Populer video paylaşım platformu YouTube, Ankara 1. Sulh Mahkemesi'nin 2008/402 nolu koruma tedbiri kapsamında 5 Mayıs 2008 tarihinden beri Turkiye sınırları icerisinde erişime kapalı. İlk olarak 8 Mart 2007 tarihinde Ataturk'e hakaret ettiği belirtilen videolar nedeniyle İstanbul Nobetci Sulh Ceza Mahkemesi tarafından erişime kapatılan İnternet sitesi, bu videoların sistemden kaldırılmasının ardından kısa bir sure sonra erişime acılmış, ancak Ocak ve Mart 2008 aylarında tekrar erişime kapatılmıştı. Bu erişim kısıtlarının ardından bahsi gecen videoları sistemden kaldıran YouTube, nihai olarak, 5 Mayıs 2008'de halen yururlukte olan koruma tedbiri kapsamında erişime kapatıldı.
Tam 1 yıldır uzerindeki erişim yasağı suren YouTube, bu sure boyunca erişimi engellenen tek site olmadı. Cocukların cinsel istismarı, mustehcenlik, kumar oynanması icin yer ve imkan sağlama, Ataturk aleyhine işlenen suclar, bahis ve kumar ve fuhuş gerekcesi gosterilerek toplamda 1500'den fazla site erişime engelli durumda bulunuyor. Bu gerekcelerin hepsi tartışmalı 5651 sayılı kanun nedeniyle Kasım 2007'den beri bilişim hukukcuları ve İnternet kullanıcılarının gundeminde bulunuyor.
Turkiye'den erişime kapatılan siteler arasında 3,5 milyon kişinin gunluğunu tutan wordpress.com bir yazı nedeniyle aylarca kapalı kaldı. Dunyanın en populer e-gunluk sitesi Blogger.com, Digiturk'un Super Lig maclarının yayınlanması nedeniyle verdiği dilekceyle kapatılırken, Geocities.com, Myspace.com, DailyMotion.com, alibaba.com gibi buyuk, milyonlarca kullanıcının uye olduğu, icerik eklediği coğu sitenin neden kapatıldığı muallakta kaldı. Adnan Oktar'ın suc duyurusu nedeniyle evrimci yazar Richard Dawkins'in sitesi richarddawkins.net kapatıldı. ****************, anarsist.com, ateist.org gibi aykırı goruşlerin ortaya atıldığı İnternet siteleri de yasaklardan nasibini aldı.
Tum bu yasaklamaların yanında, IMDb'ye (Internet Movie Database / İnternet Film Veritabanı) ait olan www.imdb.com adresi yasaklanacakken, yapılan bir hata nedeniyle, site ile alakası olmayan hatta uzerinde aktif bir İnternet sitesi bile bulunmayan www.imbd.com adresi de, kazayla yasaklandı.
Ozellikle İnternet uzerinde yapılan protestoların iyice yukselmesine neden olan Daily Motion'un engellenmesi, Turk İnternet kullanıcıları eyleme girmeye sevk etmiş, başta populer reklam ve pazarlama blogu elmaaltshift.com olmak uzere toplamda 500'den fazla kişisel ve kurumsal İnternet sitesi, "Geleceğin İnternet'inin Onizlemesini Yapıyoruz" sloganıyla Sansure Sansur inisiyatifi kapsamında kendini kendine erişimini engellemişti.
ENGELLEME NASIL YAPILIYOR?
Şubat 2009 verilerine gore, erişime engellenen 1591 site icinde 1221 siteye DNS (Domain Name Service / Alan Adı Hizmeti) engeli uygulanırken, 370 siteye IP (Internet Protocol / İnternet Protokolu) engeli uygulandı.
DNS engelleri, İnternet sitelerinin alan adlarına Turk Telekom gibi İnternet servis sağlayıcıların DNS sunucuları tarafından yonlendirilme yapılmasıyla gercekleştiriliyor. Bunun icin İnternet servis sağlayıcıları, abonelerine hizmet veren DNS sunucularında engellenecek sitelerin alan adlarını kendi sunucularında bulunan engelleme sayfalarına yonlendiriyor. Bu tip engellemeler, istemcilerin ağ ayarlarında tercih ettikleri DNS sunucu adreslerini, servis sağlayıcıları tarafından sağlanan DNS sunucuları yerine, alternatif DNS sunucularla değiştirmeleri sayesinde kolaylıkla aşılabiliyor.
IP engelleri ise, alan adıyla birlikte tum alt alan adlarının engellenmek istendiği durumlarda başvurulan bir yontem. Bu yontemde, bir İnternet sitesini temsil eden alan adına bağlı(www.alanadi.com gibi) IP adresi tamamen engelleniyor ve bu IP adresi uzerinden yayın yapan tum alt etki adları ve diğer alan adları erişime kapatılmış oluyor. Bu yontemin birincil sakıncası, İnternet uzerindeki bircok web sitesinin paylaştırılmış IP adresleri kullanan sunucularda barındırılması. İkincil sakıncası ise, WordPress, Blogger gibi milyonlarca kişiye servis veren hizmetlerin, sadece bir tek kullanıcının iceriği yuzunden tumden yasaklanmasına neden olması ve masum kullanıcıların, dolaylı olarak da olsa, kendilerini ifade etme, iletişim, haber alma gibi bircok temel hakkının ellerinden alınmasına neden olması.
