[h=3]SAVCIYA ABD MODELİ YETKİ[/h] Paketle, soruşturma aşamasındaki tutukluluk surelerine sınırlama getiriliyor. Yargıda iki yeni usul de hayata geciriliyor. Seri Muhakeme Usulu'ne gore, savcı, belli suclarda sanığa indirim teklif edebilecek. ABD modelinde olduğu gibi sanık kabul ederse, dosya savcının belirlediği cezaya gore hemen karara bağlanacak. Basit Yargılama Usulu'yle de asliye ceza mahkemelerine benzer bir yetki tanınacak.
[h=3]DEMİRTAŞ'A YARGITAY YOLU[/h] Paketle, İstinaf mahkemelerinde kesinleşen bazı suclar yonunden temyiz hakkı da getiriliyor.TMK'daki suclar da bu kapsamda olduğundan, HDP Eski Eş başkanı Selahattin Demirtaş başta olmak uzere bu suclardan ceza alanlar, Yargıtay'a başvurabilecek. İtirazları kabul edilirse, Yargıtay dosyaya bakacak. Bu aşamada cezalarının infazı da durdurulabilecek.
[h=3]15 YIL KIDEMLİ AVUKATA HUSUSİ PASAPORT[/h] Baro levhasına kayıtlı olan ve en az on beş yıl kıdemi bulunan avukatlara hususi damgalı pasaport verilecek. Bu konudaki esas ve usulleri Dışişleri ve Adalet bakanlıklarının olumlu goruşunu alarak, İcişleri Bakanlığı yonetmelikle belirleyecek.
[h=3]PASAPORT YASAĞI KALKIYOR[/h] KHK ile kamu gorevinden cıkartılan veya rutbelerinin alınması nedeniyle pasaportları iptal edilenler, haklarında pasaport verilmemesine yonelik idari işlem tesis edilenler ile yine KHK ile pasaportları iptal edilen ya da idari işlem tesis edilenlere, haklarında mahkemelerce yurtdışına cıkış yasağı konulmamışsa, devam eden idari veya adli soruşturmaları ya da davaları yoksa pasaport verilebilecek. Haklarında takipsizlik ve beraat kararı verilenler ile cezası infaz edilenler ya da ertelenenler de pasaport alabilecek. Pasaportlar, İcişler Bakanlığı'nın yapacağı araştırma sonunda verilecek.[h=3]HUKUK MESLEĞİ İCİN GİRİŞ SINAVI[/h] Hukuk fakulteleri mezunları, hukuk mesleklerine giriş sınavına girmek zorunda kalacak. İdari yargı icin de on sınav yapılacak. Sınavı gecemeyenler avukatlık veya noterlik stajına başlayamayacak. Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı yılda en az bir defa, İdari Yargı On Sınavı ise iki yılda en az bir defa olacak şekilde Adalet Bakanlığı ile imzalanacak protokole gore OSYM tarafından yapılacak. Sınavlar test şeklinde olacak. Sınavlarda beş şıklı, coktan secmeli en az yuz elli soru sorulacak. Yuz puan uzerinden en az yetmiş puan alanlar başarılı sayılacak. HÂkimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik meslekleri hukuk mesleği olarak kabul edilecek. 1 Ağustos 2019'dan once hukuk fakultesine ve ilgili fakultelere kayıt yaptırmış olanlar sınavdan muaf olacak.
[h=3]DANIŞTAY'DAN GORUŞ ALINACAK[/h] Benzer olaylarda istinaf mahkemelerinin verdiği kesin nitelikli kararlar arasında uyuşmazlık varsa, tarafların başvurusu uzerine Danıştay'dan goruş alınabilecek.
[h=3]MULAKATLARI AKADEMİ YAPACAK[/h] Hakimlik ve savcılık mulakatlarını Adalet Akademisi yapacak. Akademideki derslere girenlere ucret odenecek.
