Tedavisi mumkun olmayan bazı sağlık sorunları organların işlevini yavaşlatıp durduruyor.
Bu tur organ yetmezliklerinde care genellikle nakil ama organ bağışına bizde ilgi duşuk. Giderek artan nufus ve cevresel faktorler de eklenince organ bekleyen sayısı cığ gibi buyuyor.
Organ naklinde gorev yapamayacak derecede hasar goren organların yerine, canlı veya oluden alınan yeni, sağlam organ konuluyor. Organ nakli coğu zaman son secenek. Hayatta kalmak icin son şans.
[h=2]Organ nakli kimlere yapılır?[/h]Herhangi bir nedenle organ nakline uygun olmayan hastalar haric hemen herkese nakil yapılabilir. İlerlemiş organ yetmezliği ceken hastalar listenin başında geliyor. İleri duzeyli diyabet, bobrek, kalp, karaciğer ve akciğer yetmezliğinden yakınanlara, ince bağırsakları onemli olcude alınmış veya işlev kaybı gelişmiş hastalara, kornea hastalıklarına bağlı gorme kaybı yaşayanlara organ nakli uygulanabilir. Yuzunun coğunu kozmetik ve fonksiyonel olarak kaybedenler, kemik dokuda ve tendonlarda onemli hasar gelişenler de organ nakline uygun.
[h=2]Kimlerden organ alınır?[/h]Organ ve doku nakli canlıdan ve kadavradan yapılabilir.
Kadavra Donor: Ceşitli nedenlerle yoğun bakımda tedavisi devam ederken beyin olumu gercekleşen hastalar organlarını bağışlayabilir. Bu şekilde organlarını bağışlayanlara kadavra donor denir. Bobrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp kapakları, kornea kadavradan nakillerde kullanılabilir.
Canlı donor: Organı bağışlayan kişi canlıdır. Bobrek ve karaciğer nakilleri canlı donorden alınan organlarla yapılabilir. Bu durumlarda donor karaciğerinin bir kısmını, bobreğinin tekini verebilir.
[h=2]Organ bağışlamak icin ne yapmalıyım?[/h]Organ bağışı yapmak isteyenler İl Sağlık Mudurluğu, hastaneler veya organ nakli yapan merkezlere başvurarak iki tanık huzurunda bir belge imzalıyor. Kişiye organ bağışını onayladığına dair bir kart veriliyor.
Organ bağışı bilincini arttırmaya yonelik kampanyalardan bir ornek.Boylece kişinin başına bir şey gelir ve beyin olumu gercekleşirse organların bağışlanması aile kararına bırakılmıyor. Bu sayede cok kritik olan bu surec hızlanıyor ve dokular olmeye başlamadan nakil işlemi gercekleştiriliyor.
18 yaşını doldurmuş, akli dengesi yerinde herkes organ bağışı yapabilir ve organ bağışı kartı sahibi olabilir.
[h=2]Hangi organ bağışlanır?[/h]Sağlıklı bir insanın butun organları bağışlanabilir. En cok bağışlanan organlar: Kalp. Akciğer. Bobrek. Karaciğer. Pankreas. En cok bağışlanan dokular: Kalp kapağı. Kornea. Kas. Kemik iliği.
[h=2]Nakil turleri ne?[/h]Otogreft: Kişinin kendi vucudundan bir dokunun başka bir bolgeye nakledilmesi.
Bypass icin vucudun bir bolgesindeki toplardamarın başka bir yere nakledilmesi buna ornek.
Bazen dokuyu alıp kişiyi veya dokuyu tedavi ettikten sonra geri yerine koyma biciminde olabilir. Ameliyat oncesi kişiden kan alınması ve ameliyat anında geri verilmesi bu tur nakillerden.
Allogreft: Aynı ture ait iki canlı arasında yapılan doku veya organ nakilleri. Coğu insan dokusu ve organ nakilleri allogreft nakil grubuna giriyor.
İzogreft: Genetik olarak aynı kimliğe sahip (ikiz kardeş) verici ve alıcı arasında yapılan nakiller. Allogreftlerin bir alt grubu olarak goruluyor. İzogreftler diğer nakillerden farklı: Anatomik olarak allogreftlerle aynı olmasına rağmen, alıcının bağışıklık sistemi tepkisi acısından otogreftlere daha yakın ozellik gosteriyor.
Senogreft: Organ ya da dokunun bir turden başka bir ture nakledilmesi. Domuzdan insana kalp kapakcığı nakli buna ornek.
Bolerek Transplantasyon: Alınan organların bolunmesi ve farklı kişilere nakledilmesi olarak acıklanabilir. Bu tur nakillerde kadavradan alınan organ (ozellikle karaciğer) iki alıcıya paylaştırılır. Genellikle alıcılardan biri yetişkin biri cocuk olur. Alıcılar icin tum organın nakledilmesine gore daha az yararlı olduğundan bu nakil turu pek tercih edilmez.
Domino Transplantasyon: Butun halinde nakledilmesi daha kolay organ gruplarında kullanılıyor. Orneğin her iki akciğerin de değişmesi gerekirse akciğerlerle kalbin blok halinde değiştirilmesi teknik olarak cok daha kolay.