(heron balonu)
DENEYİN AMACI:Kapalı bir kapta bulunan gazın basıncının yukselmesini deneyle gostermek.
HAZIRLIK SORUSU:
Kapalı bir kaptaki (duduklu tencere gibi) gazın basıncını nasıl yukseltebiriz?Araştırınız.
1.cam balon(100 ml)
4.ucu cekik cam boru
7.ispirto ocağı
2.tek delikli tıpa
5.sac ayağı
8.kibrit
3.cam boru
6.beherglas (800 ml)
9.su
DENEY DUZENEĞİ:
DENEYİN YAPILIŞI:
1-Tek delikli tıpanın ustte kalan kısmına ucu cekik cam boruyu, altta kalan kısmına da kısa cam boruyu takınız. Ustteki cam borunun sivri ucu balon dışında kalacaktır.
2-Cam balona yarıdan az soğuk su koyunuz. Hazırladığınız tıpadaki, kısa duz cam boru suyun icerisine girecek şekilde cam balonun ağzına kapatınız.
3-Beher icerisine yarıya kadar su koyunuz ve iyice ısıtınız.
4-Elinizin işaret parmağıyla sivri cam borunun ucunu kapatınız.Parmağınızı kaldırmadan elinizdeki cam balonu kaynamaya yakın olan, beherdeki suyun icerisine daldırınız. Sıcak su balonun yuvarlak kısmını iyice kaplasın.
5-Bu şekilde 20-30 saniye bekledikten sonra işaret parmağınızı sivri uctan kaldırınız. Ve olayı gozleyiniz.
6-Bu defa cam balonu beherden cıkardıktan sonra işaret parmağınızı sivri uctan cekiniz ve suyun yeniden fışkırdığını gozleyiniz.
DENEY SONUCU:
Cam balonda bulunan kapalı havanın ısınma ile genleşmesi sonucu basınc artmakta, sıvı yuzeyindeki hava basıncının artması ile de su fışkırmaktadır.
TEORİK BİLGİ:
Gaz molekulleri hem ağırlıkları hem de hareket halinde olmaları sebebiyle icinde yer aldıkları kap ceperlerinde bir basınca neden olurlar.
Aynı miktar gaz kutlesinin hacmi sabit tutulursa, basıncının sıcaklıkla doğru orantılı olduğu gorulur.(GAY- LUSSAC KANUNU)
Bir gaz kutlesinin sıcaklığı arttırılırsa, gaz molekullerinin hızı da artar. Molekuller kap yuzeyine daha buyuk bir hızla carpar. Bu sebeple de gaz basıncı artar. Sıcaklığın duşmesi gaz basıncının da duşmesine neden olur.
Evlerimizde kullandığımız duduklu tencere, su buharını kacırmayan basınclı tencerelerdendir. Tenceredeki suyun ustunde toplanan buhar, basıncı arttırır ve bu yuzden su 100 0C ‘ye cıktığı halde kaynamaz. Boylece suyun sıcaklığı 140 0C ‘ye kadar cıkabilir. Suyun sıcaklığı artınca yemek daha cabuk pişer.