Sıcaklardan bunalan bilgisayarınızı serin tutmanın temellerini acıklıyoruz...
Haziran ayını geride bırakmaya hazırlandığımız şu gunlerde aşırı sıcaklar da ulkemizi etkisi altına almış durumda. Ancak aşırı sıcaklardan etkilenen elbette sadece biz değiliz. Bilgisayarlar da aşırı sıcaklardan son derece olumsuz yonde etkilenen cihazlardan biridir.
İster masaustu PC, ister laptop olsun, sıcaklık her iki sistemin de baş duşmanıdır. Aşırı sıcakların bilgisayarların icerisinde bulunan pek cok donanıma ciddi hasarlar verebildiği bir gercek. Donanımların sıcaklardan etkilenmesiyle kullanıcılar, once sistemlerini daha duşuk performansta kullanmaya başlarlar. Ancak durumun vahimleşmesi, bilgisayarların icerisinde bulunan herhangi bir donanım bileşeninin aşırı sıcaklardan fazlasıyla etkilenerek servis dışı kalması, yani tamamen bozulmasıdır.
Bilgisayarınızı kısa sureli kullanıyorsanız, aşırı sıcakların bilgisayarınız icin ciddi bir tehdit unsuru olmayacağını şimdiden belirtelim. Bu nedenle aşırı sıcaklara, daha cok bilgisayarların başındauzun zaman geciren kullanıcıların dikkate alması gerekiyor.
Donanımlar nasıl ısınır
Bilgisayarınızın icerisinde bulunan donanım bileşenlerinin ureticileri, kendi urettikleri donanımları pek cok testaşamasından gecirdiğinden dolayı, aşırı sıcakların hangi aşamada soz konusu donanımlara zarar verebileceğini deel kitapcıklarında ayrıca belirtirler. Bu nedenle sahip olduğunuz donanımların, varsa el kitapcığını mutlak suretle okumanızı oneriyoruz.
Donanımlar nasıl ısınır?
Donanımların nasıl ısındığını basit bir cumleyle izah edelim: Enerji tuketen hemen her şey, tuketimiyle beraber ısınmayı da beraberinde getirir. Bu guc kaynağı, işlemci ve ekran kartı olabileceği gibi, sabit disk veya bilgisayarların icerisinde bulunan diğer donanım bileşenleri de olabilir.
Donanımların sıcaklığı ise donanımların kendisine bağlıdır ve ceşitlilik gosterir. Orneğin işlemci ve ekran kartlarının sıcaklığı, diğer donanım bileşenlerine gore bir hayli yuksektir.
Donanımların aşırı ısınması, bir bakıma omurlerinin de aynı paralelde azalması anlamına gelmektedir. Donanım bileşenleri enerji harcamasından oturu ısıyaymak durumundadır. Ancak alınacak bazı tedbirlerle donanımların aşırı ısınmasının onune gecilebilir.
Kasaici hava dolaşımı nasıl sağlanır
Bilgisayarınızla beraber gelen soğutma sistemleri, tek başlarına yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle halihazırda bulunan soğutma sisteminize pek guvenmemenizi oneriyoruz.
Bilgisayarlar genel olarak hava soğutmalıdır. Bu tur soğutma sistemleri, havayı kullanarak kasa icerisindeki donanımların sıcaklıklarını dışarı atarlar. Bu da hava dolaşımının etkin bir şekilde sağlanabilmesini beraberinde getirir.
Kasa icerisindeki hava dolaşımının etkin bir şekilde sağlanabilmesi icin;
* Bilgisayarınızın icerisinde bulunan kabloların hava dolaşımına engel olmadığına emin olmalısınız. Cunku kabloların yanlış dizilmesi, kasa icerisindeki hava dolaşımını engelleyebileceğinden, kasaici sıcaklığın beklenmedik bir şekilde artması mumkun olabiliyor.
