Osteoporozun yaşlılıkta getirdiği en kotu sonuclardan biri kalca kırıkları. Eriyen ve zayıflayan kemikler en ufak bir darbede kırılıyor. İyileşmesiyse aylar alıyor. Hem hasta hem de ona bakanlar icin zorlu gecen tedavi surecine yakından bakalım.


Kalca kırıklarına hastanede ameliyatla mudahale ediliyor. Ameliyatın alternatif yontemiyse konservatif tedavi. Konservatif tedavide hastayı yatakta gececek epey uzun bir surec bekliyor. Ama yine de ameliyatla tedavinin olanaklı olmadığı zamanlarda konservatif tedavi yontemi kullanılıyor. Orneğin cok yaşlı ve ileri derecede osteoporoz olan biri icin tek yol konservatif tedavi.


Ameliyat turleri
Kalca kırığı ameliyatlarının birkac turu var. Bazı koşullara bakılarak ameliyat kararı veriliyor. Orneğin:
• Yaş
• Kırığın turu, konumu
• Kalca kırılmasından onceki fiziksel aktivite yoğunluğu
• Kırılmadan onceki ruhsal durum (Alzheimer, demans vb.)
• Kemik ve eklemlerin durumu. Orneğin kireclenme olup olmadığı.
Ekstrakapsuler kırıklarda cok guclu bir katmanla ekleme yapılıyor. Kırığın iyileşme surecinde hasta ayakta duruyor; gundelik yaşam aktivitelerini sorunsuz gercekleştiriyor. 65 yaşın altındakilerde intrakapsuler kırıklar daha yaygın. Bu kırıklar iceriden birleştirilerek tedavi ediliyor. Daha yaşlılardaysa hemiartroplasti yontemiyle tedavi tercih ediliyor. Bir de ucuncu yol var: total kalca protezi. Kalca kırığı kıpırdamanızı olanaksız hale getiriyorsa, kireclenme gibi eklemlerinizi etkileyen bir sorununuz varsa total kalca protezi gundeme geliyor.
İnternal fiksasyon
İceriden birleştirme ceşitli araclarla kemiğin kaynamasını sağlıyor. Bu aletler:
• Civi
• Vida
• Cubuk
• Levha
Bu yontem intrakapsuler kırık icin kullanılmışsa aylarca hastaneye gitmeniz gerekebilir. Doktorun kırığın iyileşme surecini izlemesi, sorun cıkarsa mudahale etmesi icin bu şart. İşler yolunda gitmezse yeniden ameliyata gerek duyulabilir. Bu nedenle ozellikle yaşlılarda ve osteoporozu olanlarda direkt olarak hemiartroplasti uygulanır.
Hemiartroplasti
Kalca oyuğunda bulunan femoral başın (kalca kemiğine ait bir parca) protezle değiştirilmesine hemiartroplasti deniyor.
Total kalca protezi
Doğal kalca oyuğu ve femoral başın tamamının protezle değiştirilmesi total kalca protezi ile gercekleşiyor. Operasyon hemiartroplastiden cok daha karmaşık. Zorunluluk yoksa tercih edilmiyor.
Ameliyat oncesi değerlendirme
Normal şartlarda hastaneye gelişinizi izleyen 36 saat icinde ameliyata alınmalısınız. İlk aşamada ameliyat oncesi değerlendirmeden gececeksiniz. Ameliyata uygun olup olmadığınız, ameliyatın avantajları ve dezavantajları gozden gecirilecek. Bu sırada:
• Son gunlerde (kan sulandıran aspirin vb.) ilac alıp almadığınız sorulacak. Olası kalp krizinden korunmak icin bu bilgi onemli.
• Herhangi bir teste gerek olup olmadığına bakılacak. Orneğin ekokardiyografi gerekli olabilir.
• Ameliyat sırasında acı hissetmemeniz icin uyuşturucu ilac verilecek.
• İki tip anestezi var: lokal anestezide sadece ameliyat bolgesi uyuşturulur. Uyanık kalırsınız ama hic acı hissetmezsiniz. Genel anestezideyse bilinc kapalıdır.
Ameliyattan once
Ameliyat oncesinde (veya sonrasında) bazı antibiyotikler kullanmanız gerekebilir. Enfeksiyon riskini onlemek icin bu onemli. Damar tıkanıklığı riski icin de heparin verilecek.
Ameliyat
Ameliyat suresi duruma bağlı olarak değişebilir: ortalama 2 saat olağan. Ameliyat ekibinde ortopedistiniz de bulunuyor. Ameliyat sonrası rehabilitasyon programı ile tam iyileşme sağlanıyor.