Van'ın Gevaş ilcesinde İzzeddin Şir Anadolu Lisesi oğrencileri Abdulcahar Cacur ile Deniz İlhan oğretmenlerinin desteğiyle Urartular donemine ait 2 katlı 8 odalı kaya mezarı buldu.

İstanbul Universitesi'nden bazı oğretim uyelerinin yardımıyla uzun suredir calışmalarını tamamlayan oğrenciler, 'Tuşba'nın Gok Mezarı' adını verdikleri projeyle TUBİTAK'ın Proje Yarışması'na katıldı.
Gevaş Kaymakamlığı, ilcede 1 yıl once başlattığı Gevaş Bilim Teknolojileri Projesi (GEBİTEP) kapsamında oğrencilere bilimsel calışmalar yapmalarını sağladı.
Orta oğretim kurumlarında branşlarda 17 proje hazırlayan oğrenciler bu projelerini Van'da Nisan ayında yapılacak TUBİTAK Proje Yarışması'na sundu. Bu projeler arasında en dikkat cekeni ise Tarih Oğretmenleri Kenan Allahverdi ile Mustafa Urey gozetiminde Gevaş İzzeddin Şir Anadolu Lisesi oğrencileri Abdulcahar Cacur ile Deniz İlhan'ın hazırladığı 'Tuşba'nın Gok Mezarı' Projesi oldu.
Gevaş'ın Bağlama koyunde ve yore insanının Ucpınar Mağarası olarak adlandırdığı yerde Ermenilere ait bir mezarın olduğu goruşu dillendiriliyordu. Oğrenciler, tarih oğretmenlerinin desteğiyle buradaki kaya mezar uzerinde calışmalara başladı. Tarih kitaplarında ve tarih literaturunde 2 katlı 8 odalı bir mezar olmadığı icin oğrenciler İstanbul Universitesi oğretim uyesi ve Van bolgesinde Urartular donemine ait yaptığı araştırmalarla bilinen Prof. Dr. Oktay Belli'nin yardımıyla calışmalarını surdurdu.
Projeyi hazırlayan oğrenciler Abdulcahar Cacur ile Deniz İlhan, Bağlama Ucpınar kaya mezar odasında 2 katlı 8 oda mezarın yapısı ile Van'daki Urartular donemine ait oda tipi mezarlar arasında benzerlikleri araştırdı.
Oğrenciler, Urartu kralları ve kral sulalesinden gelenler icin cok odalı kaya mezarları inşa ettiği ve bu mezarında bu anlayışı yansıttığı, Van'ın Tuşba adıyla Urartulara 200 yıl kadar başkentlik yaptığı ve buralarda cok odalı kaya mezar bulunduğu sonucuna ulaştı.
Oğrenciler, Urartulara ait kaya odası mezarlarında nis, raf, mumluk gibi bolmelerin duvarda oymalar halinde yapıldığını, bu yapıların simetrik bir dokuda olduğunu ve Ucpınar Kaya Odası Mezarı duvarlarında bu simetrik calışmalarının bulunduğunu tespit etti. Ucpınar kaya odası mezarında taştan oyulmuş ve kral tahtına benzeyen bir eserin olması bu mezarda kral ya da kral sulalesinden birinin ya da yoneticilerden birinin olabileceği duşundu.
Bu calışmalarını 'Tuşba'nın Gok Mezarı' adı altında proje haline getirerek TUBİTAK'ın orta oğretim kurumları arasında Nisan ayında yapacağı proje yarışmalarına sunan oğrenciler Cacur ve İlhan, bu calışmalarıyla Tarih literaturunde olmayan bir kaya mezarının daha girmiş olacağını soyledi.
Oğrencilerden Abdulcahar Cacur, araştırmaları sırasında kaya odasın hangi uygarlığa ait olduğu, o gunku insanların hangi koşullarda yaşantılarını surdurduğu tespit ettiklerini belirterek, bu calışmayla Gevaş'ın tarihi ve kulturel varlığına katkı sağladıklarına inandığını soyledi.
Bu sayede Gevaş'a gelen turistlerin sadece Akdamar Adası'nda bulunan Akdamar Kilisesi'ni ziyaret etmekle kalmayacaklarını dile getiren Cacur, Bağlama koyunde bulunan bu tarihi kaya odası mezarını goreceklerine inandığını vurguladı.
Proje hazırlayan diğer oğrenci Deniz İlhan ise yeni bir projeye imza atmak kendilerine kendilerini sevindirdiğini belirterek, "Tarih kitaplarında bu tur bilgileri okurken ilgimizi cekerdi ama kendimiz bu bilgileri ortaya cıkaracağımız aklımıza gelmezdi." dedi.
GEVAŞ'TA İNSANLARIN YUZDE 25'İ KANSERDEN HAYATINI KAYBEDİYOR
Aynı okuldan Ozan Demirel de bir arkadaşıyla Gevaş'ın Kanser Profili Projesi hazırlayarak TUBİTAK'a sundu. Bilimsel araştırmalarda kanser hastalığının en yaygın olduğu illerin başında Van ve Diyarbakır'ın geldiğini anlatan Demirel, Gevaş halkı arasında insanların coğunluğunun kanserden hayatını kaybettiği soylentileri uzerine boyle bir araştırmayı yaptığını vurguladı.
Araştırmaları yaparken Gevaş'taki sağlık kuruluşlarından 2004 ile 2008 yılları arasında olen insanların olum sebeplerini alarak inceleme yaptıklarını ifade eden Demirel, 2004 yılında yuzde 23, 2005'te yuzde 16.6'sı, 2006'da yuzde 20, 2007'de yuzde 31.8'i ve 2008 yılında ise yuzde 33.3'u kanser hastalığından dolayı hayatını kaybettiği bilgisine ulaştıklarını vurguladı.
Bu bilgiler ışığında Gevaş'ta son yıllarda kanser vakalarının artığını gozlemlediklerini anımsatan Demirel, kanser olumlerinin 60 ve uzerinde olduğunu soyledi.
Uysal Lisesi oğrencilerinden Canan Hakan ve Yusuf Demir'in sigara paketleri uzerindeki uyarıcı yazıların tuketici uzerindeki etkilerini araştırdı. Oğrenciler sigara icen 210 kişi uzerinde yapılan anket sonucunda uyarıcı yazıların tuketicileri etkilemediği, uyarıcı yazılar yerine resimlerin daha etkili olacağı sonucun ulaştıklarını soyledi.
Gevaş Kaymakamı Tahsin Aksu, ilcede bilimsel araştırmalara destek vermek ve oğrencilerin proje hazırlamalarına yardımı olmak icin ellerinden gelen gayreti gosterdiklerini kaydetti.
Aksu, 1990'lı yılların başından itibaren olimpiyatlarda ozel okulların buyuk başarılar elde ettiğini hatırlatarak, ozel okullar kadar devlet okullarının da bu konuda başarılı olabileceğini oğrencilere anlatmak istediklerini ifade etti.
Gecen yıl okullar arasında Bilime Yolculuk adını verdikleri proje yarışması başladıklarını dile getiren Aksu, sergilerde dereceye giren oğrencileri ODTU'nun Teknoloji Merkezi'ni gezdirdiklerini belirtti.
Aksu, bu yıl yine dereceye girenleri otomotiv ve beyaz eşya uretimi yapan fabrikalarını gezdirmek istediklerini sozlerine ekledi.


veteknoloji
__________________