-loji

İngilizce son ek -ology veya -logy den Turkceye girmiştir. Bir calışma alanını veya akademik bir disipline işaret eder. Benzer şekilde -olojist son eki de, bu alan uzerinde calışan kişiyi tanımlar.

Etimolojisi

"-loji" en genel anlamda; "____ alanındaki calışmalar" demektir. Bu tur sozcukler genellikle Yunanca veya Latince koke sahip olup, son ek -loji, Yunancadaki -λογια (-logia) dan gelir. -oloji son eki, bu anlamda yanıltıcı olabilir, zira buradaki 'o', -loji ekini alan asıl sozcukten de geliyor olabilir. Orneğin, biyoloji deki 'o' Yunanca βιος (bios), yaşam'ın sonunda zaten vardır. Bu nedenle, orneğin mineraloji gibi bazı sozcukler -oloji ile bitmez.
-oloji'lerin Listesi

AAkaroloji, mytelar, keneler ve buna banzer hayvanları inceleyen bilim dalı. Akridiloji, cekirgeleri ve ağustosboceklerini inceleyen bilim dalı. Aktinobiyoloji, radyasyonun yaşayan organizmalar uzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı. Aktinoloji, ışığın kimyasallar uzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı. Aerobiyoloji, havaya karışmış organik parcaları (bakteri, mantar sporları, cok kucuk bocekler, polenleri) araştıran biyoloji dalı. Aeroloji, atmosferi ve havayı inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Meteoroloji) Aeropalinoloji, atmosferdeki polen tanelerini ve sporları inceleyen bilim dalı.. Agnoioloji, doğadaki bilinmeyen, acıklanamayan şeyleri inceleyen bilim dalı. Agrobiyoloji, (Tarım biyolojisi) bitkilerin beslenme ve toprak gereksinimlerini inceleyen bilim dalı. Agroloji, (Toprak bilimi) toprakları ve ozelliklerini inceleyen bilim dalı. Agrostoloji, otsu bitkileri inceleyen bilim dalı. Algoloji, algleri inceleyen biyoloji dalı. Alerjiloji, alerjenleri araştıran tıp dalı. Androloji, erkek vucudu ve hastalıklarını inceleyen bilim dalı. Anestezioloji, anestezik maddeleri inceleyen tıp dalı. Angeloloji, melekleri inceleyen bilim dalı.. Anjiyoloji, kan ve lenf dolaşım sisteminin anatomisini inceleyen bilim dalı. Antropoloji, insanları inceleyen bilim dalı. Apioloji, arıları inceleyen bilim dalı. Araknoloji, orumcekler ve benzeri canlıları inceleyen bilim dalı. Arkeoloji, gecmiş kulturlerin kullandığı materyalleri inceleyen tarih dalı. Arkaeozooloji, gecmişte yaşamış insan ve hayvanların etkileşimlerini inceleyen tarih dalı. (Ayrıca bakınız Zooarkaeoloji) Areoloji, Mars uzerine araştırmalar yapan bilim dalı. Asuroloji, Asur medeniyetini araştıran bilim dalı. Astakoloji, istakoz ve benzeri canlıları inceleyen biyoloji dalı. Asteroseismoloji, yıldızların ses dalgaları ile ilişkisini araştıran bilim dalı. (Ayrıca bakınız Helioseismoloji) Astrobiyoloji, hayatın kaynağını araştıran bilim dalı. Astrojeoloji, gezegenlerin, asteroidlerin jeolojisini araştıran bilim dalı. Astroloji, yıldızların insan uzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı. Atmoloji, doğa olaylarını araştıran bilim dalı. Atomoloji, atomları araştıran bilim dalı. Autekoloji, turleri tek başına araştıran ekoloji dalı. Aksioloji, (Değer felsefesi) doğadaki değerleri inceleyen bilim dalı. B
Bakteriyoloji, bakterileri inceleyen bilim dalı. Balneoloji, kaplıca ve şifalı banyoların ceşitli hastalıklar uzerindeki etkilerini inceleyen bilim dalı. Biyoklimatoloji, iklimin yaşayan organizmalar uzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı. Biyojeomorfoloji (ya da Ekojeomorfoloji), organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı. Biyoseoloji, ceşitli organizmaların kendi aralarındaki ve doğal ortamlarıyla (cevreleriyle) olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı. Biyoloji, hayatı inceleyen bilim dalı. Biyometeoroloji, atmosferik koşulların canlı organizmalar uzerindeki etkilerini araştıran bilim dalı. Boksoloji, şematik planlarla, orneğin şirketlerin organizasyon grafikleri ile ilgilenen bilim dalı. Briyoloji, (Bryophyta bolumu) karayosunlarını inceleyen biyoloji dalı. C

