Bağışıklık sistemini diri, bedeni guclu ve direncli tutmanın yolu manavdan geciyor. Meyve ve sebzelerde bol miktarda antioksidan (C vitamini, likopen ve beta karoten) bulunuyor. Fitokimyasal bileşikler (ozellikle glukosinolat ve fito ostrojen) antioksidan etkili.
İşte bağışıklık sistemini guclendiren en etkili ilaclar. DNA yıkımına ve hucre zarı tahribatına direnen, kanserojen kalıntılarla savaşan koruyucu nitelikte karaciğer enzimlerinin salım duzeyini arttıran bitkisel kokenli başka bileşenler de mevcut.
Antioksidan nedir?
Vitaminler. Mineraller. Serbest radikallerin hucrelere verdiği zararı gidermede etkili bileşenlerin tumu. Yeterince antioksidan almayınca bağışıklık sistemi zayıflıyor.
Kronik sağlık sorunları gelişiyor. Damarlar buzuşuyor. Enfeksiyon şiddetleniyor. Kanser riski artıyor. Sağlıklı yaşam icin antioksidanların onemi buyuk.
Antioksidanlar nerede bulunur?
Gunluk beslenmeye biraz katkı yaparak vitamin, mineral, antioksidan alımını arttırabilirsiniz. Meyve ve sebzelerden bahsediyoruz.
Daha fazla lif cabası. Ustelik kalp ve dolaşım sorunları ile kanser riskine karşı en iyi onlem bu.
Bazı yiyecekler diğerlerine gore daha fazla antioksidan iceriyor. Beta karoten, C ve E vitamini en onemli uc antioksidan. Bunlar renkli meyve sebzelerde yoğun bulunuyor. Ozellikle mor, mavi, kırmızı, sarı, turuncu renkte olanlar antioksidan yonunden zengin. Maksimum yarar icin ciğden – az pişmiş tuketmek en uygunu. Cok pişirince etki zayıflıyor.
Beta karoten ve diğer karotenoidler: Kayısı, kuşkonmaz, brokoli, havuc, mısır, yeşil biber, mango, turp, nektarin, şeftali, kan portakalı, mandalina, bal kabağı, kabak, ıspanak, tatlı patates, domates, karpuz.
C vitamini: Dut, kiraz, muz, pazı, pancar, şalgam, mango, papaya, bal kabağı, kırmızı biber, ıspanak, ay cekirdeği.
Antioksidan zenginleri listesi uzayıp gidiyor: Erik, elma, dut, boğurtlen, uzum (kırmızı, beyaz, kuru, yaş), soğan, lahana, fasulye, patlıcan.
Antioksidan ailesinin diğer uyelerine bakalım:
Cinko: Deniz mahsulleri, kumes hayvanları, kırmızı et, bakliyat, cerez, tam tahıl, mısır gevreği.
Selenyum: Brezilya kestanesi, ton balığı, dana biftek, beyaz et, bakliyat, tahıl.
Ne kadar almalı?
Uzmanlar bağışıklık sisteminin tam randıman calışması icin gunde alınması gereken antioksidan vitamin ve mineral miktarının altına duşmemek gerektiğini belirtiyor.
Bunu duşunerek sağlıklı bir yetişkinin neye ne kadar ihtiyacı olduğuna bir goz atalım:
Bazı yiyecekler diğerlerine gore daha fazla antioksidan iceriyor. Cinko: Erkek gunde 5.5 – 9.5 mg. Kadın gunde 4 – 7 mg.
Selenyum: Erkek gunde 0.075 mg. Kadın gunde 0.06 mg.
Beta karoten: Erkek gunde 0.7 mg. Kadın gunde 0.6 mg.
E vitamini: Erkek gunde 4 mg. Kadın gunde 3 mg.
Hap icsek olur mu?
Gıda takviyeleri, vitamin hapları yaygın antioksidan alma yollarından.
İşe yarayabilir ancak bunların bağışıklık sisteminin direncini arttıran diğer bileşenlerden icermediğini belirtmeliyiz.
Doğal yiyecekler bu yonden cok daha avantajlı.
İnsan yapımı vitamin haplarında bulunmayan mucizeler iceriyorlar:
Kuersetin: Elma, soğan, kırmızı şarap ve cay bol miktarda icerir. İltihap oluşumunda bağışıklık sistemini guclendiriyor. Alerjilerin daha hafif atlatılmasını sağlıyor.
Luteolin: Kerevizde yeşil biberde bolca var. Tam bir iltihap duşmanı. Parkinson’a iyi geldiğini one suren bir araştırma mevcut.
Kateşin: Cayda bulunan flavonoidlerden. Kalp sorunları riskini azaltıyor. 2002’de Suudi Arabistan’da 3000’den fazla kişiyle yapılan ve sonucları Preventive Medicine’de yayımlanan bir araştırmaya gore gunde 6 fincandan daha fazla cay tuketenlerde koroner kalp sorunu eğilimi duşuk. Duzenli cay tuketiminin kalp sorunlarına karşı korucu işlevi olabilir.
Kateşinlerin kan dolaşımına olumlu etkileri ve Alzheimer’a yakalanmış hastalarda iyileştirici ozellikleri araştırılıyor. Japonya’da 70 yaşını aşmış, duzenli yeşil cay tuketen 1000 kişiyle yapılan araştırmada zihinsel yeteneklerinin yaşıtlarına (hatta daha genc olanlara) gore cok daha iyi durumda olduğu anlaşıldı.
Yeterince sebze meyve yemiyorsanız mineral de iceren hazır multi vitamin secenekleri gundeme gelebilir. Bu tur takviyeler cok dikkatli kullanılmalı. Ne az ne cok. Tam kararı aranmalı. Orneğin A ve E vitamini vucutta depolandığı, yavaş yavaş kullanıldığı icin birden aşırı miktarda yuklenmek sağlığa zarar.