Discovery hazır NASA dikkatli

[IMG]http://img228.**************/img228/1821/112675kk.jpg[/IMG]

Murettebatın hayatını korumaya kararlı olan Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) yetkilileri, yarın fırlatılması ongorulen Discovery uzay mekiğini, en kucuk bir izolasyon kopuğu kaybını bile tespit edebilmek icin ozel bir optik sistemle surekli izleyecek.

NASA, yarın TSİ 22.49'da yapılacak fırlatma sırasında ayrıca carpışma halinde ciddi bir risk olarak gorulen buyuk kuşların, ozellikle akbabaların mekikten uzak tutulmasını sağlamak icin şimdiye dek kullanmadığı bir sistemi de devreye sokacak.

Gecen yılki fırlatma işlemi sırasında bir kuş dış yakıt tankına carpmış, ancak tanka zarar vermemişti. Columbia uzay mekiğinin 3,5 yıl once atmosfere girerken parcalanmasına ve 7 kişilik murettebatın kaybedilmesine yol acan faciadan sakınmak isteyen ve yakıt tankından izolasyon maddesi kopma riskini ortadan kaldırmak icin yaklaşık 1,5 milyar dolarlık harcama yapan NASA, Discovery'yi bu kez yuzden fazla kamera ve radarla izleyecek. Ayrıca mekiğin kalkışının ilk dakikaları ucaklardan da yuksek cozunurluklu kameralarla takip edilecek. Aynı amacla, mekik ile iki roketi ve dev dış yakıt tankına da cok sayıda kamera monte edildi.

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ) icin 2 ton ağırlığında malzeme ikmali yapacak Discovery'nin govdesi uzerinde ayrıca, UUİ ile kenetlenmesinden once ve sonra da sıkı denetim yapılacak ve UUİ'nin astronotları mekiğin karnındaki termal kalkanın fotoğraflarını cekecek. Termal kalkanda hasar tespit edilmesi durumunda NASA, hasar kucukse yorungede onarılmasını planlıyor. Eğer hasar buyukse UUİ'ye sığınarak azami 80 gun kalabilecek 7 astronotu Dunya'ya getirmek icin bir başka mekik veya Rusların Soyuz fuzesi hazırlanacak. NASA Başkanı Michael Griffin, boyle bir senaryonun buyuk olasılıkla mekiklerin sonu anlamına geleceğini soylemişti. Henuz yarısı tamamlanan UUİ icin elzem olan ve 2010'da emekliye ayrılmaları ongorulen uzay mekikleri ve NASA icin yarın yapılacak ucuş buyuk bir sınav olarak goruluyor. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Discovery uzay mekiğini cumartesi fırlatmak icin geri sayım işlemini onceki gun başlatmıştı.

Uluslararası Uzay İstasyonuna (UUİ) malzeme ikmali icin yarın TSİ 22.49'da uzaya gonderilecek Discovery uzay mekiğinin fırlatılması icin hazırlıklar ongorulduğu gibi devam ederken, hava koşullarından oturu fırlatma planlarında değişiklik olabileceği belirtiliyor. Fırlatmadan 3 gun sonra UUİ ile kenetlenmesi beklenen Discovery, ayrıca İtalyan uzay kurumu ESA tarafından uretilen basınclı lojistik modulu Leonardo'da bulunan iki tonluk gıda ve ihtiyac malzemesini UUİ'ye ulaştıracak. Leonardo'da UUİ icin ayrıca biyolojik ornekler ve sonucların sıfırın altında 80 derecede uzun sureli saklanmasını sağlayacak ilk laboratuvar soğutucusu ile bitkileri biyolojik inceleme modulu EMCS'nin yanı sıra bir oksijen uretim sistemi de bulunuyor. Discovery murettebatının 6,5'ar saatlik iki uzay yuruyuşu yapması da ongorulurken, NASA, mekiğin dunyaya donuşunun bir gun uzatılması halinde bir ucuncu uzay yuruyuşu de planlıyor. Fırlatma oncesi aralarında başmuhendisin de bulunduğu bazı NASA yetkililerinin, dış yakıt tankı tecrit maddesi kopuk katmanından parca kopması sorununun giderilmesi icin bir yıldır surdurulen calışmaların yeterli olmadığı endişelerini taşımayı surdurdukleri belirtiliyor. 7 astronotun hayatını kaybettiği 3,5 yıl onceki Columbia kazasından sonraki ikinci uzay ucuşunun, NASA tarafından verilen resmi rakamlara gore, yuzde 1 olum riski taşıdığı belirtilmişti. NASA yoneticileri ise murettebatın hayatının riske atılmadığını savunarak, daha fazla kopuk kopsa ve onemli bir sorun ortaya cıksa bile mekik ekibinin, hasarlı bir aracla dunyaya inmek yerine, Uluslararası Uzay İstasyonunda kalabileceğini duşunuyor. NASA Başkanı Michael Griffin de mekiği 1 temmuzda uzaya gondermeye karar verdiklerini yineleyerek, 1 Şubat 2003'te Dunya'ya donuşu sırasında atmosferde parcalanan Columbia mekiği ile aynı durumda olmadıklarını soylemişti. NASA, 3 yıl once Columbia mekiğinin atmosfere girerken parcalanması ve 7 astronotun olmesi uzerine mekik seferlerini askıya almasının ardından, gecen temmuzda ilk kez Discovery'yi uzaya gondermişti.

COLUMBİA NEDEN DUŞMUŞTU?
NASA uzmanları, 1 Şubat 2003'te 7 astronotunu yitiren Columbia mekiğinin Yer'e donuşte Texas semalarında 63 bin metre irtifada uce bolunerek paramparca oluşunun nedeni olarak şunu saptamıştı: Columbia'nın fırlatılışında dış yakıt tankı tecrit maddesi kopuk katmanından el cantası buyukluğunde bir parca koparak, atmosfer surtunmesinin 2 bin derecelik sıcaklığını engelleyen esnek seramik karolarını parcaladı. Seramik zırhı deliği, Yer'e donuşte atmosfer surtunmesinin korkunc sıcaklığından ansızın buyudu ve mekiği parcaladı.

Bu yuzden, Disvovery'nin guvenle Yer'e inişi, buyuk dikkat isteyen sorun olarak algılandı. Nitekim Discovery'nin gecen temmuzdaki son fırlatılışında da dış yakıt tankı tecrit maddesinden bir parca kopmuş, fakat şans eseri mekik govdesine zarar vermemişti. Şimdiye dek uzaya 717 kez insanlı ucuş duzenlendi ve bu misyonlarda meydana gelen kazalarda 4'u Sovyet kozmonotu, 18 uzay adamı hayatını kaybetti. Challenger ve Columbia mekiklerinde 7'şer astronot oldu. Ayrıca Apollo 1'in 1967'deki yer testlerinde de 3 astronot hayatını kaybetti.
__________________