D
Deltiyoloji, posta kartlarının resimlerini araştıran, daha cok biriktiren dal. Demonoloji, cinleri araştıran dal. Dendrokronoloji, yaşlı ağacları ve yaş halkalarını inceleyen bilim dalı. Dendroloji, ağacları inceleyen bilim dalı. Deontoloji, etik kurallarıyla, gorevleri araştıran bilim dalı. Dermatoloji, ciltteki problemlerle ilgilenen tıp dalı. Dermatopatoloji, Patolojinin dermatolojideki dalı. Desmoloji, ligamentleri inceleyen bilim dalı. Diyalektoloji, lehceleri araştıran dal. Dipteroloji, sinekleri inceleyen bilim dalı. Dosoloji, ilacların dozlarını ayarlayan, inceleyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız Posoloji) Doksoloji, Ovgu, İlahi vb. ni inceleyen dal. (-loji'ye uygun değildir. En alta bakınız.) E
Ecclesiology, the study of Church architecture and decoration, or separately the study of the Christian Church Ekogeomorfoloji, ya da Biyojeomorfoloji , organizma ile jeomorfoloji arasındaki etkileşimleri inceleyen bilim dalı. Ekohidroloji, canlıların su dongusuyle olan hareketlerini inceleyen bilim dalı. Ekoloji, yaşayan canlıların cevreleriyle ve birbirleriyle olan ilişkilerini inceleyen biyoloji dalı. Ekofizyoloji, canlıların fiziksel fonksiyonları ve cevresiyle olan akrabalıklarını inceleyen bilim dalı. Edafoloji, toprağın hayat uzerindeki etkilerini inceleyen toprak bilimi dalı. Egyptology, eski Mısırlıları araştıran bilim dalı. Elektrofizyoloji, doğal elektriğin vucutla ilgisini araştıran bilim dalı. Embriyoloji, embriyoları inceleyen bilim dalı. Emetoloji, emetik (kusturucu) faktorleri araştıran bilim dalı. Endokrinoloji, ic salgı bezlerini inceleyen bilim dalı. Enigmatoloji, bulmacaları, puzzleları inceleyen dal. Enoloji (ya da Oenoloji), şarapları ve şarap yapımını inceleyen dal. Entomoloji, bocekleri inceleyen biyoloji dalı. Enzimoloji, enzimleri inceleyen biyoloji dalı. Epidemiology, salgın hastalıkları araştıran bilim dalı. Epistemoloji, bilginin doğası, kapsamı ve kaynağı ile ilgilenen felsefe dalıdır. Escapology, the practice of escaping from restraints or other traps. Eschatology, a branch of theology concerned with the final events in the history of the world or of mankind Etnoloji, ırk bilimi. Etnomuzikoloji, the study of music in society, usually non-western music Etoloji, hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı. Etyoloji, hastalıkların tıbbi nedenlerini inceleyen bilim dalı. Etimoloji, kelimelerin kokenlerini inceleyen bilim dalı. Euloji, cumleleri inceyen dal. Evrim biyolojisi, evrimi inceleyen biyoloji dalı. Evrim psikolojisi, (genellikle insanda) evrimin psikolojik etkilerini araştıran bilim dalı. Eksobiyoloji, uzayın dışındaki hayatı inceleyen dal. F
Farmakoloji, ilac bilimi. Fenoloji, the study of periodic biological phenomena such as flowering, migration, breeding, etc. Fenomenoloji, the study and science of phenomena as distinct from the science of actual existence or being; also a movement founded by Husserl which studies conscious experience without its metaphysical concerns Fleboloji, a branch of medicine that deals with the venous system Fonoloji, ses bilimi. Frenoloji, balataların ve fren pedallarının yapısını inceleyen otomotiv bilimi. Fitopataloji, bitki hastalıklarını inceler. Fizyoloji, hucre, doku ve organların işleyişini inceler. Fitoloji, bitkileri inceler; eş anlamlısı botanik Felinoloji, kedileri inceleyen bilim dalı. Fetoloji, fetusu (ozellikle uterus icindeyken) inceleyen bilim dalı . Formikoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı. G
Garboloji, atık ve copleri inceleyen bilim dalı. Gastroloji ya da Gastroentroloji, mide ve bağırsak hastalıklarını inceleyen bilim dalı. Gemoloji, sus malzemeleri ve kıymetli taşları inceleyen bilim dalı. Geneloji, aile icindeki ilişkileri, ozellikle soy kutuğu cıkarmaya yonelik araştırmaları konu alan blim dalı. Genekoloji, cevre ile ilişkili genetik farklılıkları inceleyen bilim dalı. Gerontoloji, eski cağları araştıran bilim dalı. Glasiyoloji, buzulları inceleyen bilim dalı. Gramatoloji, yazı sistemlerini inceleyen bilim dalı. Grafoloji, yazan kişinin karakterini analiz etmek amacıyla, el yazılarını inceleyen bilim dalı. H
