Gunumuzde internette arkamızda iz bırakmadan gezmek, ceşitli web siteleri ve uygulamalar tarafından takip edilmemek neredeyse imkÂnsız hale geldi. Bu gibi durumlarda kullanıcılar tarayıcıların gizlilik moduna guveniyor. Peki bu gercekten işe yarıyor mu? İnsanlar internette dolaşırken bircok farklı sebeple arkalarında iz bırakmak istemeyebiliyorlar ya da girdikleri sitelerin gorulmesini istemeyebiliyorlar. İşte bunun icin de gunumuzun en populer internet tarayıcılarından olan Google Chrome’un gizli modunu kullanılıyorlar. Ancak gizlilik modu kullanıcılarına gercekten bir anonimlik sağlamıyor. Yapılan yeni bir araştırma şunu yeniden ortaya koydu ki Google ve diğer web tarayıcıları gizlilik modundayken de sizleri izlemeye devam ediyor. İlk olarak New York Times gazetesinde bahsedilen ve New Media & Society dergisinde yayınlanacak araştırmada araştırmacılar, 22 bin 484 porno sitesini taradılar. Araştırmacılar, bu web sitelerinin %93’unun, bilgileri, yedi adet ucuncu parti alan adına gonderen izleyicilere (tracker) sahip olduğunu buldular. Bağımsız siber guvenlik ve gizlilik danışmanı ve aynı zamanda Oxford Universitesi’nde Teknoloji ve Kuresel İşler Merkezi’nde araştırma gorevlisi olan Lukasz Olejnik, “Web tarayıcılarındaki gizlilik modları, hicbir zaman genel bir gizlilik icin hazırlanmadı. Pratikte sadece birazcık gizlilik sunuyorlar” dedi. Tarayıcılarda bulunan gizlilik modunun asıl fonksiyonu, cerezleri ve tarayıcı gecmişini bilgisayarın hard diskine kaydetmemesi. Ucuncu parti takipciler/izleyicilere web siteleri tarafından siteye giren kişinin hard diskindeki cerezleri depolaması icin izin veriliyor. Cerezler, siteyi surekli olarak kullanan ziyaretcileri takip etmek icin kullanılıyor ve kişiye gosterilecek reklÂmlar buradan toplanan cerezlere gore şekillendirilen profille sağlanıyor. Olejnik, aradaki farkı şoyle anlatıyor: “Sıradan durumlarda aradaki fark şu ki izleyiciler, ‘gizli tarama’ oturumu ile ‘normal oturumu’ bağlayamazlar. Yani bu da prensipte kullanıcının tarayıcı penceresini kapattıktan sonra arakasında iz bırakmaması anlamına gelir.” Ancak burada da problem bulunuyor. Ucuncu parti siteler, siteyi ziyaret eden kişinin gizli tarayıcı modunda olup olmadığını anlayabiliyorlar ve Olejnik’in soylediğine gore bunlara karşı da onlem alıyorlar. Orneğin odeme duvarı olan yeni siteler, bu modu kullanan ziyaretcilerin siteye erişimini engelliyor. Ancak gorunen o ki tarayıcılar bunu, buyuk bir guvenlik acığı olarak gormuyor ve ucuncu parti siteler bu acıktan faydalanarak ziyaretcilerini takip edebiliyor. Sitelerin, ziyaretcilerini takip edebilmesini sağlayan şey ise FileSystem API. Tarayıcı gizlilik moduna alındığında FileSystem API kapatılıyor, web siteleri ziyaretci geldiğinde bunun icin bir arama yapıyor ve bir hata mesajı alıyor boylece kullanıcının gizlilik modunda olduğunu anlıyor. Bu acığın en sonunda farkına varan Google, Chrome 76’yla birlikte acığı kapatacaklarını duyurdu. Ancak bu boşluğun kapatılması da Google Chrome’un gizlilik modunu, internette anonim olarak rahatca gezilebilecek bir tarayıcı yapmıyor. Newcastle Universitesi Veri Bilim’inde oğretim gorevlisi olan Matthew Forshaw da bir araştırma yaptı ve farklı tarayıcıların gizlilik modlarını kıyasladı. 2014’te gercekleştirilen bu araştırmaya gore ucuncu parti web siteleri, hangi kullanıcının gizlilik modunda olduğunu bulmak icin cerezleri kullanıyor. Normal modda cerezler cihazın harici diskine yazılırken gizlilik modunda cihazın belleğinde tutuluyor. Araştırmanın ortaya koyduğuna gore ucuncu parti web siteleri, birisinin tarayıcısına uzaktan bir milyon cerez yazabiliyor ve bunun ne kadar surduğunu takip edebiliyor. Normal modda bu saniyeler surerken gizlilik modunda cok cok daha kısa surede hallediliyor. Yani ziyaretcilerin gizlilik modunu kullanıp kullanmadığını belirlemek web siteleri icin cok da zor değil. Forshaw, kullanıcıların internette ne kadar kolay belirlenebilir olduğunu gormeleri icin Panoptoclick’i oneriyor. Forshaw’un soylediği siteye ulaşmak icin buraya tıklayabilirsiniz. Tum bunların ustune en azından gizlilik modunda girdiğiniz sitelerin bilgisayarınızı kurcalayan biri tarafından bulunamayacağını duşunuyor olabilirsiniz ancak Forshaw’un araştırmasına gore bilgisayarınıza erişimi olan bir kişi cok basit uygulamalarla hangi sitelere girdiğinizi rahatca oğrenebilir. Hard diskte ve bellekte gizlilik modundayken hangi sitelere girdiğinize dair izler kalıyor. Birazcık gizliliğimiz olması icin hangi tarayıcı kullanalım diyenler icin ise Tor oneriliyor. Bunun haricinde Brave ve DuckDuckGo da Google’a nazaran cok cok daha az veri topluyor. Webtekno
__________________