* Bilgisayarların en buyuk duşmanlarından biri de tozdur. Fanların uzerine yapışan tozlar, zaman icerisinde fanların hızını duşurerek korumakta oldukları donanım bileşenlerini etkin bir şekilde soğutamamaya başlarlar. Bu da bu donanımların aşırı ısınması ve performansın duşmesine neden olur.
* Bilgisayarlarda bulunan fanların etkin bir şekilde calışıp calışmadığının anlaşılması icin belirli aralıkla kontrol edilmesi gerekir. Calışmayan bir fan, serin tutmaya calıştığı soz konusu donanımın aşırı ısınmasına neden olacağından, sistem cokmeleri meydana gelebilmektedir.
* Kasanızın kapağı her zaman icin kapalı konumda olmalıdır. Kasanızın herhangi bir yerinin acık olması, hava dolaşımını ciddi oranda sekteye uğratacağından, soğutmada istenen şekilde sağlanamayacaktır. Bunun dışında kasanın kapağının acık olması, tozlanmanın da daha yoğun bir şekilde gorulmesine neden olmaktadır.
Upgrade ile soğutma ihtiyacı artar mı
Orneğin bilgisayarınıza yeni bir donanım aldınız. Bu birekran kartı, sabit disk ya da anakart olabilir. Bu adımdan sonra soğutma sisteminizi hic gozden gecirdiniz mi? Buyuk olasılıkla bu soruya olumsuz yanıt vereceğinize eminiz.
Ancak bilgisayarlara yeni bir donanım bileşenin alınmasıyla birlikte aslında soğutma sisteminin de yeniden gozden gecirilmesi gerekir. Standart olarak bilgisayarlardasoğutma işlevini kasalarda bulunan guc kaynakları sağlar.
Ancak bilgisayarlara alınan yeni donanım bileşenleriyle birlikte, guc kaynakları da artık soğutma konusunda yetersiz kalmaya başlar. Bu nedenle kasanıza bir donanım bileşeni eklemenizle birlikte, ihtiyaclarınızı karşılayacak yeni bir guc kaynağı edinmenizde sonsuz fayda vardır.
Unutulmamalı ki, eski guc kaynakları bilgisayarların omrunu ciddi oranda azaltır ve bu nedenle ihtiyaclarınızı tam olarak karşılayan bir guc kaynağı, bilgisayarınızı daha uzun yıllar kullanabilmenize on ayak olur.
Bilgisayarınızı aşırı sıcaklardan nasıl korursunuz
Etkin bir soğutmanın sağlanabilmesi icin sadece kasa icerisindeki hava dolaşımının sağlanması yeterli değildir. Bunun yanı sıra bilgisayarınızı aşırı sıcaklardan korumak icin dışarıdan da bazı tedbirler almanız gerekir.
Bunun icin monitor ve kasanızı duvar ya da benzeri objelerden olabildiğince uzak tutmalısınız; zira dışarı atılan havanın doğrudan duvar ya da benzeri bir objeyle temasının onune gecilmeli.
Bunun dışında bilgisayarınızı doğrudan guneş ışığına maruz bırakmamanız ve hatta mumkunse kasanızı biraz daha zeminden yuksek bir yerde bulundurmanız da alınacak tedbirlerden sadece birkacıdır. Kasaların doğrudan zeminin uzerinde yer alması, kasanızın tozla daha fazla haşı neşir olacağı anlamına gelir; ancak kasanızı biraz daha yuksek seviyelerde bulundurmanız, tozu tamamen ortadan kaldırmasa da, kısmen onune gecebilecektir.
Gelelim dizustu bilgisayarlara... Elbette aşırı sıcaklardan etkilenen bilgisayarlar sadece masaustu PC'ler değildir. Laptoplar da aşırı sıcaklardan fazlasıyla etkilenmektedir.
