Nasdaq borsasında Cuma gunu işlem gormeye başlayan hisseleri uc gun ust uste değer kaybeden Facebook, yatırımcılarını buyuk hayalkırıklığına uğratırken, piyasa değerinden 19,2 milyar dolar kaybetti.

Kamuoyuna sızan yeni bilgiler yatırımcıları ofke ve endişeye suruklerken, analistler Facebook’un olum fermanını imzalamış olabileceğini belirtti.

Nasdaq, kapasitesini aşan halka arzda ilk gun yaşanan teknik sorunlar nedeniyle yatırımcılar tarafından dava edildi. Halka arzın baş sigortacısı Morgan Stanley’in, bir diğer sigortacı kurum Goldman Sachs ile hisseler kamuoyuna sunulmadan once finansal tahminlerini değiştirdiğinin oğrenilmesi, yatırımcıların endişe ve ofkesini iyice artırdı.
Morgan Stanley’den bir kaynak, “Kurumun muşterileri istedikleri zaman her bilgiye erişebiliyor, ancak kamuoyu icin aynısı gecerli değil” ifadesini kullandı. Kamuoyundan gizli kalan bilgilerle son gun değerleri artırılarak halka arz edilen hisseler, uc gunun sonunda yaklaşık 20 milyar doların erimesine neden oldu.
'ACGOZLULUK FELAKET GETİRDİ'
Yatırımcıları şoke eden uc gunun ardından, herkes sucu ya Morgan Stanley’e, ya da Nasdaq’a yukluyor. Analistler ise hisselerin hızla değer kaybetmesini acgozluluğe bağlıyor. CNBC’ye konuşan Fund Democracy araştırma şirketinin başkanı Mercer Bullard, “Yatırım bankacılığındaki buyuk catışmalara yeniden tanık olduk... Eğer ellerindeki bilgileri bazı muşterilerine sunmalarına rağmen diğerlerinden gizledilerse, bu bazı muşterilerini diğerlerinden daha onemli gordukleri anlamına gelir” ifadesini kullandı.
Wall Street Jorunal analisti Al Lewis, halka arzdan sadece bir gun once hisse fiyatlarının yuzde 25 artırılarak 38 dolara cekilmesinin acgozlulukten kaynaklandığını savunan bir başka isim. Lewis, aynı gun bir daha Facebook’a reklam vermeyeceğini acıklayan dunyanın en buyuk otomobil ureticisi General Motors’un uyarısının da etkili olamadığını belirtti.
Halka arzdan once, bazı ekonomistler Facebook’un hisselerinin yuzde 50’den fazla değer kazanabileceğine yonelik spekulasyonlar yaydı. Morgan Stanley ve Goldman Sachs, Facebook hisselerini halka actı. Silikon Vadisi’ndeki binlerce yatırımcı bir gunde milyoner, hatta milyarder olma hayallerine kapıldı. ABD vatandaşlığından cıkarak gelişmeleri Singapur’dan izleyen Facebook kurucularından Eduardo Saverin, kazanacağı parayı hesaplıyordu. Zuckerberg ise medyanın artık gercek bir lider haline gelmesi gerektiği yonundeki baskılarına, “kapuşonunu cıkarmayacağını” soyleyerek cevap verdi.
Vanguard yatırım şirketinin CEO’su Jack Bogle, “Bu tipik bir acgozluluk orneği... Hem kurumsal, hem sigortacı hem de şirket acgozluluğu... Cıkarılacak ders şu: Bir işlemde yer alan tum taraflar acgozluyse, ortaya cıkacak sonuc budur” dedi.
HALKA ARZ OLUM CEZASI MIYDI?
Gelinen noktada, Facebook'un karşı karşıya olduğu durumun tersine cevrilmesini cok zor gorenler var. Bunun nedeni, gecmişte halka arz edilen ancak umduğunu elde edemeyen teknoloji şirketlerine dair bircok ornek bulunması.
Bunlardan biri dev sosyal medya oyun şirketi Zynga. Hisseleri 10 dolardan satışa sunulan şirketin hisse değeri ilk gun 11.50 dolara yukselse de gunu 9.50 dolardan kapatmıştı. Facebook’un ortaklarından olan Zynga, sosyal medya ağının halka arzı oncesinde hisselerini 16 dolara kadar cıkardı, halka arzın ardından hisse değeri 10 doların altına duştu.
Cin’in sosyal medya ağı Renren, hisse fiyatları 14 dolardan halka arz edildiği ilk gun 19.50 doları gormuştu. Bir ara, hisse değeri 24 dolara kadar cıktı. Bugun, bu rakam 5 doların altında.
Facebook’un birkac gunde ucurumunun eşiğine surukleneceğini tahmin edenlerden biri belki de otomotiv devi General Motors oldu. GM, halka arzdan bir gun once yeni platformlar deneyeceğini ve reklam harcamalarında tasarrufa gitmek istediği icin Facebook’a bir daha reklam vermeyeceğini acıkladı. Kasım 2010’da iflasın eşiğinden donen şirket, 34 dolar hisse fiyatıyla halka arz edildiğinde eski gunlere donmek konusunda oldukca umitliydi. 2011’e iyi bir giriş yapsa da, hisseler istenilen değere hicbir zaman ulaşamadı ve bugun 20 dolar civarında seyrediyor.
