Firefox 2010 ile değişim zamanı

Populer tarayıcının devrim niteliğindeki yeni surumu ile ilgili ipuclarını bir araya getirdik!

Firefox geliştiricileri tarayıcının yeni surumu uzerindeki calışmalarını yoğunlaştırırken, Mozilla'dan ilk detaylar da gelmeye başladı. Chip Online ekibi olarak tarayıcının ilerleyen aylarda kullanıcılara ne gibi değişiklikler sunacağını tum ayrıntılarıyla inceledik.

Bilindiği uzere Firefox, tarayıcı pazarındaki payını her gecen gun arttırmaya devam ediyor. Mozilla, bu şohretini aslında eklentilere, akıcı sayfalarına ve kullanıcı dostu ozelliklerine borclu. Ve yeni surumlerde de bu yonde ilerlemeye devam edecek. Fakat bir sonraki guncellemenin planlandığı gibi Firefox 3.7 surumune değil, 3.6.4 surumune yonelik olacağı kesinleşmiş durumda. Ve yıl sonunda ise Firefox 4 tamamlanmış olacak.

Firefox ekibi 4 versiyonu yolunda hızla ilerlerken rakiplerinin de boş durmadığını soyleyelim. Cunku Firefox halen Google Chrome'un hızına yetişemiyor. Ustelik Chrome ile uyumlu Firefox eklentilerinin sayısı her gecen gun daha da artıyor. Ve Microsoft, Internet Explorer 9 ile kaybettiği pazar payını geri almayı planlarken, yayınladığı onizleme surumleri Microsoft'un doğru yolda ilerlediğini gosterir nitelikte.
3.7'den ipucları: Gelecek surum neler getirecek?

Mozilla'nın eklediği bircok hoş ozelliğe ve yapılan geliştirmelere rağmen 3.7 surumu yayınlanmayacak. Fakat 3.7, onun yerine gelecek surum olan 3.6.4 hakkında da ipucları vermekte. Ozellikle tarayıcının kararlığını buyuk olcude arttıracak olan bağımsız eklenti işlemleri uzerinde fazlaca durulduğunu soylemek mumkun.

Mayıs sonu veya haziran başlarında cıkacak olan Firefox 3.6.4 final surumundeki en buyuk değişikliğin "Uninterrupted Browsing" (Kesintisiz sorf) olması bekleniyor. Bu ozellik ile birlikte tarayıcının kararlılığının onemli olcude artacağı kesin. Cunku bircok tarayıcı cokmesi, tarayıcının kendisinden değil aksine eklentilerden kaynaklanıyor. Ayrıca web sitelerdeki Flash veya Silverlight gibi hareketli animasyon veya video icerikler, buyuk boyutlu kaynakları yuzunden karmaşık gorevlere sahipler. Ve bu tur iceriklerde bir eklenti hata verdiğinde Firefox'un tamamı cokuyor.

Şayet kullanılır ise, her eklentinin Windows gorev yoneticisinde kendine ozel bir "Plug-in Container"ı bulunacak. Ve bu sayede, orneğin YouTube'da video seyrederken Flash hata verdiğinde tum tarayıcının kapanmasına neden olmayacak ve sadece ilgili sekme yeniden başlatılacak.
Değişken sekme pozisyonları

Yayınlanması planlanan 3.7 versiyonunun cıkmayacağı kesin, fakat geliştiricinin FTP sunucularında halen bu versiyonun bir onizleme surumu bulunuyor. Firefox 3.7 Alpha 4 onizlemesi bircok ek ozelliğe ve farklı bir gorunume sahip. Ve arayuzunde Firefox 4'e ait bolumler ve ipucları acıkca gorulebiliyor. Menu cubuğundaki simgeler siyah beyaz bir tasarıma sahip ve daha da belirginleştirilmiş. Ayrıca sayfayı yenile ve durdur butonları tek bir değişken simgede toplanmış. Buna gore simge, sayfa yuklenirken durdurma butonuna, yukleme bittiğinde ise yenile butonuna donuşuyor.

