Aracınızın yakıt deposunu, bahcenizdeki havuza daldırdığınız bir hortumla doldurduğunuzu duşunun. Bilim adamlarının Guneş enerjisi kullanan mikroplar aracılığıyla suyu hidrojen ve oksijene ayrıştırarak ceyrek yuzyıldır gercekleştirmeye calıştıkları bir duş bu. Cunku hidrojen, bilinen en temiz yakıt. Yanma urunu, bildiğimiz su. Dolayısıyla havayı kirletmesi soz konusu değil. Ustelik yanma artığı su yeniden ayrıştırılarak yakıt yeniden uretilebiliyor. Araştırmacılar hidrojen uretebilen mikroplarla deneylerine 1973 petrol bunalımının ardından başladılar. Orneğin, elektroliz surecinin biyolojik bicimiyle suyu hidrojen ve oksijene ayrıştıran su yosunuyla olumlu sonuclar da alındı. Ama her seferinde ortaya aynı sorun cıkmaktaydı: Bu tek hucreli canlılar onemli olcude hidrojen uretme potansiyeline sahip oldukları halde, surec sırasında fotosentez yoluyla oksijen de ortaya cıkıyordu. Oksijense, hidrojen uretici hidrojenaz enzimini bloke ettiğinden, ancak cok kucuk olceklerde hidrojen elde edilebiliyordu. Amerikan Bilim İlerletme Derneği�nin (AAAS) Şubat ayında yapılan toplantısında acıklanan iki yeni yontem, bu darboğazın aşılmak uzere olduğunu mujdeliyor. California Universitesi (Berkeley) araştırmacılarından Tasios Melis ve Yenilenebilir Enerji Ulusal Laboratuvarı NREL�deki calışma arkadaşları, balıklı havuzlarda ve akvaryumlarda sıkca gorulen Chlamydomonas reinhardtii adlı alg turuyle deneyler yurutmuş. Ekip, sulfat tuzlarından yoksun bırakıldığında suyosununun, fotosentez yoluyla oksijen uretmek icin gerekli proteinleri koruyamadığını ve tumuyle hidrojen uretmek uzere bicim değiştirdiğini gostermiş. Deneylerde, bir litre suyosununda saatte ortalama 3 mililitre hidrojen elde edildiği gozlenmiş. Ekip, dort gunluk uretimden sonra suyosunlarının normal fotosentez surecine geri donup tukenmiş proteinlerini yeniden oluşturmalarına izin vermiş. İkinci yontemde de uretim hattında aynı suyosunları bulunuyor. Ancak Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı biyofizikcilerinden Elias Greenbaum, şişelenen suyosunlarının uzerinde onemli olcude azot gazı tutarak, ayrıştırma surecinde ortaya cıkan oksijenin sudan hızla cıkmasını sağlamış ve boylece hidrojen uretiminin engellenmesini onlemiş. Greenbaum, Melis grubunun uretim verimini 58 gun sureyle tutturmuş. Bunun bir dunya rekoru olduğunu vurgulayan araştırmacı, NREL�de geliştirilen oksijene dayanıklı mutant algler kullanarak rekoru daha da geliştirebileceğini one suruyor. Ancak tum bu ilerlemelere karşın araştırmacılar, hidrojen uretiminin hÂl kuramsal modellerde ongorulen duzeyin cok gerisinde olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca uretim on kat arttırılsa bile, tek bir otomobile yetecek hidrojen yakıtı icin bahcenizde 45 metrekare alanlı sığ bir havuz gerekiyor. Ustelik havuzun da surekli guneş ışığı alması gerekli. Gene de araştırmacılar, suyu ayrıştırmada biyolojik yontemin, guneş pili ve ruzgÂr enerjisi kullanma yontemleri gibi bir secenek olduğunu, ve yarışı hangisinin kazanacağının belli olmadığını soyluyorlar. Science, 3 Mart 2000