[h=3]PROPAGANDA SUCUNA "HABER" VE "ELEŞTİRİ" KRİTERİ[/h] Terorle Mucadele Kanunu'nun cok eleştirilen "propaganda" başlıklı 7. Maddesine, "Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan duşunce acıklamaları suc oluşturmaz" ifadesi ekleniyor. Boylece haber ve eleştirilerin suc olmaktan cıkartılması amaclanıyor. Cumhuriyet davası, Barış İcin Akademisyenler ile ilgili acılan davalar bu kapsama girebilecek. Ancak bunun icin de mahkemelerin "haber" ve "eleştiri" konusunda kararlar vermesi gerekiyor. Neyin haber, neyin eleştiri olduğu konusu yine uygulamaya bırakılıyor. Ancak mahkemeler, bu duzenlemeyi gerekce gostererek, "haber" ve "eleştiri" yorumuyla, mevcut davaları beraatle sonuclandırabilecek.
[h=3]ON ODEMEYE TAKSİT[/h] On odemeli suclarda, cezanın uc taksitte odenmesi imkanı getirilecek.
[h=3]TUTUKLULUK SURESİNE SINIR[/h] Soruşturma aşamasında, ağır ceza mahkemesi alanına girmeyen suclarda tutukluluk suresi 6 ayı gecemeyecek. Ağır ceza mahkemesi alanına giren suclarda ise bu sure en fazla 1 yıl olacak. Devlete karşı işlenen suclarla, TMK kapsamındaki suclarda ise tutukluluk suresi en fazla 1,5 yıl olacak ve 6 aylığına bir kez uzatılabilecek. 15 yaşından kucuklerin işlediği suclarda bu sureler yarı oranında, 18 yaşından kucuklerin işlediği suclarda ise dortte uc oranında uygulanacak. Daha once bu sure asliye cezalarda 1 yıl, ağır cezalarda 2 yıldı. Devlete karşı işlenen ve TMK kapsamındaki suclarda ise sure 5 yıl olarak belirlenmişti.
[h=3]İKİ YILA KADAR OLAN SUCLARDA SAVCILARA DAVA ACMA TAKDİR YETKİSİ[/h] Savcı, ust sınırı iki yıl veya daha az sureli hapis cezasını gerektiren suclardan dolayı, yeterli şuphenin varlığına rağmen, kamu davasının acılmasının beş yıl sure ile ertelenmesine karar verebilecek. Suctan zarar gorenler bu karara itiraz edebilecek. Bu duzenleme orgut faaliyeti cercevesinde işlenen suclar, kamu gorevlisi tarafından gorevi sebebiyle veya kamu gorevlisine karşı gorevinden dolayı işlenen suclar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suclar icin uygulanmayacak.
[h=3]İDDİANAMENİN İADESİ ŞARTLARI[/h] Madde daha acık hale getirildi. Sucun subutuna doğrudan etki edecek kanıt yoksa, suclar on odeme uzlaştırma kapsamına giriyorsa, soruşturma ve kovuşturma yapılması izne tabi suctan dava acılmışsa, iddianame iade edilebilecek.
[h=3]NAKLEDİLEN DAVA İCİN ODEME[/h] Soruşturma veya kovuşturma evresinde, dava nakli veya adlî tıp işlemleri nedeniyle yerleşim yeri dışında bir yere gitme zorunluluğu doğması halinde mağdurun yapmış olduğu konaklama, iaşe ve ulaşım giderleri, Adalet Bakanlığı butcesinden karşılanacak.
[h=3]COCUKLARIN VE BAZI MAĞDURLARIN İFADESİ İCİN OZEL ORTAM[/h] Cumhuriyet savcısı veya hÂkim tarafından ifade ve beyanının ozel ortamda alınması gerektiği ya da şupheli veya sanık ile yuz yuze gelmesinde sakınca bulunduğu değerlendirilen cocuk veya mağdurların ifade ve beyanları ozel ortamda, uzmanlar aracılığıyla alınacak.
