Bilim insanları, evrenin temel yapı taşlarından biri olarak kabul edilen H3+ molekulun uzerinde yapılan yeni bir araştırmayla, ilk yıldızların nasıl oluştuğu hakkında yeni bilgiler elde etti.

Bilim tarihinde ilk kez, H3+ (uc atomlu hidrojen iyonu) molekulunun titreşim modeli cıkarıldı. Bilim insanları, uc hidrojen atomu ve iki elektrondan oluşan molekulun nasıl bir titreşim modeline sahip olduğunu anlayabilirse, molekulun yaydığı ışının dalga boyları olculebilecek. Bu sayede, molekulun her yeni astronomik keşifte ne derece yer edindiği anlaşılabilecek.

H3+, 13.7 milyar yıl once yaşanan Buyuk Patlama’nın ardından evrende en cok bulunduğuna inanılan molekullerden biri. Arizona Universitesi’nden Ludwik Adamowicz, “Evrenin buyuk kısmı hidrojenin değişik formlarını iceriyor... Ancak H3+, yıldızlararası uzayda en cok rastlanan iyon. Ayrıca, uzaydaki varlığı en onemli iyonlardan biri” ifadesini kullandı.

Physical Review Letters dergisinde yayımlanan araştırmaya gore, H3+’nın titreşimi ve ışn yayma kapasitesi, evrendeki ilk yıldızların ısısını uzaya yayarak, yıldızların aşırı ısıdan dolayı parcalanmadan oluşmalarında onemli rol oynamış olabilir.

Araştırmada yer alan yine Arizona Universitesi’nden Michele Pavanello, “Oluşmakta olan yıldızların ısısını alan molekuller olmasaydı, yıldızların ortaya cıkması da mumkun olmayacaktı... Gok bilimciler, yıldızların soğumasında ozellikle H3+ iyonunun onemli bir rol oynadığını duşunuyor” dedi.

KUANTUM YİNE DEVREDE
Adamowicz ve Pavanello, H3+ iyonunun davranışına ait izleri tespit edebilmek icin kuantum mekaniğine dayanan bilgisayar simulasyonu kullandı.

Adamowicz, “Rol teorisi, molekulun titreşimlerini bilgisayarda oluşturmak, ardından molekulun nasıl donduğunu ve dans ettiğini anlamaya dayanıyor” dedi.

İki araştırmacının gercekleştirdiği simulasyonlar, H3+ molekulunun spesifik dalga boylarında foton veya enerji yaydığını gosterdi. Eğer teleskoplarla yapılan gozlemler, uzaydaki belli bir toz ve parcacık bulutunda simulasyonda gorulen dalga boylarına ait ışınlar tespit ederse, H3+ iyonu uzayda daha kolay tespit edilebilecek.

Bilim insanları ayrıca, ozellikle Buyuk Patlama’nın ardından, yıldızların nasıl oluştuğuna dair fiziki acıklamalara da ulaşabilecek.

Pavanello, “H3+ iyonunun soğutma yeteneğini anlayarak, yıldızların nasıl oluştuğunu cok daha iyi anlayabiliriz. Ancak ilk once bu iyonun titreşim tayfını ortaya cıkarmamız lazım... İyonun yaydığı enerji seviyeleri, tespit ettiğimiz kadarıyla H3+ iyonunun oldukca iyi bir soğutma kapasitesi olduğunu gosteriyor” dedi.

Kaynak
__________________