Mars'ı anlamak ve Mars'taki gorevleri başarıyla yerine getirmek icin oldukca buyuk bir onem arz kum fırtınlarından bir tanesi ESA aracındaki kameralar tarafından goruntulendi.

Bundan cok da uzun olmayan bir sure once Mars, insanlık icin buyuk bir gizemken şu an kızıl gezegene keşif aracları gonderiliyor, gezegenin hava tahminleri yapılıyor. Hatta Mars’a dair en bilinen şeylerden bir tanesi olan kum fırtınalarını da boyle oğrendik.

Bu fırtınalardan bir tanesi gectiğimiz sene Mars’ta bulunan Opportunity aracının gorevinin sonlanmasına sebep olmuştu. Dolayısıyla bu fırtınalar, hem Mars’a gercekleştirilecek gorevler icin oldukca onemli hem de kızıl gezegeni anlamak icin onemli.

Mars’ı anlamak ve keşfetmek icin gonderilen uzay araclarından bir tanesi de Avrupa Uzay Ajans’ının (ESA) Mars Express’i. 2004 yılından beri aktif olan bu arac, bilim insanlarının Mars’ın atmosferini, jeolojisini, yuzeyini ve daha bircok şeyi anlamasına yardımcı oluyor.

İşte ESA’nın bu aracı, 22 Mayıs ile 10 Haziran tarihleri arasında sekiz adet kum fırtınası gozlemledi. Bu fırtınalardan bir tanesi, gezegenin kuzey enlemlerinde oluşup, ekvator bolgesine doğru yayılıyordu. Bu fırtınaların omurleri genellikle kısa oluyor ve bir ile uc gun arasında yayılarak yok oluyorlar.



İşte bu fırtınalar, gezegenin yorungesinde bulunan Yuksek Cozunurluklu Stereo Kamera (HRSC) ve Gorsel Gozlemleme Kamerası (VMC) tarafından da kayda alınıyor. VMC, 29 Mayıs tarihinde 70 dakika boyunca cektiği fotoğraflarla kum fırtınalarından bir tanesinin kaydını aldı. Yukarıdaki GIF, buradan elde edilen fotoğraflarla oluşturuldu.

Aşağıdaki bulunan gorseller de aynı fırtınaya ait. Birkac gun icerisinde oluşup Mars’ın ekvatoruna doğru hareket eden bu fırtına, Mars Express’de bulunan HRSC tarafından yaklaşık 10 bin km’lik bir irtifada kaydedildi.



Aşağıdaki iki gorsel Mars Express aracı ve NASA’nın Mars Reconnaissance aracının ortak calışmasıyla ve MARCI (Mars Color Imager) yardımıyla oluşturuldu. Olympus Dağı ve Elysium Dağı’nda oluşan bu bulutlara orografik bulutlar adı veriliyor. Fırtınalar harekete gecince hava ısınıyor ve orografik bulutlar dağılıyor.



En nihayetinde bu yerel ve bolgesel kum fırtınaları da yok oluyor. Kumlar, 20 ile 40 km irtifadaki atmosferin ince pus tabakasına doğru dağılıyor.

Eğer ki siz de Mars’a ve Mars’taki kum fırtınalarına meraklıysanız ESA’nın bu hareketlilikleri Mars Express aracındaki VMC’den aldığı gorsellerle birlikte yayınladığı Twitter ve Flickr hesaplarını takip edebilirsiniz.


webtekno

__________________