İnsan vucudunda sayısız hormon gorev almaktadır. Bu hormonların bazılarının kimyasal ozellikleri acığa kavuşturulmuş olmakla birlikte coğunun ne yapıda hormon oldukları konusunda araştırmalar halen surmektedir. Hormonların enzimler gibi protein yapıda olduklarına değinmiştik, ancak bazı hormonlar yanlızca 3 - 5 amino asitten oluşabilirler, hatta protein yapıya ilave olarak molekule ek bir karbonhidrat molekulu bağlanmış olabilir (bu tip molekullere " Glikoprotein " denir).
Bunun yanında lipidlerden senaaalenen ve protein tabiatında olmayan hormonlarda vardır. Orneğin dişi ve erkek bireylerin primer ve segonder eşey karakterlerini belirleyen ostrojen, testosteron, progesteron gibi hormonlar (bu hormonlara daha sonra değinilecektir) kolestrol adı verilen ve kanda serbest dolaşan lipid tabiatındaki molekullerden senaaa edilirler.
Hormonlar vucutta belirli organlarda uretilirler. Bu organlar ozelleşmiş yapıya sahip olmakla birlikte zengin bir kan damarı ağına sahiptir. Boylelikle uretilen hormonlar cok suratli bir bicimde kana karışır ve hedef organa doğru yol alırlar. Şimdi sırasıyla bezleri, bu bezlerin urettikleri hormonları ve bu hormonların hedef organları uzerindeki etkilerini teker teker ele alalım.
- HİPOTALAMUS -
Hipotalamus, beynin hormon uretebilen ozelleşmiş bir bolgesidir. Kendisine komşu olan hipofiz bezi uzerinde durdurucu veya salgılatıcı etkiler meydana getirir.
Hipotalamus bezinde sinir hucreleri mevcuttur, ancak bu hucreler diğer sinir hucrelerinden farklı olarak hormon ureterek bu hormonları kana verme ozellikleri ile tanınırlar. Bu hucrelerin salgıladıkları hormonlara genel adıyla
" Norohormonlar " adı verilir. Ozelleşmiş bu hucreler kendi aralarında gruplara ayrılırlar. Oyle ki salınan bazı hormonlar hipofiz bezinin " Adenohipofiz " adı verilen alt lobuna etki ederken diğer bazı hormonlar ise
" Norohipofiz " adı verilen 2.alt birimine etkirler.
Hipotalamus bezinin salgıladığı hormonların başlıcaları ve gorevleri şunlardır ;

TRH : TRH'nın turkce acılımı " Tiroid salgılatıcı hormon " dur. Hedef bolgesi, hipofiz bezinin (Hipofiz bezi hipotalamusa komşudur ve beynin diensefalon bolgesinde (orta beyin) yer alır.) adenohipofiz lobunun tiroid hormonunu uretip salgılayan hucreleridir. Bu hucreler kendilerine gelen TRH ile bağlanarak Tiorid adı verilen bir hormon uretmeye başlarlar (Bkz.Hipofiz bezi ve bu bezin hormonları) GnRH : GnRH'nın acılımı " Gonad hormonlarını salgılatan hormon " dur. Bu hormon uretildikten sonra hipofiz bezine ulaşarak kendini bağlayabilen reseptorlerin bulunduğu, gonad hormonlarını ureten hucrelere bağlanırlar. Bağlanmasına ardışık olarak bu hucreleri aktive edip, gonadların (eşey hucrelerinin) aktivitesini kontrol eden hormonların senaaalenmesini sağlarlar.
PRH : PRH'nın acılımı ise " Prolaktin salgılatıcı hormon " dur. Hipofiz bezinde, dişilerde meme bezlerini kontrol eden hormonların salgılandığı hucreler vardır. PRH bu hucrelerin aktivasyonunu duzenler ve prolaktin hormonunun salgılanmasına neden olur.
CRH : CRH " Kortikotropik hormonunu salgılatıcı hormon " anlamına gelir. hipofiz bezinde, bobrek ustu bezlerini etkileyen hormonların uretildiği hucreler vardır. Bu hucreler ACTH adı verilen bir hormon uretirler. Ancak bu hucrelerin aktivasyonu CRH hormonlarına bağlıdır.
GH - RH : GH - RH " Buyume hormonunu salgılatıcı hormon " adını alır. Bu hormon yine hipofiz bezinde bulunan ve buyume icin gerekli hormonları salgılayan hucreleri aktive eder (Buyume hormonlarına hipofiz bezinde değinilmiştir).
Bu hormonların yanısıra hipotalamustan, hipofiz hucrelerinin aktivasyonunu engelleyen hormonlarda salınmaktadır. Bu hormonlar " İnhibie eden hormonlar " adını alırlar. Şoyle ki ;
GHR - IH : Bu hormon GH - RH'nın tersine buyume hormonunu ureten hucrelerin aktivasyonunu engellerler.
CR - IH : CR - IH hormonu ise, bobrekustu bezlerini aktive eden hormonları uretip salgılayan hipofiz bezi hucrelerini durdurur.
PRH - IH : Hipoifiz bezi prolaktin uretiminden sorumlu hucrelerin aktivasyonu bu hormon tarafından engellenir.
Bu arada şunu belirtmek gerekir ki hipotalamusta uretilen ve hipofizdeki salgılamayı aktive eden veya durduran hormonlarla hipofiz bezi hormonları arasında kontrol mekanizmaları mevcuttur. Bu mekanizmalar hormonların kandaki artışı ile doğrudan ilişkilidir. Orneğin tiroid bezini uyaran hormon olan TSH'nın kandaki seviyesi arttığı takdirde bu hormon hipotalamus uzerine etki ederek TRH ureten hucreleri durdurur ve TRH'nın salınmasını engeller, dolayısıyla TRH hipofize gonderilmediği takdirde hipofizdeki TSH ureten hucrelerin durması soz konusudur. Boylelikle TSH salınamaz ve kandaki seviyesi duşurulmuş olur. Ancak TSH'nın kandaki seviyesi duştuğunde mekanizma tekrar harekete gecer ve hipotalamustan tekrar TRH salınmasına neden olur. Cunki TSH'nın kandaki seviyesinin duşuk olması, TRH salınımı uzerinde pozitif etki meydana getirir. Bu mekanizma, ilerleyen paragraflarda değineceğimiz butun hormonlar icin gecerli bir mekanizmadır.