Ali İhsan Cam - Dunyanın en kalabalık başkenti Tokyo'nun 40 milyonluk nufusunu, 60 kadar raylı sistem hattı taşıyor. Her gun 20 milyon kişi bu hatları kullanıyor. Metro ve trenlerde Japon bayanlar icin de vagon ayrılmış durumda.

Ulkede en yaygın ağa sahip olan ve hızlı tren ağında da buyuk bir yere sahip Japan Railways (JR) onceden devletin olan ancak daha sonra ozerk bir yapıya kavuşan bir kamu iktisadi teşebbusu durumunda.

Japonya'nın ulaşım ağının goruntusu ve yoğunluğundaki karmaşa kadar finansal yapısı da bir o kadar karışık. Zira Tokyo metrosunda 6 hat yerel hukumete aitken, 9'u ozel şirketlerin.

Sadece Tokyo Metropol bolgesinde 60 civarında hat bulunmasına rağmen, bircok hat birbirinin alternatifi ve ayrıca raylı sistemin yanında aynı istikametlerde calışan girift ve yoğun bir otobus ağı da mevcut.

-Gunde 4 milyon kişi bir durağı ziyaret ediyor-

Kentte en duşuk metro ve raylı sistem ulaşım ucreti 160 yen (yaklaşık 3,6 TL) olarak belirlenmiş. Ancak bu bedelle ulaşımdan faydalananların cok az olduğu belirtiliyor. Cunku aynı istikamette hat değişirken ucret artıyor, aynı hatta şirket değişince ayrı bir ucretlendirme daha devreye giriyor ve ulaşım daha da pahalı hale geliyor. Gidilen durak ve istikamete gore fiyatlar arasında buyuk değişiklikler mevcut.

Tokyo'da gunde ortalama 20 milyon kişinin seyahat ettiği ifade ediliyor. Cok sayıda kişinin birden fazla hat kullanıdığı hesap edilirse seyahat sayısı bu rakamın oldukca uzerine cıkıyor.

Dev başkentte bir gunde 4 milyondan fazla kişinin kullandığı istasyonlar bulunuyor. Tokyo'nun en yoğun istasyonu olduğu belirtilen Şincuku istasyonunda ozellikle mesai başlangıcı ve bitiminde milyonlarca kişi yeryuzune hic cıkmadan yer altında hareket ediyor ve sadece bu istasyon gunde 4 milyon 358 bin kişiyi ağırlıyor.

Ancak kentte bu yoğunluk sadece bir istasyonla sınırlı değil. Zira İkebukuro istasyonu 3 milyon 447 bin, Tokyo istasyonu 2 milyon 195 bin, Şibuya istasyonu 2 milyon 187 bin kişi kullanıyor.

-Sistemin temeli 1927'de atıldı-

Ulkede raylı sistem ve metro sistemi 1927'de kurulmuş. Mevcut ağa gore ilk başlangıc tarihi goz onune alındığında bu ağ cok hızlı gelişmiş.

Kentte bircok yeni hattın bir oncekinin altına inşa edildiği kaydediliyor. Dolayısıyla orumcek ağı gibi olan bu ağların en yenileri yerin en altında olanlar. Kentte yerin altındaki peronlara ulaşılması 10 dakikadan fazla suren metro hatları var ve hepsi de inşa edilirken mevcut şehir yoğunluğuna ve deprem risklerine gore yapılmış. Bircok yeni hattın inşası ise suruyor.

Şehir merkezindeki nufus ve yapı yoğunluğuna rağmen cok sayıda hattın hizmet verebilmesi, hatların yerin oldukca derin noktalarından gecirilebilmesi ile mumkun olabilmiş.

-Duzen ve kaos birarada-

Duzen ve kaosun birlikte yaşandığı Tokyo'da, uydu kentlerden, merkeze bağlı koy ve ilcelere kadar ulkenin dev iş gucunu taşıması nedeniyle, raylı sistem ağları metropolun can damarlarına benzetiliyor.

Raylı sistemlerden nasıl faydalanacağının bilinmesi Japonya'da adeta bir uzmanlık alanı. Ağı doğru kullanmak icin yıllarca yaşamak yeterli değil. Zira bunun icin yuzlerce sayfadan oluşan metro kitapları bulunuyor ve hatların guzergahlarını, bağlantılarını ve alternatiflerini gorsel olarak anlatıyor.

Ayrıca raylı sistem kullanımında akıllı telefonlar icin geliştirilen uygulamalar ile halkın işi kolaylaştırılmaya calışılıyor. Bu uygulamalar sıcağı sıcağına, trenlerin icindeki yolcu yoğunluğundan, aktarmalı seferlerin o an en kolay nasıl olabileceğine kadar bircok veriyi kullanıcılarla paylaşıyor.Ağın en ilginc yanı ise bu hatlarda calışan yuzlerce trenin dakik olması. Bir tren ulaşacağı istikamete verilen dakikada ulaşıyor ve gideceği istikametteki aktarma hattına da saatinde yetişip, diğer trene yetiştiriyor.

Kureselleşen dunyada, rekabetin arttığı Asya coğrafyasında zamanı iyi değerlendiren Japonlar, boylece dakika hesabıyla seferleri şaşırmadan bu duzenin bir parcası haline gelmiş.

-Bayanlar vagonu-

Japonya'da en yakın mesafe kat eden Japonlar bile gununun en az bir saatini yolda geciriyor.

AA'ya konuşan ve sekreter olarak calışan Şimizu Akiko, işe gitmek icin gunde iki hat değiştirdiğini belirterek, sabah ve akşam toplam 1 saat civarında vaktinin yolda gectiğini anlattı.

Bu arada, Japonya'da ulaşım ağının dakikliğinin onemi sık sık vurgulanıyor ve bu durum Japonlar icin adeta "gurur kaynağı".

Şimizu, metrolarda intihar ya da benzeri bir olağanustu durumda seferlerde bir dakikalık bir gecikmenin bile insanların cok sinirlendiğini aktarıyor. Zira bir dakikalık bir gecikmenin diğer hatlara geciş ve diğer trenleri zamanında yakalama konusunda aksaklıklara neden olduğu biliniyor.

Bir resmi kurumda calıştığını belirten Uneoka da gunde ortalama 1,5 saatinin yolda gectiğini belirtiyor ve işe gidebilmek icin 3 hat değiştirdiğini kaydediyor.

Tokyo'da ulaşım genel olarak kolay ama pahalı. Ancak Japonlar bu ciddi yoğunluk ve kalabalıktan oturu pek memnun olmadıklarını da ifade ediyor.

Uneoka, Japonya'da metro ve trenlerdeki bir diğer ilginc uygulamanın "Bayanlar Vagonu" olduğunu anlatıyor.

"Bayanlar vagonunun" tacizi engellemek icin yapıldığını kaydeden Uneoka, bu vagonun sadece bayanlara ozel olduğunu ve yolculardan rağbet gorduğunu ekliyor.

haber7.com
__________________