
Avrupa Nukleer Araştırma Merkezi CERN'de denenen parcacık hızlandırıcısındaki arızanın tamiri 20 milyon dolara mal olacak.
Arızayı araştıran bilimadamları, deneylerin gelecek aya kadar ertelenmesi gerekeceğini soyluyor.
Buyuk Hadron Carpıştırıcısı olarak adlandırılan makineye erken uyarı sistemi yerleştirilmesi tavsiye edildi.
Helyum sızmasına yol acan bir arızadan bu şekilde erkenden haberdar olunabileceği belirtiliyor.
İsvicre- Fransa sınırında yer alan merkezde, protonları muazzam bir hızda birbiriyle carpıştıran fizikciler, ''Buyuk Patlama'' (Big Bang) ertesinde evrenin başlangıc anlarındaki koşullara ışık tutmayı hedefliyor.
Parcacık fiziğinin onde gelen uluslararası uzmanları tarafından inşa edilen Buyuk Hadron Carpıştırıcısı, kimilerince tarihin en onemli bilimsel deneyi olarak niteleniyor.
Ancak makinenin gecen yaz ilk defa calıştırılışı uzerinden kısa sure gectikten sonra deneye bir arıza nedeniyle ara verildi.
Arızayı soruşturan ekip tarafından yayımlanan raporda, ağırlığı 1 tonu bulan helyum gazının sisteme kontrolsuz bicimde sızdığı ve makinenin super guclu 53 mıknatısına hasar verdiği kaydedildi.
Gaz basıncını daha iyi kontrol eden subapların 19 Eylul tarihinde meydana gelen arızanın tekrar etmemesini sağlayabileceği soyleniyor.
Fizikciler deneyden umutlu
Soruşturmayı yuruten ekip, gazın sızmasına elektrik tesisatındaki bir arızanın yol actığını da kaydetti.
Hasar goren super mıknatıslardan her birinin teker teker cıkarılıp tamir edilmesi gerekiyor.
Gelecek yaz bitmesi beklenene tamirattan sonra Buyuk Hadron Carpıştırıcısı ilk aşamada tum hızıyla calıştırılmayacak.
Muhabirler, CERN'deki bilimadamlarının deneyin devam edeceğinden ve parcacık fiziğinde yeni ufuklar acma planlarından umutlu olduklarını bildiriyor.
Buyuk Hadron Carpıştırıcısı halka şeklindeki bir devrenin icinde parcacık ışınlarını ateşlemek ve bu parcacıkları bir dizi mıknatıs yardımıyla dondurmek uzere tasarlandı.
Cenevre yakınlarında yerin 100 metre altında, 27 kilometrelik daire şeklinde bir tunel olarak inşa edilen Buyuk Hadron Carpıştırıcısı dunyanın en buyuk parcacık hızlandırıcısı.
Deney, 13,7 milyar yıl once meydana geldiği duşunulen "Buyuk Patlama"nın sır perdesini aralayacağı beklentisiyle, dunya kamuoyunda da buyuk ilgi uyandırdı.
veteknoloji
__________________