Bircok tasarım taslağında sekmeler hep adres satırının ustunde bulunuyor. Fakat Chrome stilinde olan bu sekmelerin pozisyonunu beğenmeyenler yerini kolayca değiştirebilecek. En azından iptal edilen 3.7 surumunde durum boyle. Sekmeler sağ tıklamayla acılan menuden adres satırının ustune veya altına taşınabiliyor.

Tum bu ozelliklerin tamamı buyuk ihtimalle yeni 3.6.4 surumunde olmayacak. Ve yeni arayuzu de ancak Firefox 4'un final surumunde gorebileceğiz.
Firefox 4.0: Daha basit, daha hızlı, daha iyi

Firefox 4.0 gorsel acıdan rakibi Chrome'a daha da yakınlaşacak. Fakat Mozilla başka amacların peşinde: Daha kısa sayfa yukleme sureleri, HTML5 gibi web standartlarına destek ve kullanıcının kontrolunu kolaylaştıracak bir sistem bu amaclardan sadece birkacı.

Firefox'un Google Chrome'a benzeyeceği ilk bakışta kolayca anlaşılıyor . Cunku Firefox 4.0'da sekmeler varsayılan olarak adres cubuğuna taşınıyor. Sekme pozisyonu secimi Firefox 3.7'nin onizleme surumunde bulunuyor fakat 4'te kullanılıp kullanılmayacağı henuz kesinleşmedi. Menu ise daha basitleştirilmiş ve en onemli fonksiyonlara ulaşabileceğiniz 5 adet buton bulunuyor. Fakat menu cubuğu tamamen kaldırılmış. Tabi bu tasarımın halen geliştirilme aşamasında olduğunu da unutmamak gerek. Teknik acıdan baktığımızda Firefox 4 ve Windows 7'nin muhteşem bir ikili olacağını soyleyebiliriz. Ayrıca artık Windows 7 gorev cubuğunda acık olan sekmeleri gorebileceğiz. Planlanan multitouch desteğiyle de Firefox 4, dokunmatik ekran sahiplerinin ilk tercihi olacağa benziyor.
Tarayıcıda daha fazla konfor

Şu anki Firefox, guncellemeleri otomatik olarak bulup yukluyor. Fakat bu işlemi coğunlukla tarayıcının başlangıcında yapıyor. Gelecekte ise tum guncellemeler kullanıcıyı rahatsız etmeden arkaplanda gercekleştirilecek. Ayrıca tum diyalog pencerelerini artık balon icerisinde goreceğiz. Ve parola hatırlatmaları veya ayarlar bu balonlar uzerinden, girdiğiniz siteye aktarılacak.

Kısacası acık bir sekmede web adresi girdiğinizde Firefox 4 size ayarlarınızın uygulanıp uygulanmayacağını sorarak buna gore değişiklik yapacak. Diğer bir ekran goruntusu ise bazı sitelerde sekmelerin simge olarak goruneceğini gosteriyor. Bu ozellik yalnızca sekme cubuğunda yer tasarrufu sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda acık olan pencereleri daha kolay gormenizi sağlıyor.
Yeni secenek menusu ve 64 Bit Firefox

Sadece bir ekran goruntusunden secenekler menusunun de değiştiğini goruyoruz ve basitleştirilmiş tasarımın etkileri burada da devam ediyor. Ekran goruntusunde gorunen web siteleri sekmesinden sitelere ozel ayar belirleyebiliyorsunuz (calıştırılacak eklentiler, parolalar, popup pencereleri vs.). Sunumda onemli diğer bir nokta da acığa kavuştu. Buna gore Firefox'u ilk kez 64 Bit versiyon olarak goreceğiz. Ayrıca Firefox web sayfalarını cabucak oluşturabilmek icin Direct2D arayuzu uzerinden grafik donanımınızı kullanabilecek.
Onceden kurulu kullanışlı eklentiler

Firefox Sync, bir kısmı bugun de var olan bir suru kucuk ozellikle birlikte geliyor. Orneğin artık yer imleri birden fazla bilgisayara aktarılabilecek. Ve şimdiye kadar bu işlemi yapabilmek icin Xmarks gibi bir eklenti gerekiyordu. Yeni hesap yoneticisi ise tum kullanıcı adlarınızı ve parolalarınızı yonetecek. Yani Facebook veya Gmail gibi bir siteye giriş yapmanız gerektiğinde bu araca bir kez tıklamanız yeterli olacak. 3.7 Alpha versiyonunda bu ozellik sadece belirli sitelerde calışıyor fakat final surume kadar destek verilen site sayısının artması bekleniyor.

