İngiltere`de yapılan bir araştırma aynı soyadını paylaşan erkekler arasındaki genetik bağları ortaya cıkardı. Soyadı ne kadar nadir kullanılırsa, bağlantı da o kadar guclu oluyor. Soyadlar ve genler erkekler tarafından nesilden nesile aktarılır. İngiltere`deki Liecester Universitesi`nden Mark Jobling ve ekibi, bu konuyu araştırırken odak noktası olarak erkeklerin genetik ayırıcısı olan Y kromozomunu secti. Babaların, Y kromozomlarını, eşlerinin DNA`larıyla karışmamış olarak erkek cocuklarına gecirdiklerini biliyoruz. Ama DNA ve soyadı arasında ilişki kurmak biraz garip değil mi? "Evet garip" diyor Jobling.

Tahmin edersiniz ki, olay bu kadar basit değil. Ozellikle Smith ve Butcher gibi aile mesleğinden dolayı verilen soyisimlerin bu teoriyi birkac kez baltaladığı goruldu.

150 soyadı incelendi Ama tabii ki, soyisim ve gercek akrabalık arasındaki bu bağlantının kırılmasında gayrı meşruluk ve evlat edinme gibi etkenler buyuk rol oynuyor. Jobling, "birinin soyadına ve başka birinin Y kromozomuna sahip olabilirsiniz" diyor.

Bu konudan hareketle Mark Jobling ve calışma arkadaşları, soyisimlerin akrabalık bağı tahmininde ne kadar guvenilir olabileceğini araştırdı.

Ekip, 150 farklı soyadını inceledi ve her soyisme rastgele bir eşleme yapmak icin bolgeleri taradı. Aynı olan her soyadı ciftinden DNA ornekleri aldılar ve bunların Y kromozomu dizilimlerini karşılaştırdılar.

Genetik bağlar guclu `Current Biology` dergisinde yayımladıkları rapor, rastgele secilen ciftlerin yaklaşık yuzde 25`inin son 20 nesilde mutlaka ortak ataya sahip oldukları sonucunu ortaya cıkardı.

En cok kullanılan soyisimlerini listeden cıkardıklarında ise ortaya cok daha dikkat cekici bir sonuc cıktı: Rastgele yapılan eşleştirmeler arasında yaklaşık yuzde 50 oranında genetik bağ bulundu.

Erkek suclular yandı Sonuclar, bu fikrin adli araştırmalarda kullanılması olasılığını da gundeme getirdi. Geleneksel parmakizi testi devasa bir veritabanına dayanıyor, boylece alınan bir DNA orneği, şuphelilerinkiyle karşılaştırılıyor.

Fakat polisin hicbir ipucuna sahip olmadığı ve potansiyel sucluların sayısının yuzler ya da binlerle ifade edildiği durumlarda ne olacak?

İşte burada Y kromozomu bilgisi kullanılabilir duruma geliyor. Bu durumda bir delil, sanığın sahip olabileceği soyadı listesini bir anda azaltabilir. Tabi bu, sadece erkeklerin işlediği suclar icin gecerli.

DNA`yla babasını buldu Bir genc, tanımadığı genetik babasını araştırmak icin tukuruk orneğini FamilyTreeDNA.com`a gonderdi. Site kendisine, Y kromozomlarının en yakın eşleştirilmesinden bulduğu iki kişinin bilgilerini verdi.

Her iki adam da, farklı telaffuz edilse de aynı soyadına sahipti. Genetik babasının doğum tarihini, doğum yerini ve soyadını bilen genc, her iki kişiyi internette araştırdı ve babasına kolayca ulaştı.

Her soyadı farklı bir durum Jobling, bazı soyadların diğerlerine gore daha saf kaldığını soyluyor. Orneğin Attenboroughs soyadı, daha sıkı akrabalık ilişkilerini beraberinde getiriyor.

Bunun tam tersi de mumkun. Bazı soyadları, doğaları gereği, soyağacında yaşanan kırılmaları yansıtıyor. Orneğin İtalyan soyadı Desposito, cocuk esirgeme kurumlarına bırakılan cocuklara veriliyor (deposit: tortu, birikinti).

İlginc bir benzerlik olarak İngiltere secmen kutuklerinde Bastard soyadıyla kayıtlı gorulen 61 aile bulunuyor (bastard: nikahsız doğan cocuk).

__________________