Dunya telekomunikasyon sektoru, sadece insanların değil cihazların da birbiriyle haberleşmesine olanak sağlayacak 5G'ye gecmeye hazırlanırken, ODTU'lu bilim insanlarının bu teknoloji icin geliştirdiği 2 yeni bilimsel teori, bilim dunyasında buyuk yankı buldu. Haberleşmedeki en onemli sorunlardan enerji ihtiyacını minimize eden ve veri guncelleme zamanlarını akılcı şekilde belirleyen teoriler, bilim dunyasında 2 binin uzerinde atıf aldı. ODTU'lu bilim insanlarının iki teorisi heyecan yarattı . DTU Elektrik Elektronik Muhendisliği Bolumu Oğretim Uyesi Prof. Dr. Elif Uysal Bıyıkoğlu,yaptığı acıklamada, Birleşmiş Milletler (BM) 11 Şubat Dunya Bilim Kadınları Gunu dolayısıyla akademik calışmalarına ilişkin bilgiler verdi. Bıyıkoğlu, insanların "Her zaman her yerde birbiri ile haberleşme hayali"nin gercekleştiğini dile getirerek, "Şimdi her şeyi birbirine bağlama duşuncesi var ve bu gercekleşiyor. Nesnelerin interneti, cevresel sensorler, otonom araclar, giyilebilir sensor sistemleri hızla yayılmakta." dedi. İnternete bağlı nesnelerin sayısının 2021'e kadar dunya nufusunun uc katına cıkacağını belirten Bıyıkoğlu, "Var olan haberleşme altyapıları bu gelişmeyi var olan tekniklerle ne kapasite olarak ne de enerji tuketimi olarak kaldırabilir duzeyde. Bu nedenle yeni prensiplere ihtiyacımız var. Şu gozlemle hareket ettik; makina tipi ya da uygulama bazlı veri gonderimi klasik haberleşmeden farklı. Veri hızından cok, taze ve yararlı guncellemelerin gonderilmesi onemli. Bu son yıllarda bilim dunyasında ortaya cıkan bilgi yaşı diye bir olcutle ifade ediliyor. Bilgi yaşı konusunda 2015'ten beri cok yoğun calışıyoruz. İlk defa enerji kısıtları altında bilgi yaşının minimize edilmesi yontemini gosterdik. Daha sonra 2016'daki calışmamızda ilk defa bilgi yaşının kontrolunu ortaya koyduk. Şu anda bilgi yaşı literaturunde en cok atıf alan bazı makaleler, grubumuzun calışmalarına ait." diye konuştu. Bıyıkoğlu, haberleşme teknolojilerinde geliştirdikleri iki yeni teorinin bilim dunyasında ses getirdiğine işaret ederek, şoyle devam etti: "Enerji verimli haberleşme ve surdurulebilir haberleşme sistemlerinin gercekleştirilmesi konusunda ortaya koyduğumuz kuramlar literature yon verdi. Son zamanlarda guncelleme tipi veri gonderimini optimize eden tekniklerimiz literaturde takip ediliyor. Bu calışmalar toplamda 2 binin uzerinde atıf alarak ses getirdi." 'ETKİSİ BUYUK OLACAK' Geliştirdikleri sistemin geleceğin haberleşme sistemlerindeki değişime etkisine ilişkin değerlendirme yapan Bıyıkoğlu, "Şu anda kullandığımız gunluk cihazların icinde sensorler var. 2021 yılına kadar tum bu cihazların hepsi 5G ile internete bağlanacak. Makine tipi haberleşme cok buyuk onem kazanacak. Doğru zamanda veri almada geliştirdiğimiz sistemlerin etkisi buyuk olacak. Boylece etkili taze veriler karşıya iletilebilecek. Bu iki teori ile cok daha az zaman ve enerji kullanarak sensorlerden guncel veri alabilmek mumkun olacak." ifadelerini kullandı. KADIN BİLİM İNSANI HABERLEŞMEDE HEP İLERİDE ODTU Elektrik Elektronik Muhendisliği bolumune 1993 yılında Turkiye birincisi olarak yerleşen Bıyıkoğlu, aynı universiteyi 1997'de yine birincilikle bitirdi. Mezuniyetinin ardından ABD'deki MIT'de Vinton Hayes bursu ile haberleşme ve ağ teoriler uzerine lisansustu calışmalar yapan Bıyıkoğlu, o yıllarda yeni gelişmekte olan kablosuz ağların temel sınırlarını araştırmak uzere Stanford Universitesinde doktora yaptı. Uysal, Stanford'da Elektrik Muhendisliği doktora yeterlik sınavında 144 oğrenci arasında birinci secildi. Doktora tezinde geliştirdiği enerji verimli cizelgeleme kuramı, gunumuzde enerji hasatlı haberleşme sistemlerinin optimizasyonunda kullanılan temel kuram oldu. Doktorasının ardından MIT ve Ohio State Universitelerinde calışmalarını surduren Bıyıkoğlu, daha sonra ODTU'de akademisyen olarak calışmaya başladı. Burada sensor ağları, enerji verimli haberleşme uzerine araştırmalar yuruten Uysal, son 3 yıldır veri tazeliği uzerine calışıyor. Veri tazeliği konusunda dunya genelinde başı ceken gruplar arasına giren Bıyıkoğlu ve ekibinin geliştirdiği 2 teori haberleşme uzerine calışan bilim insanları arasında buyuk yankı uyandırdı. Uysal, kız oğrencilerin bilimle uğraşmalarına ilişkin, "Cok yetenekli kız oğrencilerin, cevresel etkilerle belli bir yaştan sonra erkeklere gore daha az oz guvene sahip olup kendilerini kısıtladıklarını goruyoruz. Bu tur etkilere kulaklarını tıkayarak bilime sarılmalarını, ilgi duydukları alan her neyse onda kendilerini geliştirmelerini tavsiye ederim. Bugun dunyada bilgiye ulaşmak cok kolay. Kız veya erkek tum genclere, kaliteli ve ozgun kaynakları okuyarak, bilimsel prensiplerle duşunup, mantıklarını kullanarak ozgun duşuncelerini geliştirmelerini tavsiye ederim. Aydınlanma kendi icinde bir başarıdır, ve tum hayata yayılan başarıları da getirir." değerlendirmesini yaptı. KAYNAK
__________________