ABD Jeolojik Araştırmalar Dairesi, İstanbul'daki ilcelerin 6 farklı deprem senaryosuna gore sallantı haritasını cıkardı.


ABD uydularından sağlanan zemin verilerinin de hesaba katıldığı araştırma, şimdiye kadar İstanbul icin yapılmış benzer calışmalardan 600 kat kapsamlı bir deprem haritası.

ABD Jeolojik Araştırmalar Dairesi (USGS), California’da yaşayan Turk bilimadamı Dr. Erol Kalkan’ın onderliğinde, İstanbul’un karşılaşabileceği 6 farklı senaryoya gore kentin deprem haritasını hazırladı ve 1999 Kocaeli Depremi’ne kıyasla kentin hangi bolgesinin ne kadar sarsıntı yaşayacağını belirledi.

“Bekleneni Beklerken: İstanbul Metropolitan Bolgesindeki Yer Hareketleri” başlıklı calışmaya, Kalkan dışında uc akademisyen katkı verdi. Uluslararası Deprem Muhendisliği Derneği Başkanı Prof. Dr. Polat Gulkan ve Kalkan’ın USGS’deki yardımcıları, sismolog Margarita Segou ile jeofizik muhendisi Volkan Sevilgen. Dort yıldır USGS’de calışan ve son iki yıldır kurumun yıldız araştırmacısı secilen Kalkan’ın yonettiği, 1.5 yıl suren araştırmanın onemi, İstanbul konusunda cozunurluğu en yuksek deprem haritası olması.

250 metrede bir hesap

Kalkan ve ekibi, araştırma kapsamında oncelikle deprem senaryolarını oluşturdu. Buna gore Turkiye’de yıkıcı depremlerin son yuzyıldır buyuk olcude Batı’ya doğru ilerlediğini kabul ederek, 1999’da kırılan Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın İzmit segmentinden sonra sıranın Tekirdağ Fayı, Orta Marmara Fayı, Adalar Fayı ve Cınarcık Fayı’na geldiğini varsaydı. Ardından bu dort farklı fayın neden olabileceği İstanbul depremi icin altı farklı senaryo kurguladı ve oluşacak sarsıntıları da 1999 Kocaeli Depremi ile kıyasladı.

Hasar tahmini yok

“Bu calışmayı mumkun olduğunca halkın anlayabileceği bir şekilde yapmaya gayret ettik” diyen Kalkan, araştırmayı iki acıdan onemli goruyor. Birincisi, senaryolara gore olası sallantı şiddetini hesaplarken USGS’in kullandığı uydulardan yararlanarak jeolojik etkileri de en doğru bicimde dikkate almış olmaları. İkincisi de, her 250 metrede bir hesap yaparak, haritayı en detaylı hale getirmeleri. İstanbul icin en son 2004’te buna benzer bir calışma yapıldığını belirten Kalkan, kendilerinin hazırladığı haritanın ise mevcut olan haritalardan cozunurluk acısından tam 600 kat daha detaylı olduğunu soyledi.

İstanbul’un bu deprem senaryolarının gercekleşmesi halinde ne kadar kayıp yaşayacağına bilerek girmediklerini ifade eden Kalkan, “Hasar tahmini, işin politik kısmı. Biz ayrıca bu calışmayı kimseyi korkutmak maksadıyla yapmadık. Ancak tablo ortada. Halk bu tablodaki verilere bakarak 1999’da yaşadığına kıyasla nasıl bir sarsıntı gecireceğini gorebilir. Ona gore de umarız herkes tedbirini alır” diye konuştu. Kalkan, depremin zamanlaması konusunda yapılan olasılık hesapları icin ise “Deprem konusunda bu tur hesaplamaların belirsizliği cok yuksektir. Orneğin California’da Hayward Fayı’nda 150 yıllık bir gecikme var. Herkes ne zaman olacak diye bekliyor. Bizim yaptığımız calışma, olası butun senaryoları iceriyor. Ama olasılık vermek istemiyoruz” dedi.

6 farklı deprem senaryosu tablosu

AŞAĞIDAKİ haritalarda, Mamara’daki fayların kırılma şekillerine gore İstanbul’un yaşayacağı olası sarsıntının 1999 Kocaeli Depremi ile kıyaslaması yapılıyor. 0.1’den 10’a kadar dereceler renklerle ifade ediliyor. Mavi bolgeler, 1999’daki sarsıntının 0.1-1 katını ifade ettiğinden, buralar Kocaeli’nden daha az bir sarsıntı yaşayacak anlamına geliyor. Ancak sarıdan kırmızıya uzanan renk skalası 1999 Depremi’nin 1-10 katı bir sarsıntı ifade ediyor ki, ton koyulaştıkca sarsıntı Kocaeli Depremi’ni kat kat aşacak anlamına geliyor.


Kaynak
__________________