygun malzeme yoksa diğer kırık bacağı sağlam bacağa sabitleyin.
Acil profesyonel yardım alın. Hastaya ilk mudahaleyi yaptıktan sonra acil olarak profesyonel yardım alın. Bunun icin 112 Acil hattını aramanız yeterli.


[h=2][/h]

Sağlık kırık, zehirlenme Şok, travma, sıcak carpması, kan kaybı, alerjik reaksiyon, şiddetli enfeksiyon, zehirlenme ve ciddi yanıklar gibi ani olarak ortaya cıkan hastalık ve yaralanmalar sonucu gelişir. Asıl nedeni kalp, beyin, ciğerler, bobrekler ve dalak gibi hayati organların yeterince kan ya da oksijen alamamasıdır. Şok tedavi edilmezse kalıcı organ hasarına hatta olume bile neden olabilir.
Şok tanısı koymak uzman olmayan kişiler icin zor olabilir. Bu da ilk mudahalenin gecikmesine neden olur. Bunun icin şok geciren birinin gosterdiği belirtileri bilmek kimi zaman hayat kurtarır. Şimdi şok belirtilerine bakalım:
• Vucut ısısında duşuş
• Soğuk ter
• Susuzluk
• Baş donmesi
• Sık ya da yavaş soluk alma
• Halsizlik
• Huzursuzluk
• Nabızda aşırı yavaşlama ya hızlanma
• Bulantı
• Kusma
• Boş bakışlar
• Goruşte bozulma
• Bilinc kaybı


[h=2]Şoktaki bir insana nasıl mudahale etmeli?[/h]Şok hayati tehlike dahi barındıran ciddi bir sağlık sorunu. Bu nedenle ilk mudahale oldukca onemli. Yanlış bir uygulamaysa ciddi sonuclar doğurabilir. İşte bu yuzden şoktaki bir hastaya nasıl yaklaşılmalı bilmek zorundayız. Bakalım şoktaki bir hastaya doğru ilkyardımı nasıl yaparmışız.
Doğru pozisyona sokun. Cevrenizde şok gecirdiğini duşunduğunuz biri varsa hastayı oncelikle doğru pozisyona sokun. İlk olarak hastayı sırt ustu yatırın. Başını yana cevirin. Bu şekilde kusma durumunda boğulma riskini duşurursunuz. Ardından ayaklarının altına cevrenizde bulduğunuz bir şeyleri (orn. sandalye, katlanmış bir ortu, canta, yastık vs.) koyun. Bu şekilde ayaklarını yerden 25 – 30 cm kaldırın. Bu şekilde kanın daha once de saydığımız hayati organlara gitmesini sağlarsınız. Bu pozisyona şok pozisyonu denir. Ayrıca bu sırada hasta eğer uşuyorsa uzeri ortulur.
Solunum yolunun acık olmasına dikkat edin. Şok sırasında coğu zaman bilinc kapanır, kimi zamansa dil geriye kacarak soluk borusunun kapanmasına neden olur. Bu da solunum yetmezliğine hatta olume neden olabilir. Bu nedenle solunum yolunun acık olduğuna emin olmak şart. Bunun icin hastayı doğru pozisyona getirdikten sonra bir kaşık, kalem ya da elinizle (en son secenekte tercih edilmeli. Cunku bazı hastalarda cene kilitlenmesi olabilir. Bu durumda siz de zarar gorebilirsiniz) solunum yolunun tıkanmadığını bakın.
Kanama varsa durdurun. Kanamalar şokun en yaygın nedeni. Buyuk miktarda kan kaybeden hasta hayati organlara yeterince kan taşıyamaz. Bu nedenle kanama varsa acilen durdurulması cok onemli. Kanamayı durdurmak icinse oncelikle kanamanın olduğu bolge kol, bacak gibi yerlerdeyse yaralanmanın bir ust ekleminden kemer, temiz bir ortu ya da kravat gibi bir şeylerle bağlayın. Bu şekilde kan akışını yavaşlatırsınız. Ardından temiz bir bez ya da steril gazlı bezle yaraya tatlı sert baskı uygulayın.
Kırıl varsa mudahale edin. Kemik kırılmaları da şok nedenleri arasında. Bu nedenle şok anında kemik kırılması varsa mudahale etmek gerekebilir. Oncelikle kırılan kemik kıyafet icinde kalan bir kemikse (orneğin bacak, kol, ayak vs.) ilk mudahale icin kıyafetlerden kurtulmak şart. Bunun icin kıyafetleri dikiş yerlerinden sokulmeli ya da kesilmeli. Asla normal bicimde cıkartmaya calışmayın. Ardından uzun bir tahta ya da kalın bir kartonla (acil bir durum olduğu icin cevrenizde uygun olan diğer şeyler de olabilir) kırık olan bolge sabitlenmeli. Orneğin bacak kırılmalarında elinizdeki malzemelerden uzun olanı bacağın dışına, kısa olanı ise bacağın ic kısmına koyun. İp yardımıyla bağlayın. Cevrenizde uygun malzeme yoksa diğer kırık bacağı sağlam bacağa sabitleyin.
Acil profesyonel yardım alın. Hastaya ilk mudahaleyi yaptıktan sonra acil olarak profesyonel yardım alın. Bunun icin 112 Acil hattını aramanız yeterli.


[h=2][/h]