Kısaca, teknoloji ve sosyal medyayla ortaklık kuran diğer kurumların halka arzları bekleneni vermediği zaman, yatırımcılar da o şirkete olan inanclarını buyuk oranda kaybedebiliyor. Ayrıca, halka arzda sunulan ve daha sonrasında beklenen değerin elde edilememesi, şirketler icin cok buyuk bir psikolojik baskı oluşturuyor.
Yine de umitler tukenmiş değil. Msnbc analisti Dan Caplinger, Facebook’un kendisini toparlayacak gucu olduğuna inanıyor: “Facebook değeri sadece hisse değeriyle belirlenecek kadar kısıtlı değil... Şirketin potansiyeli, temelini oluşturan değerlerde saklı. Şirket asıl değerlerine yonelirse ayakta kalır. Facebook’un ve yatırımcılarının kaderi buna bağlı.”
BUNDAN SORA PLANLAR NE?
Facebook, FoxNews’in borsadaki uc gunun ardından nasıl planlar yaptıklarına yonelik sorusuna cevap vermedi. Analistler bu konuda bircok goruşe sahip. Mashable sitesinin genel yayın yonetmeni Lance Ulanoff, “Facebook şu an portfoyunun ana parcasına, siteye yonelmiş durumda... Reklamcılık potansiyelini guclendiren temeli genişletmek icin onemli yatırımlara bakıyorlar. Facebook’un yakın zamanda Instagram, LightBox gibi fotoğraf paylaşım siteleri ve sosyal medya ağı Glancee’yi alması buna bir ornek... Facebook’un amacı daha fazla gelir elde etmek. Bu amacla sesini daha fazla alana yaymak icin en son teknoloji ve kucuk şirketlerin peşinde” dedi.
Kullanıcı sayısını bir milyara cıkarmak ve yenilikler sunmak Facebook’un nihai amacı olsa da, analistler şirketin uzun sureli bir stratejiye sahip olması gerektiğini duşunuyor. TIME editoru Harry Mc*****en, “Facebook yeterince olgun bir şirket olmadığı gibi kamuya cok acık oldukları da soylenemez. Acıkcası nereye gittikleri pek belli değil” ifadesini kullandı.
PCMag sitesinin editoru Dan Costa ise Facebook’u sadece yeniliklerin kurtaramayacağını duşunuyor. Costa, “Facebook sadece yeni urun uretmek yerine, hizmetlerini satabilmeli... Şirket sosyal medya ağının tek sahibi olmak istiyor ve kullanıcılarının gercek kimliğine onem veriyor. Dijital dunyanızda yaptığınız her şeyi Facebook icin yapıyorsunuz” yorumunda bulundu.
KULLANICI BAKIŞI ONEMLİ
Facebook hisseleri dun yuzde 18.5 değer kaybederek 30.98 dolara indi. 38 dolardan satışa sunulan hisselerin değeri hızla aşağı inerken, analistler şirketin geri donuş yapıp yapamayacağı tartışmasında bir sonraki hamlenin cok onemli olmadığını, cunku kullanıcıların buna dikkat bile etmediğini duşunuyor.
Time editoru Mc*****en, “Bazı Facebook kullanıcıları sunulan hizmetleri takip ediyor ve buyuk değişikliklerden hoşlanmıyor. Diğerleri ise surprizleri seviyor... Facebook cok kullanıcıya sahip olduğu surece sunduğu hizmetler uzun omurlu diyebiliriz” ifadesini kullandı.
“DUNYAYI DEĞİŞTİREBİLECEĞİNİ ZANNETTİLER”
Duke Universitesi’nden Dan Ariel ise Facebook’un geldiği noktayı farklı bir şekilde yorumladı:
“Her yedi kişiden biri Facebook uyesi. Eğer Facebook bir ulke olsaydı, Cin ve Hindistan’ın ardından en nufuslu ucuncu ulke olacaktı. Bircok kişi, sosyal medya ağının herkesi ‘arkadaş yaparak’ savaşları sona erdirebileceğine, fosil yakıtların kullanımına son verebileceğine inandı... İnsanlar bir şeyler aldıkları zaman bir dunya goruşu yaratırlar. Facebook’un tum bankalardan daha iyi para transferi yapabileceğine mi inanıyorsunuz? Facebook’u bir yatırım bankası olarak duşunmek ilginc olurdu” dedi.
Facebook, halka arz edilerek yatırımcılarına yeni fırsatlar sundu. Ancak halka arzda yer alan tarafların acgozluluğu, şirketi geri donulmez bir yola sokmuş olabilir.



Kaynak: Veteknoloji.


__________________