CANLILARIN ARASINDAKİ BESLENME İLİŞKİLERİ VE YAŞAMA BİRLİKLERİ

1) Ototroflar (Ureticiler)
• İnorganik maddelerden organik madde senaaalerler.
• En fazla bulunan gruptur.
• İki tiptir.

A) Fotosentetikler :
• Işık enerjisini kullanırlar.
• Klorofilleri vardır.
• ORNEK:Yeşil bitkiler,bakteriler ve mavi-yeşil algler.

B) Kemosentetikler :
• Kimyasal enerjiyi kullanırlar.
• Klorofilleri yoktur.
• ORNEK: Nitrit bakterileri, nitrat bakterileri, azot bakterileri, kukurt bakterileri, demir bakterileri

2) Heterotroflar (Tuketiciler)
• Hazır besin kullanırlar.
• 3 tiptir.

A) Holozoik Canlılar :
• Katı besinlerle beslenirler.
• I) Etciller (Karnivor)
II) Otcullar (Herbivor)
III) Hem etcil hem otcullar (Omnivor)

B) Simbiyotik Canlılar :
I) Mutualizm  (+,+)  Mantar ve su yosunu(Liken)
II) Kommensalizm  (+,0)  Kopek balığı, echenes balığı
III) Parazitlik  (+,-)  Bit,pire,kene
• Tam parazitlik: Sindirim sistemi iyi gelişmemiş, insan ince bağırsağında yaşayan yassı kurtlar
tam parazittir.
• Yarı parazitlik: Okseotu gibi bitkinin govdesine sarılarak su ihtiyacını karşılayan parazitlerdir.
C) Saprofit Canlılar :
• Organik maddeleri inorganik maddelere ayrıştırırlar.
• Enzim sistemleri iyi gelişmiştir.
• Hucre dışı sindirim yaparlar.
• ORNEK:Curukcul bakteriler, mantar ve kufler.

NOT 1 : Oglena ve bocekcil bitkiler hem ototrof hem de heterotrofturlar.







Parazitlik Kommensalizm Mutualizm

NOT 2 : Protookoperasyon : Bir arada yaşayan iki turun belirli bir sure birbirlerinden yararlanmaları olayıdır. Timsah-Kurdan kuşu.

GUNEŞ


FOTOSENTETİKLER I.TUKETİCİLER(OTOBUR)



KEMOSENTETİKLER



SAPROFİTLER II.TUKETİCİLER(ETOBUR )



YAŞAMA BİRLİKLERİ
Birey – Populasyon – Komunite – Ekosistem – Biyosfer
Populasyon : Aynı turden canlıların oluşturduğu topluluğa denir.
Komunite : Farklı populasyonların oluşturduğu topluluğa denir.
Ekosistem : Canlıların yaşamış olduğu cansız cevreye denir.
Biyosfer : Ekosistemi tamamen cevreleyen yapıya denir.
Ekoton : Sınır bolgesidir.Buradaki tur sayısı en fazladır.
Mikroklima : Farklı iklim ortamları.
Habitat : Canlının adresidir yani ekosistemde
yaşadığı yerdir.
Ekolojik Niş : Canlının habitattaki gorevidir.
Suksesyon : Baskın turun değişmesidir.
Flora : Bitki topluluğuna denir.
Fauna : Hayvan topluluğuna denir.

Ekosistem  Komunite  Populasyonlar  Topluluklar
Spil dağı Spil dağında Spil dağında Spil dağında
yaşayan canlılar yaşayan camlar yaşayan cam toplulukları

POPULASYON

Populasyonu etkileyen faktorler:
a) Doğum b) Olum c) Salgın hastalıklar d) Savaşlar e) Doğal afetler

f) Besin miktarı g) Yaşama alanı h) Artık miktarı ı) Goc (İce goc-Dışa goc)

Bir populasyonda ; Birey Sayısı
1) Doğum oranı > Olum oranı  Populasyon buyur.
İce goc > Dışa goc Ortam şartları iyidir.
Genc miktarı coktur.
Zaman

Birey Sayısı
2) Doğum oranı < Olum oranı  Populasyon kuculur.
İce goc < Dışa goc Ortam şartları kotudur.
Yaşlı birey fazladır.
Zaman

Birey Sayısı
3) Doğum oranı = Olum oranı  Populasyon dengededir.
İce goc = Dışa goc Ortam şartları normaldir.
Bireyler eşit sayıdadır.
Zaman

• Bir populasyonda yaşanabilen maximum birey sayısına taşıma kapasitesi denir.
• Bir populasyondaki birey sayısı populasyonun yoğunluğu belirler.



Son
Tuketiciler

II. Tuketiciler

I. Tuketiciler

Ureticiler


• Besin piramidinde ureticilerden tuketicilere doğru gidildiğinde sayıda azlık,irilik ve biyokutlede azlık gorulur.
• Beslenme seviyelerinde enerji transferindeki hiyerarşi “kim kimi yer” sorusunun cevabına gore belirlenir.
• Besin piramidinde yukarılara doğru cıkıldıkca enerji kaybı olur.

İc Parazitlik (endoparazit): Bağırsakta yaşayan solucan ve kurtlar,bakteriler,mantarlar ve bazı bir hucreliler bu gruptandır. Enzim sistemleri olmadığı icin kompleks besinleri sindiremezler.

Dış Parazitlik (ektoparazit): Canlının dışında yaşayan parazitlerdir. Enzim sistemleri ve sindirim sistemleri vardır. Bit,pire,tahta kurusu,kan emici sinekler bu gruba girer.

• Parazit bakterilerin sindirimle ilgili enzim sistemleri gelişmemiştir.
• Butun parazitlerde ureme sistemi gelişmiştir.
AZOT DEVRİ

• Azotun asıl kaynağı havadır.Fakat bitkiler havadaki serbest azotu doğrudan alamazlar.
• Havadaki azot toprağa iki şekilde bağlanır.
1)Bazı bitkilerin koklerindeki yumrularda yaşayan azot bağlayıcı bakterilerle
2)Şimşeğin elektrik enerjisi sonucu atmosferdeki azotun oksijenle birleşmesiyle NO2- , Bununda suyla birleşmesiyle HNO3 oluşur ve buda toprağa karışır.

• Nitrifikasyon : Bitki ve hayvan hucrelerinde bulunan organik azotun yeşil bitkilerin kullanabileceği nitrat tuzlarına donuşturulmesidir.3 safhadır.
1) Ayrışma : Curukcul bakterilerin azotlu besinleri ayrıştırarak NH 'e donuşturmesidir.
2) Nitritleşme : Nitrit bakterilerinin NH3’u HNO3’e donuşturmesidir.
3) Nitratlaşma : Nitrat bakterilerinin HNO3'u nitrat tuzuna donuşturmesidir.

• Denitrifikasyon : Bitkiler tarafından kullanılmayan nitrat tuzlarının denitrifikasyon
bakterileri tarafından parcalanarak atmosfere serbest azot olarak gondermesidir.


HAYVAN TOPLULUKLARI

1) Organize Olmuş Gercek Topluluklar
• Bal arısı,karınca toplulukları insan toplulukları gibi
• Topluluktan ayrılan birey tek başına hayatını surduremez.

2) Belli Amaclarla Belli Zamanlarda Oluşan Topluluklar
• Antartika kıyılarındaki adalarda ureme mevsiminde bir araya gelen,ureme bitince de dağılan
kral penguenler bu tur topluluktur.
• Tum hayatı boyunca suru halinde yaşayan canlılara ornek fillerdir.