amortisman ayırmamak
Arkadaşlar kimi işletmeler Amortisman ayırıp ayırmama konusunda kararsızlığa duşuyorlar. Oncelikle Vergi Usul Kanunu ilgili maddelerinde Amortisman;

(2791 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen fıkra) İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten duşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269'uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edavat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara gore tespit edilen değerinin bu Kanun hukumlerine gore yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.(1)

(4369 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen fıkra Yururluk:29.7.1998) İlgili mevzuat gereğince sozleşme suresinden sonra bedelsiz olarak devlete veya devletce tensip olunan bir teşekkule veya belediyeye intikali ongorulen amortismana tabi iktisadi kıymetlerden (sozleşme suresinde yenilenmesi gerekenler haric), sermayenin veya ozel maliyet bedellerinin itfası hukumlerine gore amortismana tabi tutulanlar, genel hukumler uyarınca ayrıca amortismana tabi tutulamazlar.(2)

(2365 sayılı Kanunun 54'uncu maddesiyle eklenen fıkra) (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle değişik 414'uncu madde hukmuyle belirlenen tutar, Yururluk: 29.7.1998) Değeri 50.000.000.- lirayı(*)(393 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2010'dan itibaren 680, -TL) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 50.000.000.- lirayı (393 Sıra No.lu V.U.K Genel Tebliği ile 1.1.2010'dan itibaren 680, -YTL) aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan butunluk arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır.(3)

(*) Madde 313 _ (Değişmeden onceki şekli) (2365 sayılı Kanunun 54'uncu maddesiyle eklenen fıkra) (3946 sayılı Kanunun 1'inci maddesiyle değişen miktar) Değeri 500.000 lirayı (B.K.K. 94/6296 ile 5.000.000 lira) aşmayan peştemallıklar ile işletmede kullanılan ve değeri 500.000 (5.000.000) lirayı aşmayan alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar amortismana tabi tutulmayarak doğrudan doğruya gider yazılabilir. İktisadi ve teknik bakımdan butunluk arz edenlerde bu had topluca dikkate alınır.(4)

UYGULAMA SURESİ BAKIMINDAN
Amortisman suresi, kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar. Bu surenin yıl olarak hesaplanması icin (1) rakamı mukellefce uygulanan nispete bolunur.
(4108 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen fıkra) Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya ceşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amacla kullandıkları binek otomobilleri haric olmak uzere, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği hesap donemi icin ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay suresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan sureye isabet eden bakiye değer, itfa suresinin son yılında tamamen yok edilir.(*)
Her yılın amortismanı ancak o yıla ait değerlemede nazara alınabilir.
Amortismanın herhangi bir yıl yapılmamasından veya ilk uygulanan nispetten duşuk bir hadle yapılmasından dolayı amortisman suresi uzatılamaz.
(*) (Değişmeden onceki şekli) (4008 sayılı Kanunun 12'inci maddesiyle eklenen fıkra) Ancak, kıymetlerin aktife girdiği ilk hesap doneminde, donemin bitimine kac ay kalmış ise bu hesap donemi icin ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay suresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan sureye isabet eden bakiye değer, itfa suresinin son yılında tamamen yok edilir

AMORTİSMAN UYGULAMA SURESİ VE USULUNU SECME
Yine vergi Usul Kanununda belirtildiği uzere,
(205 sayılı Kanunun 20'nci maddesiyle eklenen madde) 1. İktisadi ve teknik bakımdan bir butun teşkil eden değerler icin normal veya azalan bakiyeler usulu ile amortisman usullerinden yalnız birisi uygulanabilir.
2. Bir iktisadi değer uzerinden normal amortisman usulune gore amortisman ayrılmasına başladıktan sonra bu usulden donulemez.
3. Bir iktisadi değer uzerinden azalan bakiyeler usulune gore amortisman ayrılmaya başlandıktan sonra normal amortisman usulune gecilebilir. Bu suretle usul değiştirenler keyfiyeti beyannamelerinde veya eski bilancolarda belirtmeye mecburdurlar. Kabul edilen yeni usul bu bildirimin yapıldığı beyannamenin taalluk ettiği donemden itibaren nazara alınır. Bu takdirde henuz yok edilmemiş olan değer kısmı, bakiye amortisman suresine bolunmek suretiyle eşit miktarlarla yok edilir.
Bu bolum gereğince hesaplanan amortismanların, hesaplarda ayrıca gosterilmek şartiyle ilgili bulundukları değerlerden doğrudan doğruya indirilmesi veya pasifte ayrı bir karşılık hesabında toplanması caizdir.(5)

AYIRIP AYIRMAMA DURUMU VE SONUC
İşletmeler yada mukellefler Vergi donemlerinde bir takım nedenler dolayısı ile Amortisman ayırmamaktadırlar Bilakis bazı işletme yada mukellefler ise Kısmen (Eksik) amortisman ayırmaktadırlar. Vergi Usul Kanunu uyarınca, 320.madde de Amortisman ayrılmamasına yada kısmen ayrılmasına imkan olanak vermektedir.
Bununla birlikte Hazinenin kayba uğratılmaması onemli ise de mukelleflerin Kanunda yer alan ve tek Duzen Hesap planında uygulama yonu ile Amortisman mevzuunda, gerekli hassasiyeti gostererek sistemli ve oranlara uygun olarak amortisman uygulamasına devam etmeleridir. Danıştay ve Mali İdaremiz de amortisman konusunda paralel duşunceleri taşımaktadırlar.
Yararlanılan Kaynak : (1,2,3,4,5) V.U.K