Bir gun bir universite oğrencisi cıkıyor. Okul icerisinde birbirleriyle haberleşmek maksadıyla bir yazılımcık yazdığını, bu yazılımcığın internete actığını, oncelikle okul icinde arkadaşlar arasında kullanılan bir platform olan bu yazılımın internet vasıtasıyla oncelikle ABD'de sonra onlarca ulkede birdenbire (4-5 yıl kadar bir surede) milyarlarca dolar değeri olan, bir firma haline geldiğini soyluyor. Dilerseniz biraz sureci irdeleyelim. Turkiye'ye yansıdığı yıllarda tamamen ingilizce olarak yayındaydı. Her nasılsa cok kuvvetli bir kulaktan kulağa pazarlama ile oncelikli olarak ingilizce bilen, veya tam olarak ingilizce bilmese dahi anlayabilen kitleyi etkiledi. Bu etki toplumun "moda" yonderlerine ve internet uzmanlarına ulaşmış oldu.Sonrası aslında daha kolaydı. Turkceleştirildi, ve muhafazakar, kendini yuzyuze platformlarda cok ifade etmeye alışmamış, toplumsal baskılardan dolayı icerisindeki bazı durtuleri dışarı vuramayan toplum olarak, Turkiye'den beklenen ilgiyi goruyor sanırım. BEKLENEN İLGİ diyorum. Bana kalırsa bu beklenti rastlantısal, daha onceden hesaplanmamış, planlanmamış bir olgu değildi. Dilerseniz şimdi bu tezimi savunmaya ve kendimce delilleri ortaya koymaya calışayım. Ben internet yatırımları, digital pazarlama ve internet reklamcılığı ile yaklaşık olarak 6 yıldır profesyonel olarak ilgileniyorum. Facebook kuruluş yıllarına rastlayan zamanlarda koca koca koca holdinglerin internet yatırımları icin milyonlarca dolar harcadığına hepimiz tanığız. Bu yatırımların icerisinde aynen facebook gibi insanların birbirleri ile haberleşmeleri, birbirlerini (eski arkadaşlar anlamında) bulmaları, ve bir takım aşkların filizlenmesi icin uygun platformları olanları da gorduk. Ayrıca bu tip sitelerde ikinci bir kimlikle olmadığın gibi gorunmen de mumkundu. Ama hicbiri Facebook gibi global bir fenomen, dev bir bilgi bankası ve toplumsal bir alışkanlık yaratamadı. Ulkemizi ele alalım. Facebook kelimesinin pazarlama iletişimi acısından andırdığı, anımsattığı, referans ettiği hic bir olgu olmadığı yıllarda, bu kulaktan kulağa pazarlama kimler tarafından yaratıldı.Nereden ve kimlerle başladı. Acaba Facebook'a uye olan ilk 50 Turkiye Turku kimlerdir? Keşke sorumun cevabını alabilseydim. İşte o zaman tezimi daha sağlam temellere oturtma şansım olabilirdi. Şimdi yazının başlığında sorduğumuz sorumuza yanıt arayalım. Isaac Asimov bilim kurgu kitaplarından İmparatorluk serisinde bir bilimden bahsediyor. Psiko-Tarih adındaki bu bilimin kuramı şoyle; Bir insana vereceğiniz bir etki ile onun nasıl tepkiler vereceğini tahmin edemeyebilirsiniz.Yani aslında bir insanın gelecek zamanlarda yapmasını istediğiniz, yaşamasını istediğiniz hayatı ona yaşatmanız icin gerekli etkileri hesaplamak tek başına cok zordur. Cunku insanlar cok karmaşık varlıklardır. Hangi etkilere nasıl tepkiler verecekleri matematiksel olarak olasıklandırılamayabilir.(bu tahmin sıradan insanlarda daha kolaydır) Ancak eğer yonetilmesi gereken tepkiler buyuk topluluklar olursa, onlara nasıl etkiler verdiğinizde nasıl tepkiler alacağınızı rahatlıkla hesaplayabilir, BEKLENTİLER uzerine calışma yapabilir ve dolayısıyla tepkilerini yonetebilirseniz. Hele bu toplumlar 1000'lerce yıldır birlikte yaşayan, ortak değerleri olan, ortak tarihleri olan toplumlarsa... (Turkler, ingilizler gibi) Onların hangi etkilere nasıl tepkiler vereceğini rahatlıkla anlayabilirsiniz. Bunu Isaac Asimov bir matematik profesoru olan Hari Seldon aracılığıyla galaksiyi yoneten vakıf adına hesaplayarak, 500 Yıl boyunca bir toplumu istedikleri gibi yoneterek kurgulamış. Şimdi hepbirlikte duşunelim; Facebook'un dunyada en cok kullanıldığı ulkeler nereler? ABD, İngiltere, TURKİYE, ENDONEZYA, PAKİSTAN Cok ilginc değil mi? Stratejik olarak ilginc ulkeler. 3 musluman ulke, hem de bugune kadar kolay kolay zaptedilemeyen,tam olarak fethedilemeyen ulkeler... Lutfen herkes Turkiye'deki facebook rakamlarını incelesin, istatistiklerini de. Ortalama 1 Turk kullanıcısının gunde 56 dk Facebook uzerinde olduğunu. İstihbarat ve psikolojik savaş acısından bu rakamların ne ifade ettiğini, facebookta dunya nufusunun 10'da birinin bilgilerinin ve erişim bilgilerinin olduğunu, orada yaratılan ve yaşatılan yeni bir dunya kulturu oluşturulduğunu. Dunya ulkeleri yonetimlerinin bile bu konuda maalesef caresizlik icerisinde, online dunyanın oturtulduğu OZGUR İNTERNET zeminin temelleri ile boğuşamadığını. 400 milyon dunya gencinin ve insanının tumunun birbirleri ile veya verilen bir etkiye nasıl tepkiler verdiğinin hesaplanmaya calışıldığını(beğen / Paylaş / Durt) Ve buna benzer milyonlarca istatistik uzerine şuanda kimlerin calıştığını lutfen duşunun. Şimdi son birşey daha sormak istiyorum. Bu Facebook sitesini kuran cocuk olduğu iddia edilen, her ne tesadifse yahudi genc arkadaşın milyarca dolarlık bir dunya devini hala başarılı bir şekilde yeni yıllara taşıması, iş deneyimi bile olmayan bir universite oğrencisinin 1000 lerce kişilik bir ekibin koordinasyonunu, markanın iletişimini ve gizli servisler karşısında sımsıkı durabildiğine inanıyor musunuz?Ben İNANMIYORUM. Bu yazıyı beğenmeniz durumunda mutlaka facebook tan beğenin bakalım bu yazı ne kadar gezebilecek facebook duvarlarında. emreguzeldal.blogspot.com __________________