Betası bu yaz, final surum ise Aralık'ta
Mozilla'nın belirlediği takvime gore bu ozellikleri muhtemelen hazirandaki beta surumde test etmek mumkun olacak. Ayrıca Firefox 4.0'ın yıl sonundaki final surumden once ekim ayında da bir aday surum (RC) yayınlanması planlanıyor.
Tarayıcıda bugunden geleceğin izleri

Tarayıcı guncellemeleri kullanıcılara her zaman aynı şeyleri vaat eder: Daha modern tasarım, konforlu ozellikler, daha fazla guvenlik ve daha fazla hız. Fakat en onemli yenilikler her zaman bu vaatlerin dışında kalır. Orneğin Mozilla Labs tarafından yurutulen bu uc onemli proje, internette sorfu daha kolay ve etkili hale getirmeyi amaclıyor.
Weave: Verilerinizi istediğiniz yere taşıyın

Birden fazla bilgisayar kullananlar anlatacağımız bu duruma pek yabancı değiller. Diyelim ki masaustu bilgisayarınızda favori sitelerinizi yer imlerine eklediniz. Daha sonra dizustu bilgisayarınıza gectiğinizde masaustu bilgisayarınızdaki yer imlerinize ne yazık ki ulaşmak mumkun olmuyor.

İşte bu noktada Weave eklentisi devreye giriyor. Weave hizmeti ile Firefox tarayıcınızı tum bilgisayarlarınızla kolayca senkronize edebilirsiniz. Ayrıca hizmeti yalnızca yer imleriniz icin değil, aynı zamanda parolalarınızı, son girdiğiniz siteleri, tarayıcı ayarlarınızı ve hatta kullandığınız temayı bile dilediğiniz bilgisayara aktarmak icin kullanabilirsiniz. Nerede olursanız olun, kaldığınız siteden sorfunuze devam etmeniz mumkun. Ayrıca aktarım guvenliği icin şifreleme metotları kullanılıyor.
Prism: Laptop değil "Webtop"

Prism eklentisi tarayıcıya olan ihtiyacı azaltmaya yonelik bir proje olarak goze carpıyor. Bu eklenti ile basit bir diyalog penceresinden herhangi bir web sayfasının kısayolunu oluşturabiliyorsunuz. Ayrıca bu kısayolu masaustunde, başlat menusunde, gorev cubuğunda veya bildirim alanında, yani nerede gosterileceğini belirleyebiliyorsunuz. Ve bu kısayolu kullanarak tarayıcı olmadan siteyi acmanız mumkun. Sık sık Facebook profilini guncelleyenler veya eposta kontrolu yapanlar icin ideal bir cozum diyebiliriz.
Raindrop: Geleceğin eposta istemcisi

Raindrop projesi, temel olarak Thunderbird ve Outlook gibi harici eposta uygulamalarının yerini almayı hedefliyor ve henuz geliştirilmekte olan bir proje. Kısaca anlatmak gerekirse Raindrop tum mesajlarınızı tek bir arayuzde toplayacak. İster twitter hesabınız, ister eposta hesabınız, ister başka bir servis. Kime ulaşmak istiyorsanız sadece iletişime gecmek istediğiniz yolu sececeksiniz. Geliştiricilerin bir diğer amacı ise oldukca kullanışlı: Raindrop kişisel mesajları veya şirket postalarını otomatik olarak birbirinden ayırabilecek.

Bunların dışında Raindrop hizmeti mesaj alıp gondermekle kalmayacak, aynı zamanda kullandığınız ture gore mesajları hazırlayacak. Orneğin Twitter postalarındaki kısaltılmış URL adreslerini Raindrop normal adres olarak gosterecek. Veya arkadaşınız birden fazla fotoğraf gonderdiğinde bu fotoğraflar kolayca gezilebilir bir galeri şeklinde acılacak. Sonuc olarak Raindrop, bu gibi daha bircok kucuk ozelliği icinde barındıracak.

CHIP
__________________