TRANSFORMATORLERİN TANITILMASI VE CALIŞMA PRENSİPLERİNİN İNCELENMESİ
DENEYİN AMACI: Transformatorlerin yapısını kavramak, işleyişini gormek ve basit bir transformator yapmak.
HAZIRLIK SORULARI:
1-Transformatorlerin yapısı, ceşitleri ve calışma prensiplerini araştırınız.
2-İndirgen, yukseltgen, primer sargı, sekonder sargı kavramlarını araştırınız.
3-Transformatorlerin nerelerde kullanıldıklarını araştırınız.
4-Yuksek gerilimle gelen elektrik evlerimize nasıl 220 volta indirgenerek girer?
1.bobin (6-300-600-1200 sarımlı)
4.voltmetre
7.ara kablo
2.demir cekirdek
5.duy
8.seyyar priz
3.transformator sıkıştırıcısı
6.bağlantı kabloları
9. ampul (2,5 volt)
DENEY DUZENEĞİ:
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Primer olarak 1200, sekonder olarak 300 sarımlı bobinleri demir cekirdeğe takınız. Transformator sıkıştırıcısı ile kapağı sıkıştırarak transformatoru kurunuz.
2-Primer devresini 220 voltluk şehir akımına bağlayarak, sekonder gerilimini olcunuz. (yukarıda verilen formul bağıntısını gercekleştiriniz.)
3-Sekonder olarak 600 sarımlı bobini kullanarak deneyi tekrarlayınız.
4-Primer olarak 600, sekonder olarak 6 sarımlı bobini kullanarak transformatoru kurunuz. Sekonderin gerilimini olcunuz. (Akım yuksek olduğundan ampermetreyi kullanmayınız.)
5-Sekonder uclarına (6 sarımlı bobinin uclarına) 5-6 cm ‘lik inşaat civisi bağlayınız. Civinin akkor hale gelişini izleyiniz.
DENEYİN SONUCU:
Transformatorler kullanılarak alternatif gerilim yukseltilip, alcaltılabilir.
TEORİK BİLGİ:
Transformator; demirden yapılmış levhalar bir araya getirilerek oluşturulan bir demir cekirdek uzerine sarılmış ve birbirinden yalıtılmış, sarım sayıları farklı iki akım sargısından oluşur.
Gerilimin uygulandığı birinci sargıya “Primer (giriş)”, devrede kullanılacak gucun alındığı ikinci sargıya da “sekonder (cıkış) sargısı” denir.
Her iki sargıdan biri cıkış devresinin gerilim ihtiyacına gore cıkış olarak kullanılabilir. Eğer cıkış olarak cok sarımlı sargı kullanılıyorsa “yukselten” , cıkış olarak az sarımlı sargı kullanılıyorsa alcaltan transformator” elde edilmiş olur.
Sekonder Gerilim = Primer akım =Sekonder sarım sayısı Primer Gerilim Sekonder akım Primer sarım sayısı