Uluslararası Hannover Sanayi Fuarı’na bu yıl damgasını vuran konulardan biri enerji verimliliği. ‘Akıllı şebekeler’, sanayi şirketleri icin bir ‘mega-trend’ haline gelmiş durumda.

64 ulkeden 4 bin 800’u aşkın şirketin katıldığı fuarda cevreci teknolojilerle en fazla verimin nasıl sağlanacağı, uzerinde en cok durulan soru.
Milyarlarca euroluk yatırım gerektiren bu surecte aşılması gereken pek cok puruz de var. Bir yanda urunlerin en az enerji sarfiyatıyla uretilmesi, diğer yanda guneş, ruzgar ve organik maddeler gibi yeni enerji kaynaklarının elektrik şebekesine en iyi şekilde aktarılması gerekiyor. Sihirli formul ise ‘akıllı elektrik şebekelerinde' yatıyor.
“3 tane 20” prensibi
Dikkatlerin akıllı elektrik şebekelerine cevrilmesine yol acan ilke ise “3 tane 20 prensibi”. Yani iklim duşmanı karbondioksit salınımının 2020 yılına kadar yuzde 20 oranında azaltılması. Ve o zamana kadar yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik oranının en az yuzde 20’ye cıkarılması. Bu hedef, AB’nin iklim değişikliğiyle mucadele planının temelini oluşturuyor. Ancak siyasetin koyduğu bu hedefe ulaşabilmek icin yel değirmenleri ya da guneş enerjisi panelleri tek başına yeterli değil. Yenilenebilir enerjilerin en buyuk zaafı, istenildiği zaman istenildiği miktarda elde edilememesi. Yani ruzgÂr esmedikce yel değirmenine de yapacak iş kalmıyor. İşte bu zaafa karşı cozum ‘Smart Grids’ yani ‘akıllı enerji şebekelerinde’ yatıyor.
Akulerde ara depolama
Enerji sevkiyatının geleceği olarak gorulen akıllı şebekelerle kaynakların birbiriyle iletişimi hedefleniyor. Yel değirmeni ya da guneş panelleri gibi kucuk enerji santrallerinden gelen elektrik, surekli akışı sağlayan akıllı sistemler yoluyla dağıtılacak. Şebekede cok fazla elektrik olması durumunda akulerde ara depolama yapılacak. Orneğin elektrikli otomobiller akşam garaja geldiğinde bu depolanan elektrikle yeniden doldurulabilecek.
Sanayi şirketleri icin yeni trend
‘Akıllı şebekeler’, sanayi şirketleri icin bir ‘mega-trend’ haline gelmiş durumda. Hannover Sanayi Fuarı’na katılan İsvicre merkezli ABB şirketinin Avrupa bolumu başkanı Peter Smits şoyle konuşuyor:
“Elektrik şebekesine zekayı getirmedikce, tum bu yenilenebilir enerjiyi doğru zamanda doğru yerde optimal bir şekilde kullanamazsınız. Smart Grid de işte bu anlama geliyor: Akıllı şebeke. Ve bu zekanın adım adım geliştirilmesi gerekiyor. Şu an mevcut pek cok cozum var. Hemen başlamamız mumkun. Ama bu sistemleri etkin bir şekilde kullanabilmek icin daha esnek elektrik tarifelerine ihtiyacımız var. Şebekeye aktarılan yenilenebilir enerji arttıkca elektrik dağıtım şirketlerinin de bu cozume daha fazla ihtiyacı olacak.”
400 milyar euroluk yatırım
Tabii ki tum bunlar dev yatırımlar gerektiriyor. Avrupa Komisyonu, sadece Avrupa’da onumuzdeki yirmi yılda yaklaşık 400 milyar euroya ihtiyac duyulacağı tahmininde bulunuyor. İtalya ya da Fransa’da akıllı elektrik sayacları evlere coktan girmiş durumda. Japon elektrik şirketleri yeni şebekelerin inşası icin milyarlarca euro değerinde yatırımlar yapıyor. Amerikan yonetimi milyarlarca dolarlık pilot projeler finanse ediyor. Almanya’da ise şu an birkac pilot bolgede, akıllı şebeke fikrinin nasıl uygulamaya konabileceği uzerinde calışılıyor. Pilot bolgeler iki yıl icinde konseptlerini gunluk yaşamda test ederek piyasaya sunulabilecek olgunluğa getirecek. Yaz aylarında, icinde camaşır makinesi, buzdolabı ve garajında bir elektrikli otomobil bulunan bir evin inşasının tamamlanması hedefleniyor.
Sistemdeki unsurların birbiriyle iletişimi de hayati onem taşıyor. Akıllı şebeke sistemi icin akıllı prizler ve konuşan camaşır makinelerine ihtiyac var. Bodrum katındaki ısı pompasının elektrik şebekesinden gelen sinyalleri algılaması gerekiyor.
Ortak standartlar geliştirilecek
Koln merkezli Kellendonk elektronik şirketinin yoneticisi Peter Kellendonk, bu iletişimin nasıl sağlanabileceği sorusunu şoyle yanıtlıyor:
“Standartlaştırmayla. Ortak bir standartta anlaşmalarını sağlamak uzere baş aktorlerle, ureticilerle konuşmak gerekiyor. Once tum aletler arasında iletişimin kurulabilmesi ve bunun ardından elektrik şebekesinden gelen akıllı sinyallerin otomatik olarak muşteriye hizmet verecek şekilde işlenmesi gerek. Sanayi bu konuda son derece istekli.”
Şu an halkada tamamlanması gereken en onemli zincir ise tuketiciler. Almanya’daki pilot proje icin akıllı şebeke kullanacak bin adet elektrik muşterisi bulunması gerekiyor. Dunya capında fosil kaynaklardaki azalma ve elektrik tuketimindeki artış goz onune alındığında tuketici icin başka secenek kalmıyor.



Veteknoloji

__________________