Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından derlenen Tehdit Altındaki Turlerin Kırmızı Listesine gore, dunya genelinde 28.000'den fazla tur tehdit altında. Liste, yaklaşık 106.000 turun yok olma riskini değerlendirdi ve yaklaşık dortte birinden fazlasının turunun tehdit altında olduğunu acıkladı.
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), her bir turu değerlendirmek icin titizlikle hazırladığı kriterleri kullanarak biyolojik ceşitliliğin tukenme riski icin dunya standartlarında bir rehber oluşturdu. Bu hazırlanan rehberde, toplam 105.732 tur en az kaygı verici (yok olma riski yok veya yok olma riski olmayan), kritik olarak tehlike altındaki (son derece yuksek bir yok olma riski) ve tukenmiş (bir turun son kişisi olmuş) olarak sıralandı.
Bu Kırmızı Liste guncellemesi cok iyi haberler icermiyor. Toplam tehdit altındaki turlerin sayısını 28.338 (toplam değerlendirilenlerin %27’si) olarak gosteren liste, 1500 yılından beridir nesli tukenen 873 turu de ortaya cıkarıyor. Bu sayılar tukenme tehlikesi altındaki tahmini 1 milyon tur hakkında duşunduğumuzde kucuk gorunuyor, ancak dunyadaki hayvanların, mantarların ve bitkilerin sadece %1’i resmen IUCN Kırmızı Listesinde değerlendirildi. Daha fazla tur değerlendirilmeye alınırsa, şuphesiz ki tehdit altındaki tur sayısı da artacaktır.
Listenin son guncellemesinde ise, dunyanın dort bir yanından 7.000’den fazla tur bu Kırmızı Listeye eklendi. Bu turlerin icerisinde yusufcuktan balığa kadar değişen 501 adet Avustralya turu var. Bu listede yılan balığı, zayıf su ve nehir yonetimi, arazi kirliliği ve tekrarlayan kuraklık nedeniyle tehdit altında gosterilen turlerden bir tanesi.
Bu liste guncellemesinde ozellikle endişe verici olan bazı benzersiz ve garip balıkların kotu durumu. Ozellikle kama balıkları ve dev gitar balıklarının nesli tehlike altında. Avustralya'dan Doğu Atlantik'e kadar değişen bu kopekbalığı benzeri balık turlerinin nesli tukenme tehlikesi altındadır. Altı dev gitar balığı ve 10 kamalı balıktan dokuzunun turu kritik olarak değerlendiriliyor.
Avustralya'da gergedan balığı populasyonları nispeten iyi bir şekilde ilerlerken, bu durum daha geniş Hint, Pasifik ve bazı durumlarda sık sık somuruye maruz kaldıkları Doğu Atlantik bolgeleri icin gecerli değildir. Gergedan balıklarının turunun tehlike altına girmesinin ana sebebi ise eti icin avlanıyor olmasından kaynaklanıyor. Gergedan kopekbalıklarının etleri genellikle yerel olarak yenir veya alınıp satılır ve diğer kopekbalıkları ve kemikli balıklarla beraber, tropik ulkelerde kıyı gecim kaynaklarının ve gıda guvenliğinin onemli bir parcasıdır. Yuzgecleri ise oldukca değerli olan gergedan kopekbalıklarının ‘beyaz yuzgecleri’ kilogram başına yaklaşık 1000 dolara satılıyor.
Araştırmacılar, neslinin gergedan balıklarından daha once tukenme ihtimali olan iki balık turunu de acıkladılar. Hint Takımadaları’ndan gelen kamalı balıklar 20 yıldan uzun bir suredir sadece bir kez gorulmuş durumda; o da Singapur balık pazarında olu bir şekilde. Sahte kopekbalığı ise, Batı Afrika’daki Moritanya’da tek bir yerden biliniyor ve yakın zamanda hic gozlemlenememiş. Buyuk olasılıkla nesli tukenmiş olabilir cunku kucuk balıkcı teknelerinin sayısı 1950’lerde 125 iken, 2005’te yaklaşık 4.000 adet balıkcı teknesi var.
Bu yukselen balıkcılık seviyesi, coğu gergedan kopekbalığının bulunduğu Hint ve Batı Pasifik’in tropikal ulkelerini yansıtıyor. Bu balık turlerinin korunması icin yeni birtakım onlemlerin alınması gerekiyor. Bu onlemler arasında: ulusal turlerin korunması, habitat yonetimi ve uluslararası ticaret kısıtlamaları gibi tedbirler bulunuyor. Bunlar elbette hızlı ve kolay cozumler değil ama hepsini etkili bir şekilde uygulayabilirsek turlerin tehlikeden cıkmasını kolaylaştırabiliriz.
