Bilim insanları, izole edilmiş beyin dokusundaki kısa sureli belleği yapay ortamda saklamanın yontemini buldu.

Case Western Reserve Universitesi Tıp Fakultesi’nde yapılan araştırmada, kemirgenlerin beyinlerindeki hippokampus bolgesinden izole edilmiş dokulardaki kısa sureli bellek laboratuar ortamında saklandı.

Araştırmayı yuruten Dr. Ben Strowbridge, “Bilgiyi, doğrudan beyindeki bilgi dizinleri ve uyarı modelleri olarak birkac saniyeden uzun sure saklamanın yolu ilk kez bulundu. Bu bulgunun ışığında, beyindeki belli devrelerin kısa sureli belleğin oluşumunda oynadığı rolu daha kolay anlayabileceğiz” acıklamasını yaptı.

Bellek turleri, bildirimsel bellek ve ortulu bellek olmak uzere ikiye ayrılıyor: Bunlardan ilki olan bildirimsel bellek, isimleri ve yerleri oğrenme gibi uzun ve kısa sureli bilgi depolamasında gorev alırken; ikincisi olan ortulu bellek ise piyano calmak gibi becerilerin oğrenilmesinde rol oynuyor.

Nature Neuroscience dergisine yayımlanan araştırmada, bir telefon numarasını ya da e-posta adresini anlık olarak hatırlamaya yarayan kısa sureli bildirimsel belleğin altındaki mekanizma incelendi.

MAYMUN DENEYLERİNE BENZER SONUC
Farelerin izole edilmiş beyin dokularıyla yapılan deneyde, dort bellek yolundan biri aktif kılınarak bir bellek oluşturulabileceği ortaya kondu. Beynin hafıza oluşumunda rol oynayan hippokampus adlı kısmından alınıp izole edilen kesitlerdeki sinir devrelerine gelen uyarılar, burada 10 saniyeden uzun bir sure boyunca tutuldu. Devam eden beyin aktivitesindeki değişiklikler sayesinde hangi bellek yolunun uyarıldığı acıkca gozlemlendi.

“İzole edilmiş beyin dokularında harekete gecirdiğimiz aktiviteler, daha once yapılmış olan kısa sureli bellek araştırmalarında, maymunlara oğretilen gorevlere benziyor” diyen Robert A. Hyde, her iki deneyde de, kısa sureli bellekle ilgili her iki aktivitenin değişiminin ortalama 5 ila 10 saniye surduğunu soyledi.

Araştırmacılar, sadece belli bir bellek yolunun tek başına uyarılması veya farklı girdiler sonucu farklı bellek yollarının sırayla aktif olması gibi, deneyde spesifik bağlamlar icin de bellek oluşturabileceklerini gosterdi. İncelenen hippokampus sinirlerindeki devam eden aktivite değişimi, birbirini takip eden iki uyarı olduğunu acıkca gosterdi. Birbirini takip eden bu uyarıların, insanlar iki farklı şarkının melodisini birbirinden ayırt ettiği zamanlarda beyinlerinin algıladığı farklı uyarı dizilerine benzediği ifade edildi. Dr. Strowbridge ve grubu tarafından yaratılmış olan yapay bellekler, uyarılar arasındaki sureler değiştiğinde bile her uyarı dizisini algılamayı başardı.

GOZ ARDI EDİLEN HUCRE YİNE SAHNEDE
Yapılan son araştırma, Dr. Strowbridge ve ekibinin 2010 yılında yaptığı başka bir araştırmanın devamı niteliğindeydi. Bir onceki calışmada, izole edilmiş beyin parcalarına giren iki girdiden hangisi uyarılıyorsa onun saklandığı keşfedilmişti. Bu calışmada ayrıca, 19’uncu yuzyılda yaşamış olan İspanyol anatomi uzmanı Santiago Ramón y Cajal tarafından keşfedilen ancak gunumuzde goz ardı edilen oldukca ender rastlanan bir tip beyin hucresinin, hafıza ustunde onemli bir rol oynadığı tespit ortaya kondu.

Dr. Strowbridge yuruttuğu araştırmayla ilgili olarak “Sinir devrelerinin belirli bağlamlarla ilgili bilgi depolayabileceğini gosteren son keşfin sonucunda, hippokampustaki potansiyel ‘hafıza hucrelerine’ daha fazla odaklanılmasını bekliyoruz. Belleğin normal işlevinin anlaşılması, Alzheimer veya Parkinson hastalıkları gibi norolojik dejeneratif hastalıkların hafızayı nasıl etkilediğinin anlaşılmasının temelini oluşturuyor. Ayrıca, yaşlanmaya bağlı hafıza bozukluklarına yeni ve daha etkili tedaviler bulunması icin zemin hazırlıyor” dedi.

Veteknoloji
__________________