Sigortalı işci olduğu zaman ana ve babasına maaş bağlanması icin kanun gerekli izahatları yapıp yayımlamıştır. Bunların neler olduğunu aşama aşama gorelim.
Sigortalının veya surekli iş goremezlik geliri ile malulluk, vazife malulluğu veya yaşlılık aylığı almakta olanların olumu halinde, eş ve cocuklarının yanı sıra, Kanunda aranan şartları sağlayan ana ve babasına da toplam yuzde 25 oranında gelir veya aylık bağlanıyor.
Ana ve babaya hangi durumda aylık bağlanacağı, başka bir anlatımla aylık bağlanması icin aranan şartlar, 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu'nun 34. maddesinde yer alıyor.
ARANAN ŞARTLAR
Ana ve babaya aylık bağlanabilmesi icin;
*Ana ve babanın her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin, asgari ucretin net tutarından (1.7.2009'dan itibaren 496,53 TL'den) daha az olması,
**Diğer cocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar haric olmak uzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması,
***Olen sigortalının evli ve cocuklarının bulunması halinde, hak sahibi eş ve cocuklardan artan hissenin bulunması şartları aranıyor.
Sigortalının olum tarihinde artan hisse bulunmaması nedeniyle aylık bağlanamayan ana ve babaya, daha sonra durum değişikliği nedeniyle artan hissenin ortaya cıkması durumunda aylık bağlanıyor. Yine durum değişikliği nedeniyle artan hissenin ortadan kalkması halinde ana ve babanın aylıkları kesiliyor.
ANA VE BABANIN 65 YAŞIN USTUNDE OLMASI
Ana ve babanın 65 yaşın ustunde olması halinde artan hisse şartı aranmıyor. Hak sahibi eş ve cocuklardan artan hisse bulunmasa da diğer şartları yerine getirmek koşuluyla ana ve babaya olum aylığı bağlanıyor.
ANA VE BABANIN MEDENİ DURUMU
Ana ve babanın aylığa hak kazanmak icin gereken şartları sağlayıp sağlayamadıklarının tespitinde, ana ve babanın durumu, evli veya ayrı olmalarına gore farklı değerlendiriliyor.
Ana ve baba arasında evlilik birliğinin bulunması halinde, yukarıda belirtilen şartlar yonunden ana ve babanın durumu birlikte değerlendiriliyor. Ana ve baba arasında evlilik birliğinin olmaması halinde ise ana ve babanın durumları ayrı ayrı değerlendiriliyor.
Orneğin; olen sigortalının ana ve babası arasında evlilik birliği bulunması ve babanın kendi calışmalarından dolayı yaşlılık aylığı alıyor olması halinde, anneye olen sigortalı cocuğundan dolayı aylık bağlanmıyor.
Yine anne veya babadan birisinin diğer cocuklarından aldıkları aylık ve gelirler haric olmak uzere aldıkları gelir ve aylık bulunması halinde, aldıkları aylık ve gelirin tutarına bakılmaksızın ana ve babaya aylık bağlanmıyor.
GELİR TESPİTİ
Ana ve babanın her turlu kazanc ve irattan elde etmiş olduğu gelirlerinin, asgari ucretin net tutarından daha az olduğunun, daimi olarak oturdukları yerin bağlı bulunduğu il veya ilce idare kurullarınca alınacak olan muhtaclık kararı ile belgelenmesi ve bu belgenin, aylık başvurusu icin Kuruma verilecek tahsis talep ve beyan taahhut belgesine eklenmesi gerekiyor.
Ana ve babanın aylığa hak kazanma koşullarının tespitiyle ilgili olarak Kurumca gerekli gorulduğu hallerde ayrıca, sosyal guvenlik kontrol memurunun değerlendirmesini iceren gelir tespit raporu da istenebiliyor.