[h=2]Makat Catlağı Neden Olur ?[/h]Coğu makat catlağı vakasının, buyuk tuvaletinizi yaparken kabız olmanız halinde iri veya katı dışkı atılmasından kaynaklandığı sanılır. Makat ağzı gerilip, hafifce yırtılabilir. Makatı cevreleyen kasın (sfinkter) spazmı (kasılması) da yırtılmada veya iyileşme surecinin yavaşlamasında rol alabilir.
Makat catlağıYaklaşık her 10 vakanın 1’inde, catlak doğum sırasında gercekleşir. Kimi zaman şiddetli ishal halinde de makat catlağı oluşabilir.
[h=2]Makat Catlağı Nasıl İyileşir ?[/h]Makat catlakları, hem yetişkinlerde hem de cocuklarda sıkca gorulur. Coğunlukla ciddi vakalar olmasa da, ozellikle cocuklar icin acı verici ve rahatsız edicidir. Coğu kişide makat catlakları, tıpkı deride gorulen kucuk caplı diğer kesilerde olduğu gibi 1-2 hafta gibi surede iyileşir. Kimi makat catlaklarının iyileşmesi ise zaman alabilir. Altı haftadan uzun sure iyileşme gostermeyen catlaklar, kronik makat catlağı olarak adlandırılır (kronik, bu bağlamda surekli anlamını taşır). Pek sık rastlanmayan bir vaka olup, etkin bir şekilde tedavi edilmesi yine de mumkundur.
[h=2]Makat Catlağı Nasıl Tedavi Edilir ?[/h]Coğu kişide makat catlakları, deride meydana gelen herhangi kucuk kesi veya yırtılma vakalarında olduğu gibi bir hafta kadar surede iyileşir. Tedavi, catlak iyileşirken acıyı azaltmayı ve dışkının yumuşak kıvamda atılmasını sağlamayı amaclar.
Acı ve rahatsızlığı azaltmak icin aşağıdakiler uygulanabilir:
Ilık banyo yapmak, dinlendiricidir ve makat bolgesinin rahatlamasını sağlayarak acıyı azaltabilir.Uyuşturucu bileşen iceren bir krem veya merhem (anestezik) kullanılması acıyı azaltabilir. Bu tip ilacları bir seferde, sadece kısa zaman dilimi boyunca (5-7 gun) kullanmanız onerilir. Eğer kullanım suresi uzarsa, anestezik ilac makat cevresindeki deriyi tahriş edebilir veya hassaslaştırabilir. Bu tip urunleri, yalnızca doktorunuzun yazmış olduğu receteyle satın alabilirsiniz. Hatta bazı anestezik ilaclar, tedavi dışı kullanımı onlemek uzere yalnızca yeşil receteyle satılmaktadır (yalnızca bir aylık kullanım dozunda hastaya verilir).Steroid iceren bir krem veya merhem, catlak cevresinde aşırı ihtilaplanma soz konusuysa doktorunuz tarafından yazılabilir. Steriod iceren ilaclar, ihtilaplanmayı azaltır ve catlak etrafındaki şişlikleri azaltmaya yardımcı olur. Boylece, kaşıntı ve acı hissi belli olcude giderilebilir. Bu ilacları bir seferde, bir haftadan uzun sureyle kullanmamanız onerilir.Tuvalete cıktıktan sonra makat bolgesini dikkatlice yıkayın. Nazik bir şekilde kurulayın. Makatı ağrılıyken, tahriş olabileceği icin kesinlikle sabunla yıkamayınız.Parasetemol ya da ibuprofen gibi ağrı kesiciler, ağrıyı gidermeye yardımcı olabilir (Kodein kullanımıyla ilgili olarak aşağıya goz atın).Kabız olmamak ve dışkının yumuşak kıvamda cıkması icin:
Meyve, sebze, mısır gevreği, tam oğun ekmeği gibi lifli besinleri bolca tuketin.Bol sıvı tuketin. Yetişkin bireylerin, gunde en az iki litre (10-12 bardak) sıvı almaları tavsiye edilir. Alınan sıvıların buyuk kısmı idrar olarak vucuttan atılıyor olsa da, bir kısmı bağırsaklar tarafından emilir ve dışkıyı yumuşatmada kullanılır. Pek cok ceşit icecek işe yarayacaktır; ancak alkollu ickilerden, vucudu su kaybına uğratacağı icin uzak durulması gerekir.Lif desteği. Lifce zengin bir diyet yapmanız işe yaramıyorsa; pisilyum, metil seluloz, kepek veya kakao gibi lif desteği gıdaları tuketebilirsiniz. Bu urunleri eczanelerden temin edebileceğiniz gibi receteyle de satın alabilirsiniz. Metil selulozun bir diğer faydası da, dışkı kıvamını yumuşatmaya yardımcı olarak cıkışı kolaylaştırmasıdır.Tuvalete cıkma. Dışkı boşaltımı icin tuvalete cıkma ihtiyacı goz ardı edilmemelidir. Kimileri bu hissi bastırır ve tuvalete cıkma gereksinimini daha sonraya erteler. Bu yuzden, dışkı oluşumu daha hacimli ve katı olur. Bu kıvamdaki dışkının atılması da daha zahmetli olacaktır.Kodein maddesi iceren co-codamol gibi ağrı kesici ilacları; kabızlığa (peklik) yol actığı bilindiği icin kullanmaktan kacınınız. Makat catlağının neden olduğu rahatsızlığı hafifletmek icin paracetamol tercih edilebilir.[h=2]Makat Catlağının Tekrar Etmemesi İcin Ne Yapılabilir ?[/h]Eğer daha once makat catlağı şikayetiniz olduysa, bu catlak iyileştikten sonra ileride yeni bir makat catlağı vakası yaşamanız riski, başkalarında bu rahatsızlığın ilk kez gorulmesi riskinden yuksektir. Yeni bir makat catlağı vakasını onleyebilmenin en etkili yolu, yukarıda onerilen onlemleri uygulayarak kabız olmaktan korunmaktır. Bu da lifce zengin bir diyete girmek, daha bol sıvı tuketmek gibi yontemleri kapsar. Lif bakımından zengin besinleri listeleyen kitapcıkları pek cok sağlık kuruluşu ve eczanede bulabilirsiniz.