Angelina Jolie gibi olsam başka ne isterim demeyin. Hepatit C sizden uzak olsun sağlığınız yerinde dursun. Bakalım hepatit C’den korunma yolları neler?
Rivayete gore Hepatit C virusu Angelina Jolie’ye bulaşmış. Gitmiş karaciğere yerleşmiş. Orada iltihap yapmış. Yaralar acılmış. Karaciğer onarılamayacak duzeyde zarar gormuş. Şimdi karaciğer nakline ihtiyac varmış. Global tabloidlerin tumu, elbette bizimkiler de haberi boyle aktardılar. Hepatit C virusu birkac yıl once de Pamela Anderson’a musallat olmuştu. Kısaca virusle ilgili bilgilerimizi tazelemek icin gundem uygun diyebiliriz.
Hepatit virusunde ceşit bol. A’sı var, B’si var, bu da C’si. Hepatit virusu tam bir boksor: karaciğere calışıyor. C tipinin en azından 6 tane alt dalı belirlendi. Biri diğerinden daha tehlikeli değil, ancak hepsinin tedaviye verdiği yanıt farklı.
[h=2]Hepatit C belirtileri[/h]Başlangıcta ve hastalığın ilk bulaştığı andaki akut belirtiler şoyle:
• Sarılık (tende ve gozlerde sararma, idrarda koyulaşma)
• Karın ağrısı
• İştahsızlık
• Mide bulantısı
• Halsizlik
6 aydan sonra hepatit C kronik aşamaya geciyor. Virus hala aktif. İlk belirtiler yok denecek kadar hafifleyebilir ama kişi hepatit C’yi hala bulaştırabilir. Bu aşamada gozlenebilecek bazı belirtiler şunlar olabilir:
• Aşırı halsizlik
• Depresyon
• Hafıza ve konsantrasyon problemleri
• Ruh halinde değişimler
• Hazımsızlık
• Eklem ve kas ağrıları
• Baş ağrısı
• Karaciğer bolgesinde ağrı
• Karın ağrısı
20 – 30 yıl gibi uzun surelerde hepatit C’si olan 5 kişiden birinde siroz ya da karaciğer yaraları gorulmeye başlar. Siroz karaciğer calışmayı surduruyorsa kompanse siroz; karaciğer calışmayı tamamen bırakmışsa dekompanse siroz adını alır. Bu aşamada tek tedavi yolu karaciğer nakli.
[h=2]Hepatit C nasıl bulaşır?[/h]Kan ya da vucuttaki başka herhangi bir sıvının hastalıklı kişiden bağışıklığı olmayan başka bir kişiye gecmesiyle bulaşır.
• İlac ve şırınga paylaşımıyla
• Doğum sırasında (anneden bebeğe)
• Kondom olmadan seks yapıldığında
Hepatit C yemek ve su paylaşımıyla bulaşmaz.
[h=2]Kimler hepatit C riski altında?[/h]• Uyuşturucu bağımlıları
• Bobrek diyaliz hastaları
• Kan ya da organ nakli yapılanlar
• Teşhis edilemeyen karaciğer sorunları yaşayanlar
• Hepatit C’si olan anneden doğmuş cocuklar
• Dovme ve piercing yaptıranlar
[h=2]Hepatit C nasıl teşhis edilir?[/h]Hepatit C’yi teşhis edebilmek icin iki tur test yapılabilir. Biri antikor testi diğeri PCR testi.
Antikor testi. Antikorların virusu kontrol etmesine ya da virusle savaşmasına bakar. Boylece vucudun daha once hepatit C ile tanışıp tanışmadığı ortaya cıkabilir.
PCR testi. Virusun hala vucutta olup olmadığına, hala uretilip uretilmediğine bakar.
[h=2]Hepatit C nasıl bulaşmaz?[/h]Kan ya da diğer vucut sıvıları yoluyla bulaşır. Bulaşamayacağı bazı durumlara bakalım.
• Oksurmek
• Burun akıntısı
• Sarılmak
• Opuşmek
• Emzirmek
• Aynı catal bıcağı kullanmak
• Gunluk iletişim
• Yemek ya da su paylaşımı
Ozetle gunluk iletişim riskli değil. Ancak unutmayın: hepatit C kan yoluyla bulaşır. İşin icinde kan varsa dikkatli olmalısınız.
• Jilet, diş fırcası, tırnak makası gibi uzerinde kan olabilecek eşyaları paylaşmayın. Acık yaralarınızı bantlayın.
• Ped, tampon ve yara bantlarınızı dikkatli bir şekilde atın.
• Uyuşturucu bağımlısıysanız yardım alın. Bırakmaya calışın. En azından enjeksiyonları ya da diğer ekipmanları başkalarıyla paylaşmayın.
• Kan, organ, doku bağışlamayın.
Hepatit C onlenir mi?
Hepatit C’yi onleyebilecek bir aşı yok. Ancak dikkat edebileceğiniz bazı noktalar şoyle:
• Başkasının şırıngasını kullanmayın.
• Jilet gibi kişisel bakım urunlerini paylaşmayın.
• Dovme ya da piercing konusunda dikkatli olun. Kullanılan ekipmanların uzerinde başkasının kanı olabilir.
• Biriyle seks yapacağınız zaman mutlaka kondom kullanın.