BAŞBAKAN NASIL GİRİYOR?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Kasım ayında gercekleştirdiği Hindistan ziyareti sırasında 'Carşaflı kadınlara CHP rozeti takılması' ile ilgili tartışmalara değinirken, ''Size daha enteresanını soyleyeyim; YouTube filan, onlara bir girerseniz, oralarda, aynı partinin bazı toplantılarında, maalesef bırakın carşaflıyı, başortululerin dahi oralara nasıl sokulmadığını gorursunuz. Onlara karşı nasıl bir mucadele yurutulduğunun belgeleri bizim elimizde var'' diye konuştu.
Erdoğan'ın bu sozleri uzerine bir gazeteci, ''YouTube'a girilmiyor'' şeklinde cevap verdi. Erdoğan'ın bu cıkışa cevabı ise ''Ben giriyorum, siz de girin'' oldu.
Başbakan'ın girebildiği YouTube, IP engellemesiyle karşı karşıya, ancak, Google'ın sahip olduğu İnternet sitesinin sadece bir IP adresi bulunmuyor. Hemen her ay artan bant genişliği (bandwidth) ihtiyacını karşılamak icin yeni IP adresleri kaydı yapan YouTube'a, işletim sistemlerinin alan adlarını henuz engellenmemiş IP adreslerine yonlendiren "hosts" bağcığını değiştirerek erişmek mumkun.
Sıradan kullanıcıların da İnternet uzerinde yapabilecekleri kısa bir aramanın ardından işletim sistemlerine uygun YouTube'a ozel "hosts" dosyasına ulaşmaları ve bu dosyaları sistemlerine tanıtarak YouTube'a girebilmeleri mumkun. Bu alternatifi sistem yoneticilerinin kısıtları nedeniyle uygulayamayan kullanıcıların ise, gorece daha basit ve etkin olan vekil sunucu (Proxy Server) ve vekil İnternet siteleri (Web Proxy) gibi yontemlerle YouTube'a erişmeleri mumkun.
NELERİ KACIRDIK?
YouTube, gectiğimiz bir yıl icinde bircok yeniliğe imza attı. Beyaz Saray'a giriş yarışında galip gelen Barack Obama, secim kampanyasının cevrimici ayağını buyuk oranda YouTube'u kullanarak gercekleştirdi. Bircok yapım şirketi, muzik, dizi film ve sinema filmleri gibi iceriklerini, YouTube uzerindeki kanallarından milyonlarca kişiyle paylaşıyor. UCLA, Harvard gibi universitelerin yayınladıkları ders videoları YouTube Edu uzerinden ucretsiz olarak dağıtılıyor. Guncel bir ornek olarak, Domuz Gribi salgını ile ilgili eğitici videolar yayınlanıyor.
YouTube'un Turkiye'de engeli devam ederken, ABD Senatosu, Beyaz Saray, İngiltere Kralicesi gibi bircok ulkenin ileri gelen yonetimleri kendilerini en ust duzeyde, YouTube uzerinde temsil ederken, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair gibi bircok eski siyasetci ile birlikte sanatcılar, fikir insanları, YouTube'da kanal sahibi.
Video paylaşım sitesi, Kasım 2008 tarihinde yaptığı canlı yayın ile, artık sadece bir İnternet sitesi olmadığının da işaretlerini verdi. Bu bağlamda, Turkiye'de engelli olduğu sure boyunca kullanıcılarının oluşturduğu bir senfoni orkestrasına sahip olmak icin bir yarışma duzenledi. YouTube Symphony adı verilen ve adına bir kanal acılan orkestraya kabul edilen muzisyenler ilk konserlerini gectiğimiz ay ABD'nin unlu Carnegie Hall konser salonunda verdi.
ERİŞİM ENGELİ NE ZAMAN KALKAR?
YouTube yonetimi, şikayet edilen videoları Turkiye'den erişime kapatmış durumda, ancak bahsi gecen videolar sistemden tamamen kaldırılmadan, YouTube uzerindeki yasağın da kaldırılmayacağı ifade ediliyor. YouTube, kullanıcı hakları ve hizmet şartnamesine aykırı gorduğu, telif hakları ihlali, vahşet, cinsel istismar gibi nedenlerle veya tabi olduğu ABD yasasına aykırı oğeler icen videoları yayından kaldırıyor.
Ancak YouTube, Ataturk'e hakaretin evrensel bir suc olmadığı, yalnızca Turkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları icinde suc olarak kabul edildiği gerekcesiyle, bahsi gecen videoları sadece Turkiye'den erişime kapattığını acıklıyor. Videoların kendi kullanım şartnamesi ve tabi olduğu ABD yasalarınca suc olarak gorulmediğinden dolayı silinmeyeceğini belirtiyor. Bu durum da, şimdilik YouTube'un yayına tekrar acılması konusunun bir korduğum haline geldiğini gosteriyor.
NTV
__________________