Hepatit C virusu (HCV) Flaviviridae ailesinden bir RNA virusudur. HCV parental yolla gecen non-A, non-B hepatitlerin birincil etiyolojik ajanı ve butun dunya da akut ve kronik hepatitlerin ana nedenlerinden birisidir. Başlıca bulaşma yolu kan transfuzyonu olmakla beraber, HCV doku transplantasyonu, enjeksiyon yoluyla uyuşturucu kullanımı, enfekte bireylerle cinsel temas veya aile ici ilişkiler, perinatal ve perkutan yolla bulaşma, kontamine aletlerin kullanımı vb. yollarla da bulaşabilmektedir. Transplantasyon ve hemodiyaliz hastaları ile hastane calışanları tanımlanmış risk gruplarının başında gelmektedir. Akut HCV enfeksiyonu virus alındıktan sonra ortalama 6-7 hafta sonra ortaya cıkar. Akut enfeksiyon geciren hastaların buyuk bir coğunluğu (ortalama % 85) persistan enfeksiyon geliştirir. Kronik hepatit geliştirme oranı ise %70 dolayındadır. Avrupa’da kronik karaciğer hastalıklarının %40-60 kadarı HCV enfeksiyonu ile ilgilidir. Kronik hastaların ilk 20 yılda siroz geliştirme riski %10-20 arasındadır. Dunya Sağlık Orgutu’ne bağlı olan IARC, HCV’yi karaciğer kanserine yol acan bir virus olarak nitelendirmiştir. HCV bu ozelliklerinden dolayı cağımızın tehlikeli virusleri arasındadır ve bu nedenle kan vericilerinde rutin olarak taranma zorunluluğu vardır.

HCV RNA’sının molekuler yapısı, diğer RNA viruslerinde olduğu gibi ceşitlilik gosterir. Bugune kadar ceşitli HCV genotipleri saptanmıştır ve bu genotiplerin hastalık geliştirme risklerinin farklı olduğuna dair yayınlar vardır. Ulkemizde yaygın olduğu sanılan 1b genotipinin daha patojen ve interferon tedavisine direncli olduğu duşunulmektedir.

HCV’nin molekuler tanısı icin anti-HCV antikor testi ve RT-PCR ile HCV RNA testi kullanılmaktadır. Bazı enfekte olan bireylerde anti-HCV antikorlarının saptanamaması nedeniyle RT-PCR tekniğinin daha guvenilir olduğu savunulmaktadır. Ancak, RT-PCR tekniği yetkin olmayan ellerde yanlış pozitif ya da yanlış negatif sonuclar verebileceğinden, bu testin guvenilir ve konusunda deneyimli laboratuvarlarda yaptırılması onemlidir. Yukarıda sozu edildiği uzere HCV genotipinin belirlenmesi bazı hastalar icin yararlı olabilir. Bu amacla doğrudan DNA dizi incelemesine dayanan,ya da dolaylı (restriksiyon enzim polimorfizm incelemesi, genotiplere ozgun PCR primerleri kullanılması, ozgun problara dayanan testler vb.) testler kullanılmaktadır. Bu testlerin en guvenilir olanı DNA dizi incelemesidir.

BilGen yukarıda belirtilen testlerden RT-PCR ile HCV RNA testi ve HCV genotiplemesi testlerini hekimlerin hizmetine sunmaktadır.

Başvuru Nedenleri
RT-PCR ile HCV RNA testi:
· HCV ile enfekte ya da klinik olarak enfeksiyondan kuşkulanılan bireyler,
· Sık sık kan transfuzyonu olan veya hemodiyalize giren hastalar,
· HCV yonunden araştırılmamış kan urunu dahil her turlu doku ve organ nakli,
· Kan urunleri ile calışan veya sıklıkla maruz kalan sağlık personeli.

HCV genotipleme:
· HCV pozitif hastalarda prognostik değerlendirme,
· İnterferon tedavisine alınan ya da alınması duşunulen hastalar.

Test
· HCV RNA: Serumdan RNA eldesinin ardından RT-PCR ile HCV RNA’sı araştırılır.
· HCV genotipleme: Ozgun primerler ile HCV genomu coğaltıldıktan sonra otomatik DNA dizi analiz aleti ile incelenir. DNA dizi analizi sonucları gerektiğinde restriksiyon enzim polimorfizmi incelemesi ile doğrulanır.

Sonuclar
· HCV RNA incelemesi 7 iş gunu icinde, HCV genotiplemesi ise 15 iş gunu icinde tamamlanarak ilgili hekime yazılı olarak bildirilir.

Doğruluk
· RT-PCR ile HCV RNA testi: Anti-HCV testi pozitif olan hastaların yaklaşık %80’i pozitif yanıt verir. Hastada virusun olduğunu gosteren en kesin testtir.
· HCV genotipleme: %99 ustunde.