Einstein’in İzafiyet Teorisi’nin ongorduğu kara deliklerin carpışma ve birleşmeleri, ilk kez bilgisayar simulasyonlarıyla kanıtlandı.Albert Einstein’ın İzafiyet Teorisi’nde one surduğu bazı onermeleri pratik olarak test etmek olanaksızsa, bilgisayarlar imdada yetişiyor. Einstein’ın ilk olarak ortaya attığı bilim dunyasının en tartışmalı kavramlarından ‘Kutlecekim Dalgaları’ adı verilen oluşum, NASA’nın Goddard Uzay Ussu’ndeki, Gravitational Astrophysics Laboratory (Yercekim Astrofizik Laboratuvarı)’de ilk kez bir uc boyutlu modelde test edildi.Araştırmada gorev alan NASA uzmanı Joan Centralla, kara deliklerdeki kutlecekim dalgalarının daha once animasyonlarda veya kurgusal olarak resmedildiğini, ancak son simulasyonla Einstein’ın tarifine yakın bir temsilin elde edildiğini belirtti. Kutlecekim dalgalarının evrende varolduğu biliniyor, ancak varlıklarının kanıtlanması icin direkt gozlem şimdiye dek yapılamadı. Maddenin sıkışmasıyla oluşan kara delikler, uzayda yuksek şiddette bir cekim gucu yaratarak, ışık dahil tum varlıkları icine cekiyor. Einstein’ın İzafiyet Teorisi, kara deliklerin birbirleriyle birleştiklerinde kutlecekim dalgaları yayacaklarını savunuyor. Teoriye gore, bu kutlecekim dalgaları uzay-zamanın dokusunu bozarak bukuyor ve genişletiyor. Kara deliklerin birleşmesi veya birbirlerine eklenmesi evrendeki en muazzam olaylardan biri olarak tanımlanıyor. Kara deliklerin birleşmesi, birleşen deliklerin toplam enerjilerini de aşan bir sinerji yaratıyor. Kutlecekimle ilgili daha onceki bilgisayar simulasyonlarının başarısız olmasının nedeni, Einstein’ın hesaplarının en gelişmiş simulasyon icin dahi aşırı karmaşık kalmasıydı.
‘TENSOR MATEMATİĞİ’
Einstein’ın İzafiyet Teorisi, matematiğin direkt olarak bilgisayar koduna cevrilemeyen, ‘tensor uygulamaları’ adı verilen bir tekniği kullanıyor. Teorideki bu bolumlerin bilgisayar diline cevrilmesi halinde, adeta bir dilden bir başka dile cevrilen edebiyat eseri gibi, yoruma acık alanlar kalıyor. Bilgisayar simulasyonları da, bu tip yoruma acık konularda cuvallıyor. Denemelerde istikrarlı ve kesinlenebilir sonuclar cıkmıyor. Simulasyon, iki eşit kutledeki kara deliğin once birbirleri etrafında donmesi, sonra da carpışarak birleşmelerini temel alıyor.
‘SİMULASYON TUTARLI SONUCLAR VERDİ’
NASA’nın Goddard Uzay Ussu’nde geliştirilen simulasyon da sonucta bir ceviri niteliği taşıyor. Ancak, NASA bilim insanları, simulasyonun Einstein’ın denklemlerini karşıladığını duşunuyor, kanıt olarak da, simulasyonun vardığı sonucların, carpışma, birleşme ve sonrasında tutarlılık arzettiğini ifade ediyor. Daha onceki simulasyonlarda safhalar arası tutarlılık sağlanamıyordu. NASA aynı zamanda gozlem araclarıyla da kutlecekim dalgası avını surduruyor. LIGO, Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory, Turkce adıyla Lazer Interferometer Dalga Gozlemevi adlı bir teleskop unitesi halen uzayda kutlecekim dalgalarını arıyor.
__________________