Webtekno
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), her bir turu değerlendirmek icin titizlikle hazırladığı kriterleri kullanarak biyolojik ceşitliliğin tukenme riski icin dunya standartlarında bir rehber oluşturdu. Bu hazırlanan rehberde, toplam 105.732 tur en az kaygı verici (yok olma riski yok veya yok olma riski olmayan), kritik olarak tehlike altındaki (son derece yuksek bir yok olma riski) ve tukenmiş (bir turun son kişisi olmuş) olarak sıralandı.
Bu Kırmızı Liste guncellemesi cok iyi haberler icermiyor. Toplam tehdit altındaki turlerin sayısını 28.338 (toplam değerlendirilenlerin %27’si) olarak gosteren liste, 1500 yılından beridir nesli tukenen 873 turu de ortaya cıkarıyor. Bu sayılar tukenme tehlikesi altındaki tahmini 1 milyon tur hakkında duşunduğumuzde kucuk gorunuyor, ancak dunyadaki hayvanların, mantarların ve bitkilerin sadece %1’i resmen IUCN Kırmızı Listesinde değerlendirildi. Daha fazla tur değerlendirilmeye alınırsa, şuphesiz ki tehdit altındaki tur sayısı da artacaktır.
Listenin son guncellemesinde ise, dunyanın dort bir yanından 7.000’den fazla tur bu Kırmızı Listeye eklendi. Bu turlerin icerisinde yusufcuktan balığa kadar değişen 501 adet Avustralya turu var. Bu listede yılan balığı, zayıf su ve nehir yonetimi, arazi kirliliği ve tekrarlayan kuraklık nedeniyle tehdit altında gosterilen turlerden bir tanesi.
Bu liste guncellemesinde ozellikle endişe verici olan bazı benzersiz ve garip balıkların kotu durumu. Ozellikle kama balıkları ve dev gitar balıklarının nesli tehlike altında. Avustralya'dan Doğu Atlantik'e kadar değişen bu kopekbalığı benzeri balık turlerinin nesli tukenme tehlikesi altındadır. Altı dev gitar balığı ve 10 kamalı balıktan dokuzunun turu kritik olarak değerlendiriliyor.
Avustralya'da gergedan balığı populasyonları nispeten iyi bir şekilde ilerlerken, bu durum daha geniş Hint, Pasifik ve bazı durumlarda sık sık somuruye maruz kaldıkları Doğu Atlantik bolgeleri icin gecerli değildir. Gergedan balıklarının turunun tehlike altına girmesinin ana sebebi ise eti icin avlanıyor olmasından kaynaklanıyor. Gergedan kopekbalıklarının etleri genellikle yerel olarak yenir veya alınıp satılır ve diğer kopekbalıkları ve kemikli balıklarla beraber, tropik ulkelerde kıyı gecim kaynaklarının ve gıda guvenliğinin onemli bir parcasıdır. Yuzgecleri ise oldukca değerli olan gergedan kopekbalıklarının ‘beyaz yuzgecleri’ kilogram başına yaklaşık 1000 dolara satılıyor.
Araştırmacılar, neslinin gergedan balıklarından daha once tukenme ihtimali olan iki balık turunu de acıkladılar. Hint Takımadaları’ndan gelen kamalı balıklar 20 yıldan uzun bir suredir sadece bir kez gorulmuş durumda; o da Singapur balık pazarında olu bir şekilde. Sahte kopekbalığı ise, Batı Afrika’daki Moritanya’da tek bir yerden biliniyor ve yakın zamanda hic gozlemlenememiş. Buyuk olasılıkla nesli tukenmiş olabilir cunku kucuk balıkcı teknelerinin sayısı 1950’lerde 125 iken, 2005’te yaklaşık 4.000 adet balıkcı teknesi var.
Bu yukselen balıkcılık seviyesi, coğu gergedan kopekbalığının bulunduğu Hint ve Batı Pasifik’in tropikal ulkelerini yansıtıyor. Bu balık turlerinin korunması icin yeni birtakım onlemlerin alınması gerekiyor. Bu onlemler arasında: ulusal turlerin korunması, habitat yonetimi ve uluslararası ticaret kısıtlamaları gibi tedbirler bulunuyor. Bunlar elbette hızlı ve kolay cozumler değil ama hepsini etkili bir şekilde uygulayabilirsek turlerin tehlikeden cıkmasını kolaylaştırabiliriz.
Webtekno
__________________