DNA'nın replikasyonu DNA'nın kendini eşlemesidir yani bir DNA molekulunden iki DNA molekulu oluşmasıdır.Bir hucre replikasyon gecirip DNA miktarını iki katına cıkaramazsa bolunemez.Bu kural bakteriler ve virusler icin de gecerlidir.
DNA'nın kendini eşlemesinde uc farklı replikasyon teorisi one surulmuştur. Bunlar;Konservatif,Semikonservatif ve Dispersif replikasyon teorileridir.Konservatif teoriye gore yeni DNA molekulunde ana DNA molekulunden hicbir parca bulunmaz. Semikonservatif teoride, yeni DNA molekulunun bir ipliği eski DNA molekulune aitken diğeri yeni senaaalenmiştir.Dispersif teoriye gore ise yeni DNA molekulunde hem ana DNA molekulunun parcaları, hemde yeni senaaalenen parcalar bir mozaik halinde bulunurlar.
SEMİKONSERVATİF DNA REPLİKASYONU
Replikasyonun gercekleşebilmesi icin;
* Kalıp DNA
* Deoksinukleosittrifosfatlar
* Mg+2
* Replikasyon enzimleri gereklidir.
Kalıp DNA;oluşacak yeni DNA molekulunun,anlamlı şifre taşıyabilmesi icin gereklidir.
Deoksinukleosittrifosfatlar;oluşacak yeni DNA molekulunun yapıtaşlarıdırlar.Deoksinukleositdifosfat ve deoksinukleositmonofosfatlar polimerize olamazlar
Mg+2;DNA polimeraz ve primaz enzimlerinin kofaktorudur.Hucrede Mg olmazsa bu enzimler inaktiftir.
REPLİKASYON ENZİMLERİ
1.)DNA POLYMERASE :Bu enzimler kalıp ipliği 3'-5' yonunde okuyarak, 5'-3' yonunde senaaa yaparlar.Bu enzimlerin polimerizasyonu başlatma yetenekleri yoktur,ancak başlamış olan polimerizasyonu devam ettirebilirler.
DNA polimerazın baktrilerde,1,2,3, okaryotlarda ise alfa,beta ve gama olarak isimlendirilen altbirimleri vardır.Bakteriyal ve okaryotik DNA polimerazlar, birbirlerinden farklı, buyukluk ve fonksiyonlara sahiptirler.
2.)DNA LIGASE
enaaalenmiş olan DNA ipliği parcalarını,birinin 5' P ucu ile diğerinin 3' OH ucu arasında fosfodiester bağı kurarak birbirine bağlar.
3.)TOPOISOMERASE NA molekulunun super heliks yapısını cozen enzimdir.
4.)PRIMASE (RNA POLYMERASE)
olimerizasyonun başlaması icin gerekli olan primer yapısını senaaaleyen enzimdir.Primer RNA karakterinde bir nukleotid zinciridir.Primaz primeri senaaaledikten sonra polimerizasyonu DNA polimeraz devam ettirir. 5.)HELICASE :Bu enzimler bazlar arasındaki hidrojen bağlarını kopararak iki ipliğin birbirinden ayrılmasını sağlarlar.
6.)EXONUCLEASE :Nukleotid yıkımı yaparak, polinukleotid ipliğinin depolimerize olmasını sağlayan enzimlerdir.RNA yapısındaki primerlerin yapıdan cıkarılması DNA polimeraz 1'in 5' eksonukleaz etkisi ile olur.
7.)PRIMOSOME
rimozom kompleksi replikasyonun başlangıc yerini bulur ve primazın gorevini yapabilmesi icin gerekli şartları hazırlar.