Adenozin 5'-trifosfat, hucre icinde bulunan cok işlevli bir nukleotittir. İngilizce Adenosine Triphosphate'dan ATP olarak kısaltılır, en onemli işlevi hucre ici biyokimyasal reaksiyonlar icin gereken kimyasal enerjiyi taşımaktır. Fotosenaaa ve hucre solunumu (respirasyonu) sırasında oluşur. ATP, bunun yanısıra RNA senaaainde gereken dort monomerden biridir. Ayrıca ATP, hucre ici sinyal iletiminde protein kinaz reaksiyonu icin gereken fosfatın kaynağıdır

Kimyasal Ozellikleri
ATP, adenozin ve uc fosfat grubundan oluşur. Adenozinden itibaren sayınca ikinci ve ucuncu fosfat grupları arasındaki bağın enerjisi cok yuksektir. Bu bağın kırılmasıyla ATP, ADP'ye donuştuğu zaman meydan gelen enerji değişimi, hucre icinde -12 kCal/mol, labortuvar şartlarında ise -7,3 kcal/mol'dur. Acığa cıkan bu buyuk enerji miktarı, biyokimyasal reaksiyonlarda ATP'nin bir kimyasal enerji deposu olarak kullanılmasına yarar.

Senaaai
ATP ceşitli yollarla senaaalenebilir. Aerobik şartlarda ATP senaaai mitokondrilerde, oksidatif fosforilasyon yoluyla gercekleşir. Anaerobik şartlarda ise fermantasyon yoluyla olur.

ATP senaaainde yakıt olarak başta glikoz ve trigliseritler kullanılır. Trigliseritlerin bozunumunda gliserol ve yağ asitleri oluşur. Hucre sitozolunda glikoz ve gliserol, glikoliz yoluyla piruvata donuşturulurler.amfosforilasyonu yoluyla bu aşamada bir miktar ATP piruvat kinaz ve fosfogliserat kinaz enzimleri tarafından senaaalenir. Piruvat sonra mitokondride oksitlenmeye devam eder.

Mitokindride piruvat piruvat dehidrojenaz aracılığıyla Acetyl-CoA'ya donuşur, o da Krebs dongusu ile karbon dioksite kadar oksitlenir. Yağ asitleri de beta-oksidasyonu ile Acetyl-CoA'ya donuşurler ve Krebs dongusu'yle aaaabolize olurlar. Krebs dongusu'nun her bir deviniminde suksinil-CoA sentetaz tarafından bir ATP dengi GTP, bir de indirgeme gucune sahip olan NADH senaaalenir. NADH'deki elektronlar elektron taşıma zinciri ile taşınırken ATP sentaz tarafından oksidatif fosforilasyon yoluyla cok miktarda ATP senaaalenir.

Glukozun karbon dioksite oksidasyonuna hucre solunumu denir. Glikozdaki kimyasal enerjinin %40'ı, hucre icin daha kullanışlı olan ATP'ye donuşur.

ATP ayrıca nuklezit difosfat kinaz enzimi aracılığıyla başka nukleozit trifosfatları kullanarak da senaaalenir:

ADP + GTP ATP + GDP
Kas hucrelerinde ATP:guanido-fosfotransferaz tarafında katalizlenen benzer bir reaksiyonda da kreatin fosfat'ın fosfat grubu ADP'ye aktarılarak ATP ve kreatin oluşur.

Bitki hucrelerinde ATP kloroplastlarda gercekleşen fotosenaaa yoluyla senaaalenir. Bu ATP'nin bir kısmı sonra trioz şekerlerinin oluşumu icin Calvin dongusunde kullanılır.

İşlevi
ATP'nin enerjisi onun ADP'ye donuşmesine yol acan fosfat-fosfat bağının hidrolizi ile acığa cıkar. Hucre icinde ceşitli enzim, motor protein ve taşıma proteini bu enerjiyi kullanırlar. ATP'nin bozunumu ADP ve inorganik fosfat (Pi) oluşturur, ADP sonra AMP ve Pi olarak ayrıca bozunur. ATP'nin bir diğer bozunum yolu AMP artı pirofosfat (PPi) şeklindedir.