Hematoloji, kan dokuyu inceleyen tıp dalı. Helioloji, Guneş'i araştıran bilim dalı. Helioseismology, the study of vibrations and oscillations in the Sun Helmintholoji, parazitik solucanları inceleyen bilimdalı. (Ayrıca bakınız Vermeoloji) Henoloji, roughly, the study of unity. In natural theology, a henological argument attempts to prove the existence of God by reasoning from a multiplicity of virtues backwards to show that they must have one source (God). [1] Hepatoloji, karaciğeri inceleyen tıp dalı. Herboloji, şifalı bitkilerin kullanımlarını araştıran bilim balı. Herpetoloji, surungenler ve amfibileri inceleyen bilim dalı. Heteroptoloji, gercek bocekleri inceleyen bilim dalı. ??? Histoloji, canlılardaki dokuları inceleyen bilim dalı. Histopatoloji, hasta dokuların mikroskobik yapısını inceleyen bilim dalı. Historiyoloji, (Tarih) tarihi yazıları ve olayları inceleyen bilim dalı. ??? Horoloji, the study of making timepieces, measuring time and timekeeping (also the study of time) Hungaroloji, Macar kulturunu inceleyen dal. Hidrojeoloji, yeraltı sularını inceleyen bilim dalı. Hidroloji, suyu inceleyen bilim dalı. Hipnoloji, uykuyu incelyen bilim dalı. (Ayrıca bakınız somnoloji) İ
İhtiyoloji, balıkları inceleyen biyoloji dalı. İhnoloji, fosil izlerini inceleyen bilim dalı. İmmunoloji, bağışıklık sistemini inceleyen tıp dalı. İslamoloji, İslam dinini araştıran dal. J
Japonoloji, Japonlar uzerine araştırma yapan dal. Jeobiyoloji, biyosfer ve biyosferin litosfer ve atmosferle olan ilişkisini inceleyen bilim dalı. Jeokronoloji, dunyanın yaşı ile ilgili calışmalar yapan bilim dalı. Jeoloji, yer bilimi. Jeomorfoloji, geleneksel anlamda dunyanın ancak giderek artan sıklıkta olmak uzere yakın gezegenlerin yuzey formlarını inceleyen bilim dalı. Jinekoloji, kadın hastalıklarını veya genel anlamda kadını inceleyen bilim dalı. Judeoloji, Museviler uzerine araştırma yapan dal. K
Kaliyoloji, kuşların yuvalarıyla ilgili calışma alanı. Kampanoloji, can ve zil calma sanatı ile ilgili calışmalar. Karakteroloji, karakter inceleyen calışmalar. Kardiyoloji, kalbi konu alan bilim dalı. Karyoloji, hucre ile ilgili calışmalar. Karpoloji, tohum ve meyvelerin yapısı ile ilgili calışmalar. Kimatoloji, dalga ve dalga hareketleri araştırmaları. Killoloji, insanların diğer insanları oldurmesini inceleyen calışmalar. (Grossman teorisi) Kinesiyoloji, insan anatomisi ile hareketleri inceleyen bilim dalı (tıbbın bir kolu). Klimatoloji, iklim bilimi. Koroloji, biyolojik veya diğer kavramların bulundukları yerlerle olan ilişkilerini inceler. Kronoloji, ceşitli şeylerin zamanla olan ilişkisini veya zamanın kendisini araştıran bilim dalı. Kodikoloji, kitap ve elyazması eserlerin hazırlanması ile ilgili calışmalar (murekkep, kağıt, parşomen, vs.). Koleopteroloji, kınkanatlılarla ilgili calışmalar. Konkoloji, hayvan kabukları ve yumuşakcalarla ilgili calışmalar. Konyoloji, atmosferdeki tozu ve bu tozun bitki ve hayvanlar uzerindeki etkisini araştırır. Kozmetoloji, kozmetik ve kullanımları ile ilgili alan. Kozmoloji, evrenin kendisini veya bizlerin onun icindeki yerini araştıran bilim dalı. Kranyoloji, kafatasının karakteristikleri ile ilgili calışma alanı. Krayoloji, cok duşuk sıcaklıklarla ve ilgili alanlar uzerine yapılan calışmalar. Kremlinoloji, Sovyetler Birliği uzerine calışmalar. Kriminoloji, suc bilimi. Kriptoloji, gizli iletilerin şifrelenmesi ve bu şifrelerin cozumlenmesi ile ilgili calışmalar. Kriptozooloji, efsanevi ozellik taşıyan ya da taşımayan hayvanlar uzerine yapılan araştırmalar. Ksiloloji, odun bilimi. L
Laryngology, the study of the larynx, or voice box; a branch of medicine Lepidopteroloji, the study of butterflies and moths Lexicology, the study of the signification and application of words Limnoloji, gol bilimi. Litoloji, kayac bilimi. Ludoloji, video oyunlarını inceler. Lymphology, the study of the lymph system and glands M
Malakoloji, yumuşakcaları inceler. Mammaloji, memeli hayvanları inceler. Mereoloji, a branch of logic focusing on the study of part-whole relationships Meteoroloji, the study of weather Methodoloji, (properly) the study of methods Metroloji, olcum bilimi. Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceler. Mikroloji, the science of preparing and handling microscopic objects for study. Mineraloji, mineral bilimi. Mixology, the study or skill of preparing mixed drinks. Molinology, the study of windmills, watermills and animal engines. Monadoloji, a book by Leibniz on the study of his theory of monads. Morfoloji, the study of forms that is used in several other fields (biology, linguistics, astronomy, etc.) Muzikoloji, muzik bilimi. Mikoloji, mantarları inceler. Miyoloji, kas bilimi. Mirmekoloji, karıncaları inceleyen bilim dalı. Mitoloji, efsane bilimi. N
Nanotechnology, the study and design of machines at the molecular level Neonatology, the study of diseases and the care of newborn infants; a branch of pediatrics/paediatrics Nephology, the study of clouds Nefroloji, the study of the kidneys and their diseases, a branch of medicine Noroloji, the study of nerves Noropataloji, the study of neural diseases Norofizyoloji, the study of the functions of the nervous system Nosology, the study of diseases Numerology, the study of numbers (often in a non-mathematical sense) O
Oşinografi, okyanus bilimi. Odonatoloji, yusufcukları ve kızboceklerini inceleyen bilim dalı. Odontoloji, diş bilimi. Odyoloji, işitme ile ilgilenen tıp dalı. Oenoloji, şarap bilimi. Oksoloji, insanın buyumesini inceleyen tıp dalı. Onkoloji, kanseri inceleyen bilim dalı. Oneiroloji, ruyaları inceleyen bilim dalı. Ontoloji, varlık bilimi. Ooloji, yumurtaları inceleyen bilim dalı. Oftalmoloji, goz bilimi. Organoloji, muzikal enstrumanları (sadece organ adı verilen klavyeleri değil) inceleyen bilim dalı; alternatif olarak anatomik organları inceleyen bilim dalı. Ornitoloji, kuşları inceleyen bilim dalı. Orthopteroloji, cekirge ve cırcırboceklerini inceleyen bilim dalı. Oroloji, dağlar ve dağların haritalanması alanında calışan bilim dalı. Osteoloji, kemik bilimi. Otolaringoloji, kulak ve boğaz ile ilgilenen tıp dalı. Otoloji, kulak bilimi. Ototrinolaringoloji, kulak - burun - boğaz (KBB) ile ilgilenen tıp dalı. P
Paleontoloji, fosil bilimi. Paleoantropoloji, the study of ancient humans and human origin Paleoklimatoloji, the study of climate prior to the widespread availability of records of temperature, precipitation, and other instrumental data Paleoekoloji, the study of past environments using the fossils of plants and animals Palinoloji, Polenleri inceler. Parapsychology, the study of paranormal or psychic phenomenon that defy conventional scientific explanations Parasitoloji, parazitleri inceler. Patoloji, hastalıkları inceler. Pedoloji (toprak), toprak bilimi. Pedoloji (cocuk) Penology, the study of prison management and criminal rehabilitation. Personology, a variant of physiognomy Petroloji, the study of rocks Planetology, the study of planets and solar systems Planktology, the study of plankton Pnomoloji, a synonym of Pulmonology Pomoloji, the scientific study and cultivation of fruits Posology, see dosology Primatoloji, the study of primates Psychobiology, the study and psychology of organisms with regard to their functions and structures Psikoloji, the study of mental processes in humans Psychopharmacology, the study of psychotropic or psychiatric drugs Psikofizyoloji, the study of the physiological bases of psychological processes Pulmonoloji is the specialty in medicine that deals with diseases of the lungs and the respiratory tract. Piroloji, the study of fire R
Radyoloji, genellikle iyonizasyon radyasyon ile uğraşan ışın bilimi Refleksoloji, refleks ve refleks cevabını araştıran bilim. Reoloji, akış bilimi. Romatoloji, romatizmal hastalıkları inceleyen bilim. Rinoloji, burun ve hastalıklarını inceleyen bilim. S
Sarcology, a subsection of anatomy that studies the soft parts. It includes myology, angiology, neurology, and splanchnology Scatology, the study of feces Sedimentoloji, a branch of geology that studies sediments. Sismoloji, deprem bilimi. Selenoloji, ay ile ilgilenen bilim dalı. Semiology the study of signs Serology, the study of blood serum Serpentology, the study of snakes Seksoloji, the study of sex Sinology, the study of China Sitiology, dietetics, the study of diet. Also, a treatise on diet. Also spelled "sitology" Sosyoloji, toplum bilimi. Sosyobiyoloji, evrimin hayvan davranışları uzerindeki etkisini inceleyen bilim dalı. Somnology, the study of sleep, also: hypnology Soteriology the study of the doctrine of salvation, especially as related to Christianity Sovyetoloji, komunist Sovyetler Birliği'ni inceleyen bilim dalı. Speleology, the study or exploration of caves Splanchnology, the study of the viscera. Sporalogy, a parody of astrology Stemmatology, from dictionary.com: the humanistic discipline that attempts to reconstruct the transmission of a text (especially a text in manuscript form) on the basis of relations between the various surviving manuscripts (sometimes using cladisitc analysis)[2] Stomatology, study of the mouth and its diseases Symbology, the study and interpretation of symbols, or a set of symbols. Also used for types of barcodes Symptomatology, the study of symptoms Synecology, the study of the ecological interrelationships among communities of organisms T
Technology, the study of the practical arts (but see above) Teleology, the study of ends or final causes Teratology, the study of wonders, or monsters Thanatology, the study of physical, psychological and social problems associated with dying. Theriology, the study of mammals (also, but less used: mammalogy) Thermology, the study of heat. Theology, the study of God Thremmatology, the study of breeding domestic plants and animals Tidology, the study of tides. Tocology, the study of childbirth, sometimes spelled "tokology". Tonology, the study of intonation in speech Topology, the mathematical study of closeness and connectedness Toxicology, the study of poisons Traumatology, the study of wounds and injuries caused by accidents or assaults and their surgical treatment and repair; a branch of medicine Traumatopsychology, the study of psychological traumas Tribology, the study of friction and lubrication Trichology, the study of hair and scalp Trichopterology, the study of caddis flies Typology, the study of classification U
Uroloji, urogenital sistemi inceleyen ve hastalıklarının tedavisi icin calışan bilim dalı. Ufoloji, Tanımlanamayan Ucan Nesne (UFO) olgusunu inceleyen bilim dalı. V
Vaccinology, the study of vaccines Venereoloji, Ccnsel hastalıkları inceler. Vermeology, the study of worms. See helminthology. Veksilloloji, bayrak bilimi. Victimology, the study of victims of crime, often applied to characterizing the criminal Viroloji, virusleri inceler. Volkanoloji, yanardağları inceler. X
Xenobiology, the study of non-terrestrial life Z
Zooarchaeology, the study and analysis of animal remains at archaeological sites to reconstruct relationships between people, animals, and their environment (also see Archaeozoology) Zooloji, hayvanları inceleyen bilim dalı. Zymoloji, fermantasyon bilimi.


Kaynak: Vikipedi
__________________