[h=3]DAVA AŞAMASINDA ZORUNLUYSA COCUĞUN İFADE ALINACAK[/h] Cinsel suclarda cocuğun ifadesi, hizmet veren merkezlerde Cumhuriyet savcısının nezaretinde uzmanlar aracılığıyla alınabilecek. Mağdur cocuğun beyan ve goruntuleri kayda alınacak. Kovuşturma evresinde ise ancak, maddi gerceğin ortaya cıkarılması acısından mağdur cocuğun beyanının alınması veya başkaca bir işlem yapılmasında zorunluluk bulunması halinde bu işlem, mahkeme veya gorevlendireceği naip hÂkim tarafından bu merkezlerde uzmanlar aracılığıyla yerine getirilecek. Bu sucların mağduru yetişkinler de soruşturma aşamasında bu merkezlerde ifade verecek. İfadelerinin kayda alınması rızaya bağlı olacak. Kayda alınan ifadelerin gizliliği icin mahkemeler tedbir almak zorunda olacak.
[h=3]SERİ MUHAKEME USULU[/h] Yargıya yeni bir sistem getirilecek. Hakkı olmayan yere tecavuz, genel guvenliğin kasten tehlikeye sokulması, trafik guvenliğini tehlikeye sokma, gurultuye neden olma, parada sahtecilik, muhur bozma, resmi belgenin duzenlenmesinde yalan beyan, kumar oynanması icin yer ve imkan sağlama, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması, Ateşli Silahlar ve Bıcaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunu'ndaki bazı suclar, Orman Kanunu'ndaki bazı suclar, Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunu'ndaki bazı suclar, Kooperatifler Kanunu'ndaki bazı suclar yonunden bu duzenleme uygulanacak. Savcı ya da kolluk, şupheliyi bu konuda bilgilendirecek. Savcı, şupheliye seri muhakeme usulu uygulanmasını teklif edecek. Şupheli avukat huzurunda bunu kabul ederse, sucun alt ve ust sınırı arasında tespit edeceği bir cezanın yarısını yaptırım olarak belirleyecek. Savcı, koşullar uygunsa bu cezayı erteleme kapsamına da alabilecek. Savcı, ilgili mahkemeden, seri muhakeme usulu uygulanmasını talep edecek. Mahkeme, şupheliyi dinledikten sonra şartların gercekleştiği ve eylemin seri muhakeme usulu kapsamında olduğu kanaatine varırsa, talepte belirlenen yaptırım doğrultusunda hukum kuracak. Aksi takdirde talebi reddedecek ve genel hukumlere gore soruşturma acılması icin dosyayı savcıya gonderecek. Talep reddedilirse, şuphelinin verdiği ifadeler delil sayılmayacak ve ileride kullanılamayacak. İştirak halindeki suclarda şuphelilerin tumu kabul etmezse, bu usul uygulanamayacak. Şupheli mahkemeye gelmezse, adresinde bulunamazsa, bu usul yine uygulanmayacak. Bu duzenleme konusunda ayrıca yonetmelik cıkartılacak.
[h=3]BASİT YARGILAMA USULU[/h] Yargıya basit yargılama usulu sistemi de getirilecek. Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulunden sonra adli para cezasını ve/veya ust sınırı iki yıl veya daha az sureli hapis cezasını gerektiren suclarda basit yargılama usulunun uygulanmasına karar verilebilecek. Mahkemece bu durum iddianame, sanık, mağdur ve şikÂyetciye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını on beş gun icinde yazılı olarak bildirmeleri istenecek. Tebligatta duruşma yapılmaksızın hukum verilebileceği de belirtilecek. Beyan ve savunma icin verilen sure dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının goruşu alınmaksızın, karar verilebilecek. Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde ceza dortte bir oranında indirilecek. Mahkemece, koşulları bulunması halinde; kısa sureli hapis cezası secenek yaptırımlara cevrilebilecek veya hapis cezası ertelenebilecek. Verilen kararlara itiraz edilebilecek. İtiraz uzerine duruşma yapılacak ancak taraflar gelmese de karar verilebilecek. Bu kararlara da itiraz mumkun olacak.
[h=3]UZLAŞMANIN KAPSAMI GENİŞLEDİ[/h] Uzlaşma sucları kapsamına, iş ve calışma hurriyetinin ihlali, guveni kotuye kullanma, suc eşyasının satın alınması sucları eklendi. Aynı mağdura karşı işlenen suclar uzlaşma kapsamında olmayacak.
