İcimde makas mı unutmuşlar diyorsunuz. Coğu ameliyat fazlasıyla girift. Ancak yine de nasıl oluyor da o koca makas hastanın vucudunda unutuluyor?


Gazetelerin ucuncu sayfa haber klasiklerinden: “Ameliyatta icinde makas unutulan hastanın dramı”. Hemen her hafta aynı haberi ufak değişikliklerle tekrar tekrar okuyoruz. Karmaşık operasyonların ustesinden gelen cerrahlar tampon, gazlı bez, sunger gibi ameliyat ekipmanlarını hastanın icinde nasıl unutuyorlar?


Ameliyat sırasında kullanılan iğne, klemp, retraktor, elektrot gibi cerrahi malzemelerin hasta vucudunda unutulması hastanede yatış suresinin uzamasına, iltihaplara, delinmelere, enfeksiyonlara, intestinal tıkanmalara, fistulizasyonlara, hatta olumlere yol acıyor. Her ameliyat sonra kullanılan cerrahi malzemelerin kontrol edilmesi ve sayılması işlemi sorunu gidermeye yetmiyor.
Sık olur mu?
Ameliyat sonrası hasta vucudunda cerrahi malzeme unutulması eskisi kadar yaygın olmasa da guncelliğini koruyan risklerden. Sağlık Araştırmaları ve Kalite Birliği’nin 2010’da yayınladığı rapora gore 1500 ameliyattan birinde hastanın icinde cerrahi malzeme unutuluyor. Yılda 54 hasta bu nedenle yaşamını kaybediyor. İcinde cerrahi malzeme unutulan hastaların hastaneden taburcu olmaları ortalama 4 gun gecikiyor.
Bu sayılar sadece raporlanmış vakaları iceriyor. Cunku coğu durumda sağlık personeli işi ortbas ediyor. Yıllarca icinde makas ya da gazlı bezle dolaşan insanların daha fazla sayıda olduğu tahmin ediliyor.
Nasıl oluyor da unutuluyor?
Ameliyat sonrası hasta vucudunda cerrahi malzeme unutulmasının dort temel nedeni var:
• Cerrahi faktorler (acil vaka durumları, onceden planlanmamış cerrahi durumların ortaya cıkması vs.)
• Hasta faktorleri (yuksek vucut kitle endeksi orneğin )
• İnsani faktorler (ameliyat esnasında dikkat dağılması, sayım prosedurlerini takip etmeme vb.)
• Diğer etkenler (ameliyatlar sırasında gelen telefon goruşmeleri, yere duşurulen malzemelerin bulunamaması, cerrahi malzemelerin yanlış kullanılması vb.)
Nasıl emin oluruz?
Ameliyatlar sonrası kullanılan malzemelerin sayıldığını biliyoruz. Ancak emin olmanın tek yolu bu değil. Cunku sayım sırasında hata yapılabilir. Sağlık personeli bunun farkında. Ozellikle metal cihazların unutulma riskini ortadan kaldırmak icin x-ışınlı cihazlarla tarama yontemi uygulanıyor. Bu yontem metal aletlerin unutulma riskini ortadan kaldırsa da metal olmayan sunger, gazlı bez, plastik aletler ve ameliyat bezi parcaları gibi malzemelerin belirlenmesinde işe yaramıyor. Kısaca doğru sayım kritik onemini koruyor.
X-ışınlı cihazların sunger gibi malzemeleri goruntuleyebilmesi icin geliştirilen radyo – opak teknolojisi ne yazık ki cok etkili değil. Cunku ozellikle sungerlerin eğilmesi, bukulmesi ya da dokularının bozulması radyo – opak ozelliklerinin kaybolmasına neden oluyor.