Bakterilerde Sınıflandırma

Bakteriler ceşitli ozellikleri bakımından gruplandırılırlar. Bu ozelliklerin başlıcaları ; şekilleri, solunumları, beslenmeleri ve boyanmaları olarak sayılabilir.

Şekillerine GoreF Bakteriler
Bakteriler ışık mikroskobuyla bakıldığında başlıca şu şekillerde gorunurler.
a)Cubuk Şeklinde Olanlar (Bacillus): Tek tek veya birbirlerine yapışmışlardır. Tifo, tuberkuloz ve şarbon hastalığı bakterileri bu şekildedir.
b)Yuvarlak Olanlar (Coccus): Genellikle kamcısızdırlar. Zaturree ve bel soğukluğu bakterileri bunlara ornektir.
c)Spiral Olanlar (Spirillum): Kıvrımlı bakterilerdir. Frengi bakterileri ve dişlere yerleşen Spiroket'ler bunlara ornektir.
d)Virgul Şeklinde Olanlar (Vibrio): Virgul biciminde tek kıvrımlılardır. Kolera bakterisi gibi.

Boyanmalarına GoreF Bakteriler
Danimarkalı bakteriyolog GRAM tarafından geliştirilen boyalarla boyanan bakterilere Gram (+), boyanmayanlara Gram(-) bakterileri denir.

Beslenmelerine Gore BakterilerF
Bazı bakteriler ototrof olup; fotosenaaa yada kemosenaaa yaparlar. Coğunluğu ise heterotrof olup saprofit yada parazit yaşarlar.
a)Saprofit Bakteriler: Bakterilerin buyuk coğunluğunu oluşturur. Besinlerini bulundukları ortamdan hazır sıvılar olarak alırlar. Nemli, ıslak ve curukler uzerinde yaşarlar. En cok amino asit, glikoz ve vitamin gibi besinleri ortamdan alırlar. Bu tur bakteriler dış ortama salgıladıkları enzimlerle bitki ve hayvan olulerini daha basit organik maddelere parcalayarak onların curumesini sağlarlar. Boylece hem toprağın humusunu arttırırlar, hem de kendilerine besin sağlarlar. Curutme sonucu ceşitli kokular meydana gelir. Bu yuzden bu olaya "kokuşma" denir. Bazı saprofit bakteriler, sutun yoğurt ve peynir olarak mayalanmasını sağlar.
Saprofitler, dunyada madde devrinin tamamlanmasında onemli rol oynadıklarından hayat icin mutlaka gereklidir.
b) Parazit Bakteriler: Besinlerini cansız ortamdan değil de, uzerinde yaşadıkları canlılardan temin ederler. Cunku sindirim enzimleri yoktur. Bunlardan bazıları konak canlıya fazla zarar vermeden yaşayabilirler. Sadece onun besinlerine ortak olurlar. Kalın bağırsaklarımızdaki "Escherichia coli" bunun en iyi orneğidir. Bazı parazit bakteriler ise konak canlının olumune bile sebep olabilen hastalıklara yol acarlar. Bunlara "Patojen bakteriler" denir. Patojenler ya toksinler cıkararak ya da konak canlının enzim ve
besinlerini kullanarak zarar verirler.
Toksinler ya dışarı atılır (Ekzotoksin), ya da bakterilerin icinde kalır (Endotoksin). İceride kalan toksinler, bakteriler olunce zararlı hale gecerler. Canlıların patojen bakterilere ve toksinlerine karşı oluşurduğu savunmaya "Bağışıklılık" denir. Parazit bakterilerin uremeleri hızlıdır.
c)Foto sentetik Bakteriler: Sitoplazmalarında serbest klorofil taşırlar. Fotosenaaalerinde elektron kaynağı olarak H2O yerine H2S ve H2 kullanırlar.

Besin + O2 (Mavi-yeşil Algler)®* CO2 + H2O
* CO2 + H2S Besin + S + H2O (Kukurt Bakterileri)®
Besin + H2O (Hidrojen®* CO2 + H2 Bakterileri)

d)Kemosentetik Bakteriler: Bu bakteriler de madde devrinde cok onemlidirler. Bazı organik maddeleri oksitleyerek onları zararsız hale getirirler. Oluşan maddeler ise bitkilerce mineral tuzları olarak kullanılır. Bu oksitleme sonucu ortaya acığa kimyasal enerji cıkar. Bu enerjiyle de CO2 indirgemesi yaparak besinlerini senaaa ederler. Işık ve klorofil gerekli değildir. Oksijen kullanılır. Kemosentetik bakteriler en cok azotlu, kukurtlu, demirli maddeleri oksitlerler.

HNO2 + H2O + Kalori®* NH3 + O2 (nitrosomonas)
HNO3 + Kalori (nitrobacter)®* HNO2 + O2
H2O®* H2S + O2 + S + Kalori (Kukurt Bakterileri)
Fe(OH)3+ CO2 + Kalori®* FeCO3+O2+H2O (Demir Bakterisi)
NO2 + Kalori (Azot®* N2 + O2 Bakterileri)

Kemosenaaa Sonucu,
Bazı zararlı maddeler ortadan kaldırılmış
Bitkilerin alabileceği tuzlar oluşturulmuş
Kimyasal enerji kazanılmış
Organik besinler senaaalenmiş olmaktadır.

SolunumlarınaF Gore Bakteriler
a)Anaerob Bakteriler: Bakteriler organik besinleri parcalayarak enerji elde ederken genellikle oksijen kullanmazlar. Bunlar havasız yerlerde de yaşayıp coğalırlar (Konservelerde olduğu gibi). Bunların bazıları oksijen olduğu ortamlarda hic gelişemezler. Ornek;Clostridium tetani (tetanos bakterisi).
b)Aerob Bakteriler: Bazı bakteri grupları (Escherichia coli, Zaturre ve yoğurt bakterisi gibi) ancak oksijenli ortamda yaşayabilirler. Bunlarda mitokondri olmadığı icin, solunum, hucre zarının ic kısımlarında (mizozom) gercekleştirilir. Ornek; azot bakterileri.
c)Gecici Anaerob veya Gecici Aerob Olanlar: Asıl solunumları oksijensiz olduğu halde, oksijenli ortamlarda kısa sure icin aerob olanlara "Gecici aerob" denir. Normal solunum şekli aerob olanlar ise havasız kalınca fermantasyona baş vururlar. Bunlara "Gecici anaerob" denir.