Bu nedenle laptoplarınızı yumuşak bir zemin uzerinde kullanmamanız (yastık veya benzeri yumuşak zeminler) yerinde olacaktır; zira laptopların hava dolaşımı, bu tur zeminlerde ciddi oranda sekteye uğrayacaktır. Bu nedele laptopları sert zeminlerde kullanmak, laptopların sıcaklık seviyesinin ortalama değerlerde kalması acısından her zaman icin en iyi yontemdir.
Bilgisayarınızı her zaman temiz tutun
Bilgisayarları temiz tutarak, aşırı sıcakların onune gecilebilir. Diğer bir deyişle, kasa icerisinde bulunan donanımlarınızı, gerekli malzemelerle temizlemek suretiyle tozlanmanın onune gecilebileceği gibi, fanların temizlenmesiyle de kasaicindeki hava dolaşımı daha etkin bir şekilde sağlanabilecektir.
Bu nedenle masaustu bilgisayarınızı en azından yılda iki kez temizlemenizde fayda vardır. Bu sayede yılların gecmesiyle biriken tozların da onune gecilebilir.
Eğer bir laptopunuz varsa, bu laptopu kendiniz temizlemek yerine bir teknisyenin yardımını almanız daha makuldur. Boylelikle teknisyen, laptopunuzun icerisindeki hava dolaşımının gerektiği gibi sağlanıp sağlanamadığını kısa surede anlayabilir.
Laptop kullanıcılarının alabileceği bir diğer onlem isesoğutma pad'leridir. Laptopların altına konan ve laptopları tabandan soğutmaya calışan bu pad'ler sayesinde laptoplardaki aşırı ısınma, sorun olmaktan cıkabilir.
Soğutucular
CPU soğutucuları: Soğutma olmaksızın bir işlemcinin hayatta kalabilmesi, uzun vadede mumkun değildir. Bu nedenle işlemcilerin etkin bir şekilde soğutulabilmesi, sisteminizin omrunu de belirleyen en onemli gostergelerden biridir.
Bellek soğutucu: Pek dikkat edilmese de, her bilgisayarın vazgecilmez donanım bileşenlerinden biri olan hafızalar da aşırı ısınmadan muzdariptir. Bu nedenle bellek soğutucuların kullanılması suretiyle belleklerin aşırı ısınmasını sona erdirebilirsiniz. Cok az sistem, bellek soğutucusuyla birlikte kullanıcılara sunulmaktadır; bu needenle fiyatları makul olan bellek soğutucularından edinmenizde fayda vardır; boylece sistem performansınızın, ozellikle yaz aylarında ciddi oranda arttığına şahit olacaksınız.
Bunun dışında kartlara entegre edilen soğutma sistemleri de mevcuttur. Bunlar, orneğin ekran kartına entegre edilerek, etkin bir soğutmayı sağlayabilmektedir.
Masaustu PC icin etkin soğutma
Sonuc itibariyle aşırı sıcaklar her ne kadar bilgisayarlar icin ciddi bir problem olsa da, onune gecilmesi imkansız bir problem değildir. Alınacak gerekli onlemlerle, bilgisayarların soğutulması kolayca sağlanabilir.
Mesela, kasanızda bulunan birden fazla sabit diskiaralıksız olarak alt alta koymanız, son derece yanlış bir eylemdir; zira alt alta aralık şekilde dizilen sabit disklerin her biri, olağan bir şekilde sıcaklık yaydığından, birbirlerinin sıcaklığını kat ve kat arttıracaktır.
Kasa secimi de son derece onemlidir. İcerisi olabildiğince geniş olan kasaların icerisindeki hava dolaşımı da kablo engeline fazla takılmayacak demektir. Bunun dışında gerektiğinde, bu tur kasalara fazladan fan ekleyebilmek de mumkun olabilmektedir.
İşlemci ve ekran kartı gibi fazlasıyla ısınan donanım bileşenleri de serin tutmak, sistem performansını yuksek tutmak acısından daha once saydığımız yontemlerden daha az onemli değildir.
