Cebinizin ya da laptop’unuzun pili neden zamanla "oluyor?" İşte bu sorunun en basit cevabı...



Laptop pilleri, sonsuz bir omre sahip değiller; iki-uc sene, en fazla dort sene icinde omurlerini tuketiyorlar. Bilgisayar yazılımlarının zamanla yavaşlaması veya bir telefonun zamanla cizilmesi gibi piller de zamanla deformasyona uğrar ve kullanılmaz hale gelir. Peki pillerin omrunun tukenmesinde sorumlu kim? Tabi ki bu pilleri uretip satan şirketlerin bazı kabahatleri var ama suclu sadece onlar değil, en az onlar kadar bizler de sorumluyuz. Şarjlı piller nasıl calışıyor?




Cihazlarda kullandığımız pillerden bahsettiğimizde, buyuk coğunlukla lityum-iyon pilleri veya benzerini kastediyoruz. Kısaca lityum-iyon piller şu şekilde calışırlar: Ametal lityumdan meydana gelen pozitif elektrot (anot), karbon negatif elektrota (katot) bağlıdır. Pili şarj etmek icin iyonlar (elektrik yuklu atomlar) lityum katot uzerinden iyonların biriktirildiği karbon anota itilir. Bu iyonların serbest bırakılması, yani lityum katoda doğru olan akım sayesinde ise laptop’unuz veya cep telefonunuz guce kavuşur. Hemen hemen her tur pil bu prensiple calışmaktadır. Lityum-iyon piller ise tuketici elektroniğine daha uygun olduğu icin bu alanda daha sık kullanılmaktadır. Bu tur piller hafif ve taşınabilir olmasının yanı şarj olabilme seviyesi de yuksektir. Lityum-iyon pillerin en onemli ozelliği ise onemli bir bozulmaya uğramadan yuzlerce kere şarj edilebilmesidir. Pillerin omru neden tukenir? Pillerin olum sureci fabrikadan cıktıkları andan itibaren başlar, bu kacınılmazdır. Lityum-iyon pilleri cok nadir kullansanız ve zaman zaman şarj etseniz dahi sadece bir kac sene icinde olebilirler. Surekli kullanıldığında bir lityum-iyon pilin omru iki yılın altındadır. Pillerin kimyasal bir işlemle calıştığı duşunulduğunde boyle bir kotuleşme beklenmektedir. Hicbir kimyasal reaksyion kusursuz değildir ve hepsi bir ceşit enerji kaybıyla sonuclanır. Pil tanılama ve analiz şirketi Cadex’in genel muduru Isidor Bunchman konu hakkında şunları soyluyor: "Piller yaşlandıkca iyon akışını azaltan bazı engeller meydana gelir ve bu engeller pili zamanla kullanılmaz hale getirir."
__________________