Bilim adamları, insandaki en buyuk kromozom olan ve ''hayatın kitabı'' olarak adlandırılan ''kromozom 1''in şifresini cozdu. 1990'lı yıllardan beri yurutulen bilimsel projenin başkanı olan Dr. Simon Gregory, 3141 genin bulunduğu kromozom 1'in kanser, Alzheimer ve Parkinson gibi 350 hastalıkla bağlantılı olduğunu soyledi.
İnsan geni projesinde birinci cilt tamam
Dunyadaki en onemli bilimsel projelerden biri olarak gorulen projenin başkanı olan Gregory, ''bu başarıyla İnsan Genleri Projesi'nde bir cilt tam anlamıyla bitirilmiş oluyor'' dedi. Gregory, Kromozom 1'deki gen bolgesinde cok sayıda hastalığın yer aldığını belirtti.
1990'lı yıllarda 150 kadar İngiliz ve Amerikalı bilim adamının başlattığı proje insanda genleri ve DNA zincirini belirlemeyi amaclıyor. İnsanın genetik şifresinde yuzde 8'lik bir kısmı oluşturan kromozom 1, diğer kromozomların yaklaşık iki katı gen iceriyor. Kromozom 1'in genetik şifresinin cozulmesiyle elde edilen bilgilerin, dunyadaki bilim adamları tarafından kanser, otizm, zihinsel ve diğer hastalıkların teşhis ve tedavisinde bir cevher gibi kullanılabileceği belirtiliyor.
İnsan genomunda 20 - 25 bin gen bulunuyor
İnsan genomunda yaklaşık olarak 20 ila 25 bin arasında genin bulunduğu tahmin ediliyor. Kromozom 1'in şifresinin cozulmesiyle 1000'den fazla yeni genin tespit edildiği bildiriliyor.
Gregory, bundan sonra yeni aşamaya gecerek, genlerin yaptıklarını ve birbirlerini nasıl etkilediklerini bulmaya calışacaklarını belirtti. Kromozom 1'in genetik haritasının halen yarık damak ve dudak geninin bulunmasında kullanıldığını belirten Gregory, bunun yanında insanların genetik değişimine neyin neden olduğunu anlamakta da kullanılacağını ifade etti.
Kromozom nedir?
Her canlı gibi insan da trilyonlarca hucreden meydana gelir. Hucre, bitkisel ya da hayvansal her turlu yaşam biciminin en kucuk birimidir. Her hucre bir sitoplazma ve cekirdekten meydana gelir. Cekirdeğin icinde ise kromozom adı verilen ipliksi parcalar bulunur. Kromozomlar, elektron mikroskobunda İ, V, J harfleri gibi bicimlerde gorunur ve boyutları mikronla olculur. Kromozomların sayısı canlı turlerinde değişiklik gosterir. Orneğin sirke sineğinde 8, kurbağada 26, farede 42, kopekte 78 kromozom vardır. İnsanın kromozom sayısı ise 46'dır. 22'si cift otozom kromozomdur. İnsan hucresinde 1 cift de eşeysel kromozom bulunur ve toplam sayı 46 eder. Kromozomlar, molekul yapıları cok iyi bilinen DNA (dezoksiribo nukleik asit) zinciriyle ''histon'' denilen protein zincirinden oluşur. DNA zincirleri de ozgul proteinleri sentezlemekle gorevli ''gen'' adı verilen birimlerden oluşur.
__________________