[h=3]İSTİNAFA DOĞRUDAN RET YETKİSİ[/h] İstinaf mahkemesi, başka bir araştırmaya ihtiyac duyulmadan cezayı kaldıran veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsî sebeplere ya da şahsî cezasızlık sebeplerine bağlı olarak daha az ceza verilmesini veya ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesini gerektiren hallerde, hukuka aykırılığın duzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verebilecek. Davanın ilk derece mahkemesinde gorulmekte olan bir dava ile birlikte yurutulmesinin zorunlu olması halinde hukmun bozulmasına ve dosyanın yeniden incelenmesine de karar verme yetkisi olacak.
[h=3]DURUŞMAYA GELMEZSE, KARAR CIKACAK[/h] Sanık, mudafii, katılan ve vekilinin davetiye tebliğ olmasına rağmen duruşmaya gelmemesi halinde duruşmaya devam edilerek sanığın sorgu tutanakları anlatılmak suretiyle dava yokluklarında bitirilebilecek. Ancak ceza artacaksa her koşulda sanığın ifadesi alınacak.
[h=3]İSTİNAF KARARLARINA TEMYİZ HAKKI[/h] Cumhuriyet davasında aynı sucu işleyip 5 yılın altında ceza alanların dosyası istinaf mahkemesinde kesinleşmiş, 5 yılın ustunde ceza alanların dosyası Yargıtay'a gitmişti. Bu nedenle cezası kesinleşenler cezaevine konulmuştu. Yuksek ceza alanlar cezaevine girmemiş, Yargıtay kararı bozunca duşuk ceza alanların neden yattığı eleştiri konusu olmuştu. Getirilecek duzenlemeye gore, halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suc işlemeye tahrik, sucu ve sucluyu ovme, halkı kin ve duşmanlığa tahrik veya aşağılama, kanunlara uymamaya tahrik, Cumhurbaşkanına hakaret, devletin egemenlik alametlerini aşağılama, Turk Milletini, Turkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama, silahlı orgut, halkı askerlikten soğutma, Terorle Mucadele Kanunu'nun 6'ncı maddesinin ikinci ve dorduncu fıkrası ile 7'nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suclar, Toplantı ve Gosteri Yuruyuşleri Kanunu'nun 28 inci maddesinin birinci fıkrası, 31'inci maddesi ve 32'nci maddesinde yer alan suclar yonunden istinaf mahkemesinde kesin karar verilse de Yargıtay'da temyiz mumkun olacak. İtirazı Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu karara bağlayacak. İtiraz hakkında, kararına itiraz edilen dairenin başkanı veya gorevlendireceği uye tarafından kurula sunulmak uzere bir rapor hazırlanacak. Kurulun itirazın kabulune ilişkin kararları, gereği icin dairesine gonderilecek.
[h=3]DEMİRTAŞ VE ONDER İCİN BAŞVURU İMKANI[/h] Bu duzenleme uyarınca bu suclardan hukum giyen ve cezası kesinleşenler de başvuru yapabilecek. HDP eski Eş Başkanı Selahattin Demirtaş ile Sırrı Sureyya Onder gibi propaganda sucundan ceza alıp, cezası kesinleşenler de başvuruda bulunabilecek. İtirazları kabul edilirse dosyaları Yargıtay'da ele alınacak. Bu surecte cezalarının infazının durdurulup durdurulmayacağı da ilk derece mahkemesi tarafından karara bağlanacak. Ancak Demirtaş icin farklı dosyadan yeniden tutuklama kararı verildiğinden, bu karar kalkmadıkca tahliye mumkun olmayacak.
[h=3]SİTEYE DEĞİL SAYFA ERİŞİM ENGELİ[/h] İnternet sitelerine yonelik verilen erişime engelleme kararlarında, iceriğe erişimi engelleme yontemi uygulanacak. Site değil, ilgili icerik engellenecek. Bu mumkun değilse internet sitesinin tumune yonelik erişim engellenecek.
Yargı paketinde onemli gelişme! AK Parti metni istişare icin MHP'ye sundu