Kuzey Denizi kıyısındaki donmuş sahanlıktan atmosfere muazzam miktarlarda metan gazı sızıyor.

Kuzey Buz Denizi olarak da tanıdığımız Arktik Okyanus’un geniş bir bolgesinin donmuş tabanında delikler oluştuğu ve deniz tabanında hapsolmuş metanın urkutucu miktarlarda atmosfere sızmaya başladığı acıklandı. Uzmanlar, Doğu Sibirya Arktik Sahanlığı diye adlandırılan sığ taban bolgesi altındaki metan konsantrasyonunun cok kucuk bir oranının bile atmosfere karışmasının, ani bir iklim değişimini tetikleyebileceği uyarısını yapıyorlar.
Jeolog ve iklimbilimcilerin korkusu iki nedene dayanıyor. Birincisi bolgede surekli don halinde bulunan deniz tabanına gomulu metan rezervlerinin buyukluğu. İkincisiyse, metanın yaşadığımız kuresel ısınmadan sorumlu tuttuğumuz karbondiyoksitten 30 kat daha etkili bir sera gazı olması.
Calışmalarını Alaska Fairbanks Universitesi’nde surduren Rus bilimciler Natalia Shakhova ve İgor Semilotov, Doğu Sibirya Arktik Sahanlığı’ndan sızan metanın, Dunyanın tum okyanuslarından cıkan metan miktarına eş olduğu uyarısında bulundular.
Dunyanın jeolojik gecmişindeki soğuk donemlerde atmosferdeki metan iceriğinin milyonda 0,3 – 0,4, sıcak donemlerdeyse milyonda 0.6 – 0.7 olduğunu kaydeden araştırmacılar, bugunse Arktik bolgedeki metan konsantrasyonunun milyonda 1.85 değerine vardığına dikkat cekiyorlar.
Shakhova ve Semilotov, bolgedeki sığ metan hidrat yataklarında hapsolmuş olduğu duşunulen metan gazının yalnızca yuzde 1’inin bile salınması halinde Dunya atmosferindeki metan miktarının 3-4 kat artacağını vurguluyorlar. Bu da yavaş seyreden kuresel ısınmanın hızla bir iklim değişimine donuşmesi anlamına geliyor.
Araştırmacıların Science dergisinde yayımladıkları bulgulara gore bolgedeki kıta sahanlığının bazı bolgelerinde metan cıkışı yazın ortalamanın 400, kışınsa 1400 kat uzerine cıkıyor.
Doğu Sibirya Arktik Sahanlığı, 50 metre ya da daha sığ derinliklerde surekli don (permafrost) durumda toplam 2 milyon kilometrekare bir alanı kaplıyor. Calışmalarda donmuş tabanın cozulmeye başladığı ve 100’den fazla deliğin oluştuğu gorulmuş. Dar bir şerit halinde uzanan kıta sahanlığının sığlığı, tehlikenin artmasına neden oluyor. Cunku derinlerdeki deniz tabanında ortaya cıkan metan gazı, yuzeye cıkıncaya kadar oksitlenerek karbondioksite donuşuyor. Sığ yerlerden cıkan metansa, oksitlenmeye vakit bulamadan atmosfere karışıyor. Araştırmacılar, oluşan metan bacalarından cıkan metanın suda erimekle kalmayıp baloncuklar halinde yuzeye yukselerek doğrudan atmosfere cıktığını belirtiyorlar.

veteknoloji.com
__________________