Bazen insanlar yaşadıkları şehirlerin yoneticilerine serzenişte bulunurlar: "oyları calışasın diye verdik, park bahce yap diye değil." Ya da "Her yeri kazdırıyor yahu, hic şoyle dinlenecek yerimiz yok." Ama bazen de "helal olsun yav, iyi calışıyor başkan" gibi sozler de olur. Ama tum bunları soylerken bu işin zorluklarından neredeyse herkes bihaberdir. Peki, bir şehir nasıl cok zengin bir metropol olur da koca koca gokdelenleri barındırır? Ya da bazı şehirler neden pek gelişemez de surekli yerinde sayar? Tum bunlar "şak" diye anında mı olur: Hayır. Kucukten başlayarak başarılı bir strateji ve yonetimle şehri cekici kılmak ve yanlış strateji ile şehri batırmak aynı kişinin elindedir: Başkan... SimCity'de oyuncuların kronik sorunudur para. Aslında her alanda kronik sorun paradır; neyse. Şoyle başlayalım ki, SimCity'nin en buyuk gelir kaynağı ve hatta sizin ayakta kalabilmenizi sağlayacak tek para kaynağı vergilerdir. Vergiler de yerleşimcilerin standardını belirlemekte ve onların şehrinizi gelmeye değer olarak nitelendirmelerinde buyuk rol oynamakta. Vergilerin miktarı her iki yonde de aşırıya kacarsa sonuc iyi olmayacaktır. Her şekilde oyun icinde her konuda iyi bir sentez oluşturmak şart. Oyuna başlarken nelere dikkat etmek lazım, parayı nasıl değerlendirmek lazım; başlayalım yavaştan. Elimizde 100,000$ ile başlıyoruz, gayet iyi bir rakam ve şehri kurarken bu paranın tercihen yarısını harcamanız gerekir diye duşunuyorum. zira dengeleri yerine oturtana kadar bir miktar para kaybedeceksiniz. Dengeleri oturtmak icin neler yapılabilir... Bir kere oyunun ilk başında kesinlikle high density residential yapmayın; hem ilk maliyetleri cok yuksek, hem istekleri ve giderleri cok yuksek hem de cok para getirmesini sağlayacak gelişim sureleri cok uzun. Bunun yerine low density residential ile aileleri cekirdeğe sınırlandırın. RCI bardan da takip edebileceğiniz gibi ilk etapta commercial yani ticari istek pek olmayacaktır. Zira şehrinize ilk once yerleşimciler gelecek ve iş arayacaklar; işlerini de industrial zonelarla belirleyeceksiniz. Şehrin gelişimine ve popularitesine gore de ticari şirketler gelmeye başlayacaklardır. Industrial zone olarak da eğer evlerinize yakın bir yere konuşlanacaksanız low density yani tarla, bahce turu cozum bulabilir, ya da biraz daha ağır ve kulfetli ama kazancı ve iş imkanı fazla olan, cevre kirliliğine mahal veren medium density (RCI high densityler icin cok erken) industry cozumlerine gidebilirsiniz. Ancak medium density secerseniz, şehrinizden bir miktar uzak bir alana kurmaya dikkat edin, cunku cevre kirliliğinde onemli faktor oluyorlar. Tarla kuracaksanız, tarlalarınızı default olarak cok buyuk şeklinde kurmayın; kendiniz sınırlandırın alanlarını ve aralara sokak yaparak yeni tarla bolgeleri oluşturun. Bu şekilde daha cok iş imkanı sağlayacaksınız. Ancak uretim tarla başına mekan daraldığı icin duşecek, Simleriniz işsiz kalmayacak ve mutlu olacaklar ki bence bu daha onemli. Şehrinizin yerleşimci cekebilmesi icin su ve elektriğin yanı sıra sağlık, guvende olma ve korunma isteği (hastane, polis ve itfaiye) artı olarak eğlence, dinlenme, vakit gecirme (park, bahce, spor tesisi vs) ve eğitim-kultur (okul, kutuphane) gibi ihtiyacları karşılaması gerekmekte. İlk etapta aslında sadece elektrik ve su şart olsa da, zaman ilerledikce bunların hepsine illa ki ihtiyacınız oluyor. Zira sağlıklı, kulturlu, guvende ve mutlu simler size en cok Simeleon'u veren simlerdir Residential bolgeleri belirledikten sonra, ileride sınırlarınızı genişleteceğiniz bolgeyi de duşunerek hepsini icerisine almaya yatkın bir ilkokul (elementary school) kurmanız, temel eğitim seviyesini belirleyecek. Yukarıda bahsettiğim binaların (park, bahce haric) etki alan grafikleri mevcut; kurulum sırasında ve kurulumdan sonra query (soru işaretli ikon) ile gorebiliyorsunuz. Eğer ki residential bolgeleri dağınık kurarsanız, eğitim ihtiyacları icin birden fazla okul yapmanız gerekecek ve bu ilk yatırım maliyetinin yanında size her ay bakım ve servis masrafı demek olacak. Birden fazla okul yapmak yerine, ilk etapta, okulu en uygun yere yerleştirin ve servis otobusu odemesini arttırın ki yeni bir okul yapmadan once elinizdeki sizin alanınız arttıkca oralara da eğitim vermeye devam etsin. Okul binası icin soylediklerimin aynısı hastane, polis ve itfaiye icin de gecerli. İlk zamanlarda bu binaların en ufaklarını yapın; aslında yo hayır yapmayın: İlk zamanlarda sadece okul yapın ve geliştikce, para kazanmaya başladıkca once klinik sonra itfaiye ve kumarı legalize ettikten sonra da polis binası yapın. Diğer ihtiyacları karşılamak adına yapacaklarınız da bolgenin ve dolayısıyla şehrin yeni yerleşimciler cekmesini sağlayacaktır. Yani, bolgelerin yakınlarına hatta iclerine (yol kenarına) kuracağınız parklar/ağaclık alanlar hem bolgenin popularitesini arttıracak, hem simlerinizi mutlu edecek hem de havayı temizleyecek Oh ne ala. Bunların ardından şehrin ticari bina isteğinin artmakta olduğunu goreceksiniz. Bu iyi bir haber ve demek oluyor ki şehriniz iyi yolda ve şirketler şehrinizi iyi bir pazar olarak goruyorlar. Isınmaya başlıyoruz biz de... Ticari şirketlerin şehirde bulunmak istedikleri yer bol trafikli, zengin yerleşimcilerin ve endustrinin yakınlarıdır. Ancak kirliliği de sevmezler. Buna gore, residential bolgelere yakın, hatta karşı caddelerinde birer ikişer sıra ticari bolgeler konuşlandırmanız cok etkili olacaktır. Ayrıca commercial binaların yakınlarına landmark, park, plaj(?) gibi turist ceken birimler yerleştirerek iş dunyasını hızlandırabilirsiniz. Ticari binaların kirliliği sevmediğinden bahsetmiştim, bu şekilde yerleştireceğiniz park alanları vs hava kirliliğine karşı iyi gelecektir. Siz simlerinizi geliştirdikce, yuksek butceli buyuk şirketler de şehrinize gelmek isteyecekler. Bu da gokdelenleri gormeniz demek oluyor; ama cok zaman alabilir. Bir an once gormek icin hızlı atılmış bir adım ters donebilir ve cokuşe gecebilirsiniz. Sabredin Endustri icinse -ilk once tarlaların ve bahcelerin (low density industry) hava kirliliğini sevmediğini tekrar hatırlatayım, yerleşim yerlerine ve ticari birimlere yol bağlantıları yaparak birinci şartı yerine getirin. Butun birimlerde olduğu gibi endustride de cop sevilmeyeceğinden, "landfill" yani cop bolgelerine bağlantılarını iyi yapın (bu durum diğerleri icin de gecerli). Genel olarak endustri bolgesine su, elektrik ve iyi yol bağlantısı yaparsanız başka bir şey istemeyeceklerdir. Aslında en masumları gibi gorunuyor Endustri ve ticaretin gelişmesinin kilitlerinden birisi de hava ve deniz taşımacılığı. Liman yaptığınızda ve bunu iyi bir yol ağıyla bağladığınızda endustri binalarının gelirlerinin arttığını goreceksiniz. Deniz/hava yoluyla daha fazla mal daha ucuza gelebilecek, endustri ve ticari birimlerinizi mutlu edecek. Ayrıca iyi bir havaalanı sistemi yuksek butceli ticari şirketler icin bir artı olarak değerlendirilmekte. Bunların hepsi cil cil Simeleon demek. Ancak cok sonraki etaplarda. Zira havaalanının metrekaresinin fiyatı ne kadar haberiniz var mı? Ciller ve fimen Cil cil Simeleon dedik. Gelir seviyesi yuksek simler, sizlere daha fazla Simeleon verecekler (bunu dememiş miydim). Peki gelir seviyelerini yukseltmek adına neler yapılabilir (gelir seviyelerine query Şehriniz dengeye geldikten sonra belki de şehrinizi tam anlamıyla metropol yapmak istiyorsunuz ve "duşuk butceliler icin bir mekan değil burası" diyorsunuz (ay ne kadar gaddarcaaa). Bu durumda vergi seviyelerinde değişikliler yapabilir ve istediğinizi elde edebilirsiniz. Mesela zengin aileler istiyorsunuz; bunun icin vergi menusune (monu) gelip, duşuk butceli ailelerin (tek Simeleon ikonu) vergilerini yukseltin (%13+). Goreceksiniz ki duşuk seviyeli evler hemen kararmaya, yani boşalmaya başlayacaklar. İstediğiniz seviyenin vergilerini de duşurun ki (%5-), boşalan evlere istediğiniz yerleşimciler gelebilsin. Kararan evlerin hemen yeni yerleşimcileriyle birlikte yeniden inşaasına başlandığını goreceksiniz. Sona yaklaştığımıza gore yavaştan cumleleri toparlamalı... Peki ilk zamanlarda yaptığımız low density residential bolgeleri geliştikten sonra nasıl buyutebileceğiz? Cozumu basit: Menuden (monu) sectiğimiz medium/high density residential ile yerleşim yerlerinin uzerinden gecerek oraları M/HDR olarak belirlemek. Bir sure binalar duracak ve inşaatları başlayacak ve tek katlı evlerin yerine koca koca apartmanlar cıkacak. Bu işlemi diğer tum birimlerde de uygulayabilirsiniz. Son sozler: İlk paranızın hepsini harcamayın. Grafikleri yardımıyla bakabilirsiniz; binaya tıklayınca gelen menude (monu) dolar işaretine benzeyen Simeleon işaretinin sayısı (1-2-3) o dairenin gelir seviyesini gosteriyor)? Hicbir şeylerini eksik etmeyeceksiniz, cok iyi eğtiim verecek ve kulturlerini arttıracaksınız, sağlıklı olacaklar ki cok yaşasınlar ve dolayısıyla da daha fazla calışarak daha fazla para kazansınlar. Kabaca bunlar... Unutmayın, iyi eğitimli, sağlıklı, neşeli simler = yuksek butceli ticari şirketler = cil cil Simeleon.cok iyi takip edin, advisorları da dinleyin. İlk başlarda fazla bina yapmaktan kacının, cekirdek bir bolge belirleyin ve oranın etrafında gelişin. Daha yazacak bir şey yok; hemen hemen hepsini yukarıda yazdım. İsterseniz yazılanları ve kendi fikirlerinizi sentezleyip en doğru yolu bulun, ya da "hic bunlarla uğraşamam" diyorsanız trainerını indirip hile yapın Cok daha kolay ve deli gibi para harcayabilirsiniz hehe. İyi eğlenceler! __________________