OTİZİM NEDİR
Yaşamın ilk uc yılında ortaya cıkan ve yaşam boyu etkisi devam noropsikiyatrik bir sendrom olan otizim ilk defa Amerikalı psikiyatrist Leo Kanner tarafından 1943 yılında tanımlanmıştır.Uzun yıllar psikolojik kokenli olduğu duşunuldukten sonra,ilk olarak 1966 yılında Rimland’ın calışmaları ile otizimin norobiyolojik doğasına dikkat cekilmiştir.

Otistik bozukluk sosyal ve duygusal etkileşimde ve iletişimde bozulma,sınırlı,tekrarlayıcı bir bicimde coğunlukla cansız nesnelere karşı ilgi artışı ve rituelistik davranış paterniyle karaktrize,hafiften ağıra klinik tipleri olan bir gelişim bozukluğudur.

Otistik bozukluğu tanımlamak icin tanımlanan bir cok davranış ozelliği vardır.Ancak hicbir otistikte bu ozelliklerin tumu bulunmaz ve sıklıkla hepsi aynı anda gorulmez.Zamanla belirtiler değişebilir.
“Aşırı Otistik Yalnızlık” otizimin en temel ozelliğidir. Otistikler diğer insanlarla etkileşim kurma konusunda doğdukları gunden itibaren yetersizdirler.Otistik bebekler coğu kez anne-babaları tarafından uslu ve sorunsuz olarak değerlendirilirler.Bu cocuklar kendi dunyalarında yaşar gibidirler.Goz goze gelmekten kacınır,adları soylendiğinde duymuyor gibi davranır,bedensel yaklaşım ve okşamaya karşı tepkisel davranabilirler.Yaşıtlarıyla ilgilenmezler ve oyuncaklarla ilgilenmeleri de olağan dışı olur.Diğer insanların varlığına ,istek ve gereksinimlerine karşı bir tur kayıtsızlık gosterdikleri icin otizim bir tur empati bozukluğu olarak da tanımlana bilir.
Otistik cocuklarda sozel ve sozel olmayan iletişimde ciddi guclukler soz konusudur.Normal cocuklarda ortalama 5-6 aylıkken ağulama,8-9 aylıkken heceleme,1 yaşında anlamlı tek kelimelik ,2 yaşında ortalama 2-3 kelimelik konuşma başlarken,otistik cocukların bir coğunda bu ozelliklerin hemen hemen hepsi zamanında gelişmez.Otistik cocukların yaklaşık %50 si konuşmayı hicbir zaman oğrenemez.Oğrendiklerinde ise anlamlı bir iletişim aracı olarak konuşmayı kullanmazlar.Konuşmaları coğunlukla garip bir tarzda ve yankılıdır.Diğer bir kişinin soylediğini aslına tam uygun bir şekilde tekrarlıya bilirler.Konuşmadaki diğer bir farklılıkta adılların ters cevrilmesidir.Coğunlukla kendilerinden “sen”,”o” şeklinde bahsederler.Kullanılan tonlamada mekaniklik ,inişli cıkışlı,şiddeti ayarlayamama,duygudan yoksunluk gozlenebilir.

Konuşmaya başlayan otistiklerde tipik olarak konuşmayı başlatma,bir olay anlatma veya karşılıklı konuşma yurutememe gorulur.sohbet etmek olanaksızdır.Otizimi olan cocuklar mecaz anlamları,yuz mimiklerini,yuz ifadelerini,konuşanın duygu ifadelerini anlamada zorluk yaşarlar.

Otizimin diğer bir ozelliği kompulsif torensel etkinliklerdir.Gunluk hayat icinde rutinlerin bozulması,eksikler olması durumunda fazlasıyla etkilenip tepkisel davrana bilirler. fazlası ile etkilenip tepkisel davranabilirler.


OTİSTİK COCUKLARDA DAVRANIŞ SORUNLARI


Temper Tantrum(Ofke nobetleri): Ofke nobetleri kucuk yaşlarda cok sık gozlenebilir.Bir isteğinin yapılmaması ve ya rutinlerin bozulması sonucunda ortaya cıkabilir.Anne babaya cok onemsiz gelen bir olay veya nedensiz olarak da ofke nobetleri gozlenebilir.Bir oyuncağın kucuk bir parcasının kayıp olası, masada farklı yere oturmak..vs. gibi.Bu nobetler zaman zaman cevreye zarar verici nitelik taşıya bilir.

Agresyon(Saldırganlık):Bazı otistik cocuklarda saldırganlık ,belirli bir davranış bicimi olabilir.Bu saldırgan davranışlar genellikle bir diğerine vurma ,sac cekme şeklindedir.Belirli anlaşılır bir nedene bağlı olarak gelişebileceği gibi nedensiz olarak ta ortaya cıkabilir.Saldırgan diye nitelen davranışların bir kısmı tekrarlayıcı hareketlerle karışabilir.Yada yakınlaşma ve ilgilenmenin yanlış ifadesi olarak gelişebilir.

Oto-multilasyon(kendine zarar verme): Genellikle ağır zeka sorunu olan ve ya duşuk işlevli otistiklerde gorulur.Sac cekme,hafif başını vurma,parmağını ısırma ve başını surekli olarak bir yere carpma şeklinde gorulebilir.

Stereotipi(Tekrarlayıcı hareketler): Zeka duzeyi duşuk otistiklerde daha sık gorulur. Sağa sola veya one arkaya doğru sallanma , cevresinde donme ,kanat cırpma,cisimleri cevirme,parmaklarına tuhaf şekiller verme…gibi.Bu hareketler icinde bulunulan duruma gelişmez ve başkalarının varlığı hareketi sona erdirmez.Ancak sıkıntının arttığı durumlarda artmakta,bazen de neşe ve sevincin ifadesi olarak yorumlanabilir .

Duyu Sorunları:O tizimi olan cocuklar gelen bir uyarıya karşı aşırı epkiverbilir veya tepkisiz kalabilirler.Ağrıya karşı ileri derecede duyarsız yani acıya karşı cok dayanıklı olabilirler.Cok kuvvetli bir ışığa saatlerce bakabilir yada hafif bir sesse karşı kulaklarını kapta bilirler.

Yeme Sorunları:Katı yiyecekleri ret edebilir,ciğnemezler,cok secici yiyebilirler,nadirende cok istahlı olabilirler.Otizimin temel belirtisi olan yeniye direnc yiyeceklerde de kendini gosterebilir.Tat konusunda ki hassasiyetleri de fazla olabilir.