CANLILARDA UREME ve COĞALMA
Ureme:Canlıların soylarının devamı icin kendilerine benzer yavrular meydana getirmelerine denir.eşeyli ve eşeysiz olarak iki şekilde olur.
Eşeysiz ureme:Eşey hucrelerine gerek olmadan yapılan ureme şeklidir. Yavrular tamamen ana bireye benzerler.
Eşeysiz ureme ceşitleri:
1.Bolunme:Monera, protista ve mantarlarda gorulur.
2.Tomurcuklanma:Maya hucrelerinde ve bazı protistlerde gorulur.
3.Sporlanma parazit bir hucreli, mantar ve bazı ilkel bitkilerde gorulur.
4.Vejetatif ureme
na bitkiden ayrılan kısmın bolunme ozelliği kazanmasıyla olur. Celik, daldırma, aşı gibi ceşitleri vardır. Mitoz bolunme esasına dayanır.Eşeyli ureme:Farklı iki cins gametin birleşmesi ile yeni bir canlının oluşmasıdır. Kalıtsal yonden farklı canlılar oluşur.
Zigot:Gametlerin birleşmesi sonucu(dollenme) oluşan yapıdır. Zigottan sonraki bolunmeler mitoz bolunmedir.
İzogami:Şekil ve buyukluk bakımından aynı olan gametlerin birleşmesidir. Yeşil su yosunu ve ulotrix’te gorulur.
Anizogami:Yapı ve buyukluk bakımından farklı olan iki gametin birleşmesidir. Alg ve mantarlarda gorulur.
Oogami:Buyuk ve hareketsiz yumurta hucresi ile kucuk ve hareketli sperm hucresinin birleşmesi ile olan uremedir. Memeliler ve gelişmiş bitkilerde gorulur.
Hermafroditlik:Bir organizmanın hem erkek hem de dişi eşey organlarını barındırmasıdır.
Partenogenez: Dollenmiş yumurtanın gelişerek tam teşekkullu bir bireyi oluşturmasıdır. Bu birey cinsiyet olarak erkek olup, vucut hucreleri haploit kromozom sayısına sahiptir. Dollenen yumurtalardan mutlaka dişi bireyler oluşur. Arılar ve bitki bitlerinde gorulur.
genez:Eşeyli uremenin ardından eşeysiz uremenin gercekleşmesidir. Sıtma mikrobu, deniz anası, eğrelti ve karayosunlarında gorulur.Tohumsuz Bitkilerde Ureme
Acık tohumlular:Uremeleri kozalak icinde acıkta bulunan tohumlarla gercekleşir. Tozlaşma ruzgarla olur.
Kapalı tohumlular:Tohum taslakları ovaryum icerisinde saklanır. Ureme yapıları cicekte bulunur.
Cicekli Bitkilerde Eşeyli Ureme
Bir ciceğin genel yapisı Pistiı: Dişi organ Stamen:Erkek organ