TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Enerji Enstitusu Mudur Yardımcısı Doc. Dr. Fehmi Akgun, 3 yıl once başlatılan ve yurutucu oldukları “Mikro-Kojen” projelerinde İstanbul Teknik Universitesi, Kocaeli Universitesi ve Turk Demirdokum Fabrikaları A.Ş'nin de bulunduğunu belirtti.

Akgun, projede Enerji Bakanlığı Elektrik İşleri Etut İdaresinin “muşteri kurum” olarak yer aldığını kaydetti.

Termik santrallerde elektriğin yuzde 35 verimlerle uretildiğini, yuzde 65 oranında atık ısının dışarı atıldığını belirten Akgun, pek cok ulkede uzerinde calışılan “yakıt pilli mikrokojenerasyon sistemi”nde ise yuzde 40 elektrik, yuzde 45 ısıl olmak uzere toplamda en az yuzde 85 verim elde edildiğini soyledi.

Akgun, TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Enerji Enstitusunde geliştirilen sistemin, evsel uygulamalar icin altyapısı mevcut doğalgaz sistemlerinden ısının yanında elektriğin de uretilmesinin amaclandığını, proje paydaşlarının katkılarıyla pilot uygulama başlattıklarını bildirdi.
Sistemin, doğalgazdan hidrojen uretimi, yakıt pili sistemi ve son olarak da katalitik yakıcı sistem olmak uzere uc ana bolumden oluştuğunu belirten Akgun, şoyle devam etti:

“Sistemde bulunan katalitik yakıcı, guc şartlandırma, kontrol gibi alt sistemler de entegre bir sistemi oluşturacak teknolojiler iceriyor. Sistemde doğalgazdan hidrojen, hidrojen yakıtından elektrik elde ediyoruz. Sistemdeki mevcut atık ısılarla da evin ısı ihtiyacı karşılanıyor. Buradaki ısı yetmezse ana doğalgaz şebekesinden takviye yapılabiliyor. Sistem, şebekeden ayrı ve şebekeye bağlı olarak da calışabiliyor.”

“KAYIP KACAKLAR ORTADAN KALKACAK”

Turkiye'de kayıp ve kacak enerjinin onemli bir sorun olduğunu ve termik santrallerden evlere gelene kadar yuzde 12'ye kadar elektriğin kayıp ve kacak olduğunu vurgulayan Akgun, “Bu proje hayata gecerse, kayıp ve kacaklar tamamen ortadan kalkacak” diye konuştu.
Akgun, sistemin binaların bir bolumune kurulabileceğini ve uretilen elektrikle bir binanın aydınlatma ihtiyacının karşılanabileceğini ifade etti.
Sistemin enerjiyi lokal urettiğinden enerji kalitesini arttırdığını, bir yandan da dağıtım hatlarındaki kayıpları ortadan kaldırdığını kaydeden Akgun, “Bu teknoloji aslında kombinin daha uzerinde bir teknoloji. Kombiyle ısı ve sıcak su ihtiyacı karşılanıyor. Bu sistemde ise aynı zamanda elektriği de uretiyoruz. Sistem binaların alt katlarına entegre edildiğinde kombiler devre dışı kalabilecek” dedi.

PROJE GELECEK YIL BİTİRİLECEK

Fehmi Akgun, dunyada bu sistem uzerine calışan ulkelerde henuz ticarileşmiş bir urun bulunmadığına, bu nedenle prototiplerin yuksek maliyetlerine dikkati cekti. 1 kilovatlık elektrik enerjisi uretebilen bir sistem icin 5 bin avroluk yatırım gerektirdiğini bildiren Akgun, şunları kaydetti:

“Bu teknolojinin maliyeti, bilinen teknolojilerden daha yuksek. ABD, Japonya ve Avrupa ulkeleri bu teknolojinin yaygınlaştırılması icin teşvikler uyguluyor. Ancak şu an sistemin fiyatı duşurulemediği icin yaygın kullanılamıyor. Bir bina icin toplam 25-50 bin avro gerekebiliyor. Dolayısıyla mevcut halde uygulanan teknolojiler ile kıyaslandığında pahalı. Uretim sayısına gore maliyet değişeceğinden, ticari fiyatları farklı olacaktır.”

Akgun, projede geldikleri aşamayla ilgili, hidrojen ve 5 kilovatlık yakıt pili uretimlerini gercekleştirdiklerini, bundan sonra entegrasyon modelleri yapacaklarını kaydetti.

Projede alt sistemler uzerindeki calışmalarını tamamladıklarını, nihai urunun test calışmalarına başlayacaklarını aktaran Akgun, projenin tamamının 2010 Nisan'da bitirileceğini soyledi.

Kaynak : internethaber
__________________