Chip.
Haziran ayını geride bırakmaya hazırlandığımız şu gunlerde aşırı sıcaklar da ulkemizi etkisi altına almış durumda. Ancak aşırı sıcaklardan etkilenen elbette sadece biz değiliz. Bilgisayarlar da aşırı sıcaklardan son derece olumsuz yonde etkilenen cihazlardan biridir.
İster masaustu PC, ister laptop olsun, sıcaklık her iki sistemin de baş duşmanıdır. Aşırı sıcakların bilgisayarların icerisinde bulunan pek cok donanıma ciddi hasarlar verebildiği bir gercek. Donanımların sıcaklardan etkilenmesiyle kullanıcılar, once sistemlerini daha duşuk performansta kullanmaya başlarlar. Ancak durumun vahimleşmesi, bilgisayarların icerisinde bulunan herhangi bir donanım bileşeninin aşırı sıcaklardan fazlasıyla etkilenerek servis dışı kalması, yani tamamen bozulmasıdır.
Bilgisayarınızı kısa sureli kullanıyorsanız, aşırı sıcakların bilgisayarınız icin ciddi bir tehdit unsuru olmayacağını şimdiden belirtelim. Bu nedenle aşırı sıcaklara, daha cok bilgisayarların başındauzun zaman geciren kullanıcıların dikkate alması gerekiyor.
Donanımlar nasıl ısınır
Bilgisayarınızın icerisinde bulunan donanım bileşenlerinin ureticileri, kendi urettikleri donanımları pek cok testaşamasından gecirdiğinden dolayı, aşırı sıcakların hangi aşamada soz konusu donanımlara zarar verebileceğini deel kitapcıklarında ayrıca belirtirler. Bu nedenle sahip olduğunuz donanımların, varsa el kitapcığını mutlak suretle okumanızı oneriyoruz.
Donanımlar nasıl ısınır?
Donanımların nasıl ısındığını basit bir cumleyle izah edelim: Enerji tuketen hemen her şey, tuketimiyle beraber ısınmayı da beraberinde getirir. Bu guc kaynağı, işlemci ve ekran kartı olabileceği gibi, sabit disk veya bilgisayarların icerisinde bulunan diğer donanım bileşenleri de olabilir.
Donanımların sıcaklığı ise donanımların kendisine bağlıdır ve ceşitlilik gosterir. Orneğin işlemci ve ekran kartlarının sıcaklığı, diğer donanım bileşenlerine gore bir hayli yuksektir.
Donanımların aşırı ısınması, bir bakıma omurlerinin de aynı paralelde azalması anlamına gelmektedir. Donanım bileşenleri enerji harcamasından oturu ısıyaymak durumundadır. Ancak alınacak bazı tedbirlerle donanımların aşırı ısınmasının onune gecilebilir.
Kasaici hava dolaşımı nasıl sağlanır
Bilgisayarınızla beraber gelen soğutma sistemleri, tek başlarına yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle halihazırda bulunan soğutma sisteminize pek guvenmemenizi oneriyoruz.
Bilgisayarlar genel olarak hava soğutmalıdır. Bu tur soğutma sistemleri, havayı kullanarak kasa icerisindeki donanımların sıcaklıklarını dışarı atarlar. Bu da hava dolaşımının etkin bir şekilde sağlanabilmesini beraberinde getirir.
Kasa icerisindeki hava dolaşımının etkin bir şekilde sağlanabilmesi icin;
* Bilgisayarınızın icerisinde bulunan kabloların hava dolaşımına engel olmadığına emin olmalısınız. Cunku kabloların yanlış dizilmesi, kasa icerisindeki hava dolaşımını engelleyebileceğinden, kasaici sıcaklığın beklenmedik bir şekilde artması mumkun olabiliyor.
* Bilgisayarların en buyuk duşmanlarından biri de tozdur. Fanların uzerine yapışan tozlar, zaman icerisinde fanların hızını duşurerek korumakta oldukları donanım bileşenlerini etkin bir şekilde soğutamamaya başlarlar. Bu da bu donanımların aşırı ısınması ve performansın duşmesine neden olur.
* Bilgisayarlarda bulunan fanların etkin bir şekilde calışıp calışmadığının anlaşılması icin belirli aralıkla kontrol edilmesi gerekir. Calışmayan bir fan, serin tutmaya calıştığı soz konusu donanımın aşırı ısınmasına neden olacağından, sistem cokmeleri meydana gelebilmektedir.
* Kasanızın kapağı her zaman icin kapalı konumda olmalıdır. Kasanızın herhangi bir yerinin acık olması, hava dolaşımını ciddi oranda sekteye uğratacağından, soğutmada istenen şekilde sağlanamayacaktır. Bunun dışında kasanın kapağının acık olması, tozlanmanın da daha yoğun bir şekilde gorulmesine neden olmaktadır.
Upgrade ile soğutma ihtiyacı artar mı
Orneğin bilgisayarınıza yeni bir donanım aldınız. Bu birekran kartı, sabit disk ya da anakart olabilir. Bu adımdan sonra soğutma sisteminizi hic gozden gecirdiniz mi? Buyuk olasılıkla bu soruya olumsuz yanıt vereceğinize eminiz.
Ancak bilgisayarlara yeni bir donanım bileşenin alınmasıyla birlikte aslında soğutma sisteminin de yeniden gozden gecirilmesi gerekir. Standart olarak bilgisayarlardasoğutma işlevini kasalarda bulunan guc kaynakları sağlar.
Ancak bilgisayarlara alınan yeni donanım bileşenleriyle birlikte, guc kaynakları da artık soğutma konusunda yetersiz kalmaya başlar. Bu nedenle kasanıza bir donanım bileşeni eklemenizle birlikte, ihtiyaclarınızı karşılayacak yeni bir guc kaynağı edinmenizde sonsuz fayda vardır.
Unutulmamalı ki, eski guc kaynakları bilgisayarların omrunu ciddi oranda azaltır ve bu nedenle ihtiyaclarınızı tam olarak karşılayan bir guc kaynağı, bilgisayarınızı daha uzun yıllar kullanabilmenize on ayak olur.
Bilgisayarınızı aşırı sıcaklardan nasıl korursunuz
Etkin bir soğutmanın sağlanabilmesi icin sadece kasa icerisindeki hava dolaşımının sağlanması yeterli değildir. Bunun yanı sıra bilgisayarınızı aşırı sıcaklardan korumak icin dışarıdan da bazı tedbirler almanız gerekir.
Bunun icin monitor ve kasanızı duvar ya da benzeri objelerden olabildiğince uzak tutmalısınız; zira dışarı atılan havanın doğrudan duvar ya da benzeri bir objeyle temasının onune gecilmeli.
Bunun dışında bilgisayarınızı doğrudan guneş ışığına maruz bırakmamanız ve hatta mumkunse kasanızı biraz daha zeminden yuksek bir yerde bulundurmanız da alınacak tedbirlerden sadece birkacıdır. Kasaların doğrudan zeminin uzerinde yer alması, kasanızın tozla daha fazla haşı neşir olacağı anlamına gelir; ancak kasanızı biraz daha yuksek seviyelerde bulundurmanız, tozu tamamen ortadan kaldırmasa da, kısmen onune gecebilecektir.
Gelelim dizustu bilgisayarlara... Elbette aşırı sıcaklardan etkilenen bilgisayarlar sadece masaustu PC'ler değildir. Laptoplar da aşırı sıcaklardan fazlasıyla etkilenmektedir.
Bu nedenle laptoplarınızı yumuşak bir zemin uzerinde kullanmamanız (yastık veya benzeri yumuşak zeminler) yerinde olacaktır; zira laptopların hava dolaşımı, bu tur zeminlerde ciddi oranda sekteye uğrayacaktır. Bu nedele laptopları sert zeminlerde kullanmak, laptopların sıcaklık seviyesinin ortalama değerlerde kalması acısından her zaman icin en iyi yontemdir.
Bilgisayarınızı her zaman temiz tutun
Bilgisayarları temiz tutarak, aşırı sıcakların onune gecilebilir. Diğer bir deyişle, kasa icerisinde bulunan donanımlarınızı, gerekli malzemelerle temizlemek suretiyle tozlanmanın onune gecilebileceği gibi, fanların temizlenmesiyle de kasaicindeki hava dolaşımı daha etkin bir şekilde sağlanabilecektir.
Bu nedenle masaustu bilgisayarınızı en azından yılda iki kez temizlemenizde fayda vardır. Bu sayede yılların gecmesiyle biriken tozların da onune gecilebilir.
Eğer bir laptopunuz varsa, bu laptopu kendiniz temizlemek yerine bir teknisyenin yardımını almanız daha makuldur. Boylelikle teknisyen, laptopunuzun icerisindeki hava dolaşımının gerektiği gibi sağlanıp sağlanamadığını kısa surede anlayabilir.
Laptop kullanıcılarının alabileceği bir diğer onlem isesoğutma pad'leridir. Laptopların altına konan ve laptopları tabandan soğutmaya calışan bu pad'ler sayesinde laptoplardaki aşırı ısınma, sorun olmaktan cıkabilir.
Soğutucular
CPU soğutucuları: Soğutma olmaksızın bir işlemcinin hayatta kalabilmesi, uzun vadede mumkun değildir. Bu nedenle işlemcilerin etkin bir şekilde soğutulabilmesi, sisteminizin omrunu de belirleyen en onemli gostergelerden biridir.
Bellek soğutucu: Pek dikkat edilmese de, her bilgisayarın vazgecilmez donanım bileşenlerinden biri olan hafızalar da aşırı ısınmadan muzdariptir. Bu nedenle bellek soğutucuların kullanılması suretiyle belleklerin aşırı ısınmasını sona erdirebilirsiniz. Cok az sistem, bellek soğutucusuyla birlikte kullanıcılara sunulmaktadır; bu needenle fiyatları makul olan bellek soğutucularından edinmenizde fayda vardır; boylece sistem performansınızın, ozellikle yaz aylarında ciddi oranda arttığına şahit olacaksınız.
Bunun dışında kartlara entegre edilen soğutma sistemleri de mevcuttur. Bunlar, orneğin ekran kartına entegre edilerek, etkin bir soğutmayı sağlayabilmektedir.
Masaustu PC icin etkin soğutma
Sonuc itibariyle aşırı sıcaklar her ne kadar bilgisayarlar icin ciddi bir problem olsa da, onune gecilmesi imkansız bir problem değildir. Alınacak gerekli onlemlerle, bilgisayarların soğutulması kolayca sağlanabilir.
Mesela, kasanızda bulunan birden fazla sabit diskiaralıksız olarak alt alta koymanız, son derece yanlış bir eylemdir; zira alt alta aralık şekilde dizilen sabit disklerin her biri, olağan bir şekilde sıcaklık yaydığından, birbirlerinin sıcaklığını kat ve kat arttıracaktır.
Kasa secimi de son derece onemlidir. İcerisi olabildiğince geniş olan kasaların icerisindeki hava dolaşımı da kablo engeline fazla takılmayacak demektir. Bunun dışında gerektiğinde, bu tur kasalara fazladan fan ekleyebilmek de mumkun olabilmektedir.
İşlemci ve ekran kartı gibi fazlasıyla ısınan donanım bileşenleri de serin tutmak, sistem performansını yuksek tutmak acısından daha once saydığımız yontemlerden daha az onemli değildir.
Chip.
__________________