ABD, son birkac yıldır bir kez daha Ay'a ayak basma niyetinde olduğunu acıkca bildirerek NASA aracılığıyla farklı calışmalara yatırım yapıyor. Elbette bu tur bir gorevin dev bir butce gerektirdiği de oldukca acık. Bircok insan, bu kaynağın nereden sağlanacağı konusunda olaya şupheyle yaklaşıyor.
31 Temmuz gunu NASA Başkanı Jim Bridenstine, Ay'a inecek bir uzay aracının geliştirilmesi ve test edilmesi icin harcanan paranın Uluslararası Uzay İstasyonu'nun ya da kurumun bilimsel calışmalarının butcesinden alınmayacağını duyurdu.
“Ay'a gitmek ucuz değil” ifadesiyle sozlerine başlayan Bridenstine, Atlanta'daki yıllık Uluslararası Uzay İstasyonu Araştırma ve Geliştirme Konferansı'nda 800'den fazla kişiden oluşan bir kalabalığa yaptığı konuşmada şoyle devam etti: "Bilimden fon keserseniz, ISS’ten fon keserseniz ulaşmak isteyeceğiniz sonuca asla ulaşamazsınız"
Başkanın acıklamaları, Donald Trump'ın 2019 butcesi icin Ay'ın keşfedilmesine para ayırmak yerine uzay istasyonundan fon kesmeyi onermesinin ardından geldi. Bridenstine, 2020 butce talebinde 1,6 milyar dolarlık ek fon isteğinin başarılı olduğunu “Parayı aldık ve kaynağı NASA değil” sozleriyle belirtti.
Bu paranın 1 milyar dolarlık kısmı, Ay yuzeyine iniş yapacak insanlı uzay araclarının gelişimine aktarılacak. Ayrıca Ay’a iniş yapacak aracı geliştirmek, kızıl gezegen icin bir iniş aracının geliştirilmesine de yardımcı olacak. Bridenstine, iki tarafa da atıfta bulunarak butce tartışmalarının meclis ve senato ile iyi yonde ilerlediğini soyledi.
2020 butcesinin sonuclanması, Ay keşiflerinin mali tartışmalarına son vermeyecek. Başkan, araştırma ve geliştirme maliyetlerinin bir can eğrisini takip etme eğiliminde olduğu icin 2021 talebinin daha yuksek olacağını vurguladı. Ay'ın yorungesinde olan ve astronotlara Ay yuzeyine yakın bir yerde yaşayıp calışacakları bir yer sağlayacak olan Ay Yorunge Platformu Gecidi'nin gelişimi de daha fazla para gerektirecek. Bridenstine, "Kongre’nin de desteğini almalıyız" dedi.
Uluslararası Uzay İstasyonu'nun (ISS) butcesinin korunmasının ana nedenlerinden biri, istasyonun olağanustu bilimsel veriler elde etmesi. İstasyon uzerindeki araştırmalar, insanların uzayda yaptığı keşiflerden cok daha fazlasını yapıyor. ISS projeleri; insan sağlığını, tarımı ve karbon emisyonlarını araştırıyor. İşte bu yuzden Bridenstine, Ay araştırmalarının ulusal butcenin bu kısmını yutmasını onlemek icin calışıyor.
Konferanstaki diğer konuşmacılar, şu anda istasyonda yurutulmekte olan tıbbi araştırmaları ele aldılar. Mikro yer cekiminin eşsiz etkileri altında, hucreler daha uzun sure yaşayabilir ve bu da tıbbi prosedurlerin ve tedavilerin daha kapsamlı bir şekilde test edilmesini sağlar. Kanser, alzheimer ve kas distrofisini iceren deneyler ve diğer bircok durum, uzay istasyonunda mercek altına alındı ve istasyon, araştırmacıların bu hastalıklarla savaşmasına yardımcı oldu.
Uzay istasyonunun dışında yapılan deneyler, Dunya’yı cok daha yakından ilgilendirebiliyor. Uzay istasyonunda yapılan ECOSTRESS deneyi, bitkilerin daha fazla suya ihtiyac duydukları durumda yukselen sıcaklıklarını olcuyor. Bridenstine, “Dunya'ya ISS'ten baktığımızda, kuraklık sebebiyle bitkilerde oluşan stresi gozlemleyebiliriz. Boylece kuraklığa cevap vermek yerine tamamen onune gecebiliriz” diyerek ekleme yaptı:
“Gercek şu ki Dunya’da yapamayacağımız şeyleri uzayda yapabiliyoruz. Dunya'daki yaşamları değiştirme fırsatına sahip olan cok umut verici bazı teknoloji ve fırsatlar gorduk